Στα 2/3 της εμπορικής αξίας θα διαμορφωθεί η τιμή πρώτης προσφοράς στους πλειστηριασμούς από το 2016, όπως ορίζεται στο σχέδιο νόμου του υπουργείου Δικαιοσύνης. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, η κυβέρνηση χρησιμοποιεί τις παρωχημένες αντικειμενικές αξίες για την επιβολή των φόρων στα ακίνητα όπως του ενιαίου φόρου ιδιοκτησίας ακινήτων (ΕΝΦΙΑ) και του συμπληρωματικού φόρου, αντί των εμπορικών αξιών που ισχύουν σήμερα και είναι σημαντικά χαμηλότερες.
Συγκεκριμένα το σχέδιο του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας ορίζει ότι η τιμή πρώτης προσφοράς πρέπει να είναι τουλάχιστον τα 2/3 της αξίας στην οποία εκτιμήθηκε το κατασχεμένο ακίνητο. Το νέο σύστημα, όπως προβλέπεται από τις μεταβατικές διατάξεις θα αρχίσει να εφαρμόζεται από το 2016, ενώ νωρίτερα στα τέλη του 2015 θα εκδοθεί προεδρικό διάταγμα που θα ορίζει τους όρους και τις προϋποθέσεις για τους πλειστηριασμούς ακινήτων.
Σημειώνεται ότι το θέμα των πλειστηριασμών έχει συζητηθεί εκτενώς μεταξύ κυβέρνησης και τρόικας και όλα έδειχναν ότι η τιμή πρώτης προσφοράς θα ήταν στα 2/3 της αντικειμενικής αξίας. Ωστόσο, η συμφωνία προφανώς ήταν διαφορετική ή αναγκάσθηκε η κυβέρνηση να κάνει ένα βήμα πίσω δεχόμενη την εισήγηση της τρόικας. Για το 2015 σύμφωνα με ανακοίνωση που εκδόθηκε από το υπουργείο Δικαιοσύνης η τιμή πρώτης προσφοράς θα ανέρχεται στα 2/3 της αντικειμενικής αξίας, αντί στο ύψος της αντικειμενικής αξίας που είναι σήμερα.
Σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση και συγκεκριμένα το άρθρο 993 παρ. 2, «με τη νέα ρύθμιση που εισάγεται, για την εκτίμηση της αξίας του ακινήτου, που κατάσχεται, λαμβάνεται υπόψη η εμπορική του αξία, όπως αυτή προσδιορίζεται κατά τον χρόνο της κατάσχεσης και όχι η αντικειμενική αξία, όπως ορίζει η ισχύουσα ρύθμιση. Οι ειδικότερες προϋποθέσεις για την εφαρμογή της νέας αυτής διάταξης θα καθοριστούν με προεδρικό διάταγμα κατά τα ειδικότερα στις μεταβατικές διατάξεις οριζόμενα. Το άρθρο 993 σε συνδυασμό με το άρθρο 954 ορίζει ότι τιμή πρώτης προσφοράς πρέπει να είναι τουλάχιστον τα 2/3 της αξίας στην οποία εκτιμήθηκε το κατασχεμένο.
Για παράδειγμα, ένα ακίνητο 100 τ.μ. στην περιοχή του Ζωγράφου έχει αντικειμενική αξία 157.500 ευρώ και εμπορική αξία 115.000 ευρώ:
• Σήμερα η τιμή πρώτης προσφοράς ανέρχεται στα 157.500 ευρώ
• Το 2015 η τιμή πρώτης προσφοράς θα διαμορφωθεί 105.000 ευρώ
• Το 2016 θα είναι 76.670 ευρώ, δηλαδή περίπου 50% μικρότερη από την αντικειμενική αξία.
Στην ανακοίνωση του υπουργείου Δικαιοσύνης τονίζεται ότι «η ελληνική κυβέρνηση θεωρεί ότι η εμπορική αξία των ακινήτων αποτελεί την πιο αποτελεσματική και δικαιοπολιτικά ορθή μέθοδο υπολογισμού της αξίας του ακινήτου για τις ανάγκες του πλειστηριασμού. Αυτή η μέθοδος άλλωστε αποτελεί και την πρακτική των περισσοτέρων χωρών του δυτικού κόσμου».
Σχετικά με τον τρόπο προσδιορισμού της εμπορικής αξίας αναφέρεται ότι « απαιτείται η δημιουργία ενός μεθοδολογικά αξιόπιστου συστήματος εκτιμήσεων, το οποίο θα στηρίζεται σε σταθερά, επιστημονικώς αποδεκτά και αδιάβλητα κριτήρια υπολογισμού, ώστε με βάση αυτό να ορίζονται με σαφήνεια και ορθότητα οι εμπορικές αξίες των ακινήτων. Αυτό το σύστημα αναμένεται να δημιουργηθεί μέχρι το τέλος του 2015 με τη συνεργασία των συναρμόδιων υπουργείων. Ετσι θα αποφευχθεί ο πλειστηριασμός ακινήτων έναντι αντιτίμων που δεν ανταποκρίνονται στην πραγματική εμπορική αξία των ακινήτων και ως εκ τούτου οδηγούν σε άδικες καταστάσεις για τα μετέχοντα στη διαδικασία του πλειστηριασμού μέρη».
Η ανακοίνωση του υπουργείου Δικαιοσύνης καταλήγει ότι «έπειτα από κοπιώδεις διαπραγματεύσεις και έναντι των θέσεων της τρόικας που ζητούσε: α) τον καθορισμό της αξίας του προς πλειστηριασμό ακινήτου βάσει της εμπορικής αξίας του από την έναρξη εφαρμογής του νέου κώδικα, και β) τιμή εκκίνησης ίση με το 1/3 της εμπορικής αξίας, έγιναν δεκτές οι θέσεις της χώρας μας. Σύμφωνα με αυτές ορίζεται τιμή εκκίνησης πλειστηριασμού τα 2/3 της εμπορικής αξίας του ακινήτου η οποία υπολογίζεται βάσει αδιάβλητου συστήματος που αντανακλά τις πραγματικές συνθήκες τις αγοράς, ενώ μέχρι να δημιουργηθεί το σύστημα αυτό (τέλος του 2015) θα ισχύει το υπάρχον σύστημα της αντικειμενικής αξίας».