Τι κι αν η γιαγιά της, η μητέρα της, ακόμη και τα παιδιά της έχουν ελληνική ιθαγένεια; Εδώ και μια εξαετία η Σοφία Χριστοδουλίδη προσπαθεί μάταια να αποδείξει την ελληνικότητά της. Εξακολουθεί να ζει στην Αθήνα με άδεια διαμονής αλλογενούς αλλοδαπού, την οποία καλείται να ανανεώνει ανά τακτά διαστήματα. Για την ελληνική γραφειοκρατία το οικογενειακό νήμα της ιθαγένειας κόβεται σ’ εκείνη.
Δεν είναι η μόνη ομογενής από την πρώην Σοβιετική Ενωση που αντιμετωπίζει αυτό το πρόβλημα. Τα κενά στο ισχύον νομικό πλαίσιο για τους ομογενείς έχουν διαχωρίσει μέλη των ίδιων οικογενειών σε «Ελληνες» και «μη Ελληνες». Ακόμα κι αν ένα μέλος μιας οικογένειας είναι αναγνωρισμένο ως ομογενής, η αίτηση ενός εξ αίματος συγγενούς του ελέγχεται ξεχωριστά.
Το υπουργείο Εσωτερικών προσπαθεί τώρα με ειδική διάταξη σε νέο σχέδιο νόμου να άρει αυτές τις ανισότητες και να επιταχύνει τη διαδικασία απόδοσης ιθαγένειας σε ομογενείς της πρώην Σοβιετικής Ενωσης. Συγκεκριμένα, το νέο σχέδιο νόμου προβλέπει ότι όσοι από αυτούς τους ομογενείς κατοικούν στην Ελλάδα, ανεξαρτήτως της λήξης της άδειας παραμονής ή του διαβατηρίου τους, θα αποκτούν την ελληνική ιθαγένεια εφόσον είναι συγγενείς εξ αίματος α΄ ή β΄ βαθμού κατόχων Ειδικού Δελτίου Ταυτότητας Ομογενούς ή ελληνικής ιθαγένειας. Θα αρκεί να υποβάλουν σχετική αίτηση στην αρμόδια υπηρεσία της Αποκεντρωμένης Διοίκησης του δήμου κατοικίας τους. Το σχέδιο νόμου αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή για να ψηφιστεί και να τεθεί σε ισχύ.
Η Σοφία Χριστοδουλίδη γεννήθηκε το 1944 στο Κακάαντ του Ουζμπεκιστάν όπου είχαν εξοριστεί οι γονείς της. Η γιαγιά της, Αναστασία Ιωακειμίδου, είχε ελληνικό διαβατήριο. Η μητέρα της, Μαρία Σαλτουρίδη, είχε πιστοποιητικό ελληνικής υπηκοότητας από το ελληνικό προξενείο της Μόσχας. Πιστοποιητικό ελληνικής ιθαγένειας από το ίδιο προξενείο το 1967 κατείχε και η κ. Χριστοδουλίδη, ενώ η κόρη της απέκτησε την ελληνική ιθαγένεια πριν από λίγα χρόνια και ζει στον Πειραιά. Οπως προβλέπεται από τον νόμο η κ. Χριστοδουλίδη ταξίδεψε και εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα με ξένο διαβατήριο. Προσπάθησε να πάρει την ελληνική ιθαγένεια από την κόρη της, πέρασε από επιτροπή, αλλά η αίτησή της απορρίφθηκε.
«Το σχέδιο νόμου κινείται σε θετική κατεύθυνση για να λυθούν αντίστοιχα προβλήματα», λέει στην «Κ» η Σοφία Ελευθεριάδου, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ενωσης Νεοελθόντων Ελλήνων Ποντίων. «Είναι ένα ζήτημα που ταλαιπωρεί κόσμο εδώ και χρόνια», προσθέτει η Χριστίνα Χαφουσίδου, γενική γραμματέας της Ομοσπονδίας Ποντιακών Σωματείων Νοτίου Ελλάδος. «Δεν είναι ευχάριστο για πολύ κόσμο να ζει μια ζωή ως Ελληνας στο εξωτερικό και μετά να καλείται να το αποδείξει μπροστά σε μια επιτροπή», λέει.
Ελληνας στα 80 του
Ενδεικτική είναι η περίπτωση του Χριστόφορου Καραγιαννίδη, ο οποίος κατοικεί στο Κρασνοντάρ της Νότιας Ρωσίας. Για πολλά χρόνια η αίτησή του σκάλωνε στη γραφειοκρατία, ενώ ο γιος του είχε πάρει την ελληνική ιθαγένεια από το 1991 και κατοικούσε στην Αθήνα. Ο κ. Καραγιαννίδης είχε αποφασίσει να μην επισκεφτεί ξανά την Ελλάδα. Δεν ήθελε να περάσει τα σύνορα πάλι με ρωσικό διαβατήριο, αλλά ως Ελληνας πολίτης. «Ευτυχώς λύθηκε πρόσφατα το πρόβλημα του πατέρα μου και ύστερα από μεγάλη καθυστέρηση θα λάβει την ελληνική ιθαγένεια», λέει στην «Κ» ο Σάββας Καραγιαννίδης. «Περίμενε τόσα χρόνια γι’ αυτό και τελικά τα κατάφερε τώρα που είναι 80 ετών».