Επειτα από περίπου τρία χρόνια πορείας των αποκρατικοποιήσεων, η κυβέρνηση μπορεί να επαίρεται ότι έλαβε μία πραγματική ψήφο εμπιστοσύνης. Μάλιστα, αυτή η ψήφος προέρχεται κατευθείαν από το γερμανικό κράτος, το οποίο είναι και ο βασικός μέτοχος της Fraport AG. Η τελευταία είναι η εταιρεία διαχείρισης του αεροδρομίου της Φρανκφούρτης και, χθες, σε κοινοπραξία με τον όμιλο Κοπελούζου (Slentel Ltd) ανακηρύχθηκε προτιμητέος επενδυτής στην αποκρατικοποίηση των 14 περιφερειακών αεροδρομίων. Πρόσφερε, δε, πάνω από 2,1 δισ. ευρώ για την απόκτηση της 40ετούς διάρκειας σύμβασης παραχώρησης των αεροδρομίων, εκ των οποίων 1,2 δισ. ευρώ θα καταβληθούν εφάπαξ, και τα υπόλοιπα 900 εκατ. ευρώ στη διάρκεια των 40 ετών.
Συγκεκριμένα, το εφάπαξ τίμημα ανέρχεται σε 1.234 εκατ. ευρώ, ενώ το ετήσιο εγγυημένο μίσθωμα ανέρχεται στα 22,9 εκατ. ευρώ, αναπροσαρμοζόμενο ετησίως από τον πληθωρισμό. Παράλληλα, η κοινοπραξία Fraport-Slentel ανέλαβε τη δέσμευση για την υλοποίηση επενδύσεων στα 14 αεροδρόμια, ύψους 1,4 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 330 εκατ. ευρώ θα γίνουν μέσα στην πρώτη τετραετία.
Η προσφορά αυτή των Fraport-Slentel ξεπέρασε τις πιο αισιόδοξες εκτιμήσεις και προβλέψεις. Ενδεικτικό είναι ότι η προσφορά του πλησιέστερου ανταγωνιστή υστερούσε κατά 600 εκατ. ευρώ. Συγκεκριμένα, ο γαλλικός όμιλος Vinci σε συνεργασία με τον όμιλο Ελλάκτωρ πρόσφερε εφάπαξ τίμημα 870 εκατ. ευρώ και 17,9 εκατ. ευρώ ως ετήσιο μίσθωμα. Η προσφορά της Corpοration America (CASA) ανήλθε σε ακόμη χαμηλότερα επίπεδα. Τέλος, η αποτίμηση της αξίας της παραχώρησης των 14 αεροδρομίων, που πραγματοποίησε ο ανεξάρτητος αποτιμητής για λογαριασμό του Ταμείου Αποκρατικοποιήσεων (ΤΑΙΠΕΔ), ήταν ακόμη χαμηλότερη και από την προσφορά της CASA. «Οι διαφορές ήταν τέτοιες που ήταν θέμα μερικών λεπτών για την ανακήρυξη του πλειοδότη», σχολίασε χθες στέλεχος του ΤΑΙΠΕΔ.
Την ικανοποίησή τους για την εξέλιξη εξέφρασαν τόσο τα στελέχη του ΤΑΙΠΕΔ όσο και ίδιοι οι επενδυτές. «Τα ελληνικά περιφερειακά αεροδρόμια προσθέτουν άλλη μία επένδυση στον τομέα των αεροδρομίων με δυναμικές προοπτικές και δυνατότητες ανάπτυξης», σχολίασε σε γραπτή δήλωσή του ο πρόεδρος του Δ.Σ. της Fraport AG, δρ Στέφαν Σούλτε. Συμπλήρωσε δε ότι η Fraport, με τη διεθνή εμπειρία της, θα συμβάλει στην ενίσχυση της ανταγωνιστικής θέσης ελληνικών αεροδρομίων. Από την άλλη πλευρά, ο ιδρυτής και πρόεδρος του ομίλου Κοπελούζου, Δημήτρης Κοπελούζος, τόνισε ότι στόχος «είναι να δημιουργήσουμε αεροδρόμια αντάξια των προσδοκιών και των απαιτήσεων του ελληνικού λαού και των ξένων επισκεπτών».
Στη νέα εταιρεία που θα δημιουργήσουν οι δύο επενδυτές, ο όμιλος Fraport θα ελέγχει το 65% και ο όμιλος Κοπελούζου το 35%. Η εταιρεία αναμένεται να υπογράψει τη σύμβαση παραχώρησης των αεροδρομίων με το ΤΑΙΠΕΔ το φθινόπωρο του 2015, καθώς θα πρέπει να μεσολαβήσουν η έγκριση του σχεδίου σύμβασης από το Ελεγκτικό Συνέδριο, η έγκριση των Σχεδίων Χωρικής Ανάπτυξης των αεροδρομίων και, τέλος, η έγκριση της σύμβασης από την ελληνική Βουλή. Η πρώτη οικονομική χρήση της νέας διαχειρίστριας εταιρείας των 14 αεροδρομίων αναμένεται να λάβει χώρα το 2016 όπου αναμένεται να έχει έσοδα 180 εκατ. ευρώ και λειτουργικά κέρδη 90 εκατ. ευρώ. Το πιο σημαντικό, όπως αναφέρουν στελέχη στην πλευρά των επενδυτών, είναι ότι για κάθε εκατομμύριο επιβάτες που διέρχονται από τα αεροδρόμια, απαιτούνται 10.000 τ.μ. τερματικών σταθμών. Με δεδομένο ότι πέρυσι διακινήθηκαν περίπου 19 εκατ. επιβάτες, αυτό σημαίνει ότι απαιτούνται περίπου 200.000 τ.μ. τερματικών σταθμών, κάτι που σήμερα απουσιάζει.
Την αντίθεσή του στη συγκεκριμένη επένδυση εξέφρασε χθες ο ΣΥΡΙΖΑ, διά του τομεάρχη Οικονομικών του κόμματος, Γιώργου Σταθάκη. Ο τελευταίος χαρακτήρισε τη χθεσινή συμφωνία «εξαιρετικά αρνητική εξέλιξη για τις προοπτικές ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας», η οποία θα επιφέρει τον διπλασιασμό της τιμής του εισιτηρίου, «αυξάνοντας έτσι το κόστος μετακίνησης για τους Ελληνες πολίτες, αλλά και πλήττοντας την ανταγωνιστικότητα του ελληνικού τουριστικού προϊόντος». Πρόσθεσε, ακόμη, ότι τα αεροδρόμια είναι ήδη μια κερδοφόρος δραστηριότητα, που δεν επιβαρύνει με κανένα τρόπο τα δημόσια ταμεία.
Απαντώντας η κυβερνητική εκπρόσωπος Σοφία Βούλτεψη, χαρακτήρισε τη συμφωνία ψήφο εμπιστοσύνης των ξένων επενδυτών στην Ελλάδα, που «προκαλεί αλλεργία στον ΣΥΡΙΖΑ» και επισήμανε ότι ο κ. Σταθάκης και τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ «άλλα λένε στην Ελλάδα και άλλα στο Σίτι του Λονδίνου».
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Απουσία τομογράφων, τερματικών σταθμών
Είναι το αεροδρόμιο με τις μεγαλύτερες ανάγκες εκσυγχρονισμού των υποδομών. Περιλαμβάνει περιορισμένης έκτασης εγκαταστάσεις και είναι το τρίτο μεγαλύτερο σε επιβατική κίνηση της χώρας μετά εκείνο της Αθήνας. Εκτιμάται ότι απουσιάζουν τουλάχιστον 13.000 έως 23.000 τ.μ. τερματικών σταθμών, προκειμένου να ανακουφίσουν τη διέλευση των επιβατών.
Τα προβλήματα συμφόρησης είναι τόσο έντονα, ώστε, σύμφωνα με στελέχη της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ), οι τέσσερις επιπλέον σταθμοί ελέγχου διαβατηρίων που προστέθηκαν όχι μόνο δεν έχουν διευκολύνει τους επιβάτες, αλλά έχουν προκαλέσει ακόμη μεγαλύτερη συμφόρηση. Επίσης, οι διαδρομές των λεωφορείων που μεταφέρουν επιβάτες από και προς τα αεροσκάφη προκαλούν κυκλοφοριακό κομφούζιο στο αεροδρόμιο, το οποίο φαίνεται ότι αδυνατεί να εξυπηρετήσει τις 168 πτήσεις που πραγματοποιούνται ημερησίως τους θερινούς μήνες και τους 17.000 επιβάτες.
Τέλος, η απουσία τομογράφων που πραγματοποιούν τους ελέγχους ασφαλείας των αποσκευών σε κάθε γκισέ check-in αναγκάζει επιβάτες να μεταφέρουν αποσκευές σε άλλα σημεία όπου διατίθενται τα ειδικά μηχανήματα. Η κατάσταση αναμένεται να γίνει ακόμα χειρότερη όταν ολοκληρωθούν τα έργα που θα επιτρέψουν την υποδοχή και υπερατλαντικών πτήσεων.
ΡΟΔΟΣ
Απαιτούνται λίγες μόνο παρεμβάσεις
Το Αεροδρόμιο «Διαγόρας» της Ρόδου είναι αυτό στο οποίο ενδεχομένως να απαιτούνται οι λιγότερες παρεμβάσεις. Αρκετά έργα αναβάθμισης υλοποιήθηκαν τα τελευταία δέκα χρόνια, όπως η επέκταση του κεντρικού δαπέδου στάθμευσης αεροσκαφών, ενώ και η κατασκευή του κτιρίου του αεροσταθμού έλαβε χώρα στο τέλος της περασμένης δεκαετίας. Οι εγκαταστάσεις, δε, θεωρούνται επαρκείς καθώς ο τερματικός σταθμός αναπτύσσεται σε περίπου 50.000 τ.μ. εξυπηρετώντας περίπου 4 εκατ. επιβάτες.
ΧΑΝΙΑ
Ο αεροσταθμός χρήζει επέκτασης
Δεν ισχύει όμως το ίδιο για τον Αερολιμένα των Χανίων «Ιωάννης Δασκαλογιάννης». Ο αεροσταθμός χρήζει επέκτασης και ήδη δεν επαρκεί να καλύψει τις υφιστάμενες ανάγκες. Στη συγκεκριμένη περίπτωση χρήζει επέκτασης ο τερματικός σταθμός, το δάπεδο στάθμευσης αεροσκαφών και, τέλος, είναι αναγκαία η δημιουργία νέου πύργου ελέγχου. Ενδεικτικό είναι ότι το ΤΑΙΠΕΔ, στους υπολογισμούς που πραγματοποίησε τον Μάρτιο 2013 σχετικά με τον εκσυγχρονισμό των 37 περιφερειακών αεροδρομίων, έκρινε ότι απαιτούνται επενδύσεις ύψους 239 εκατ. Ο παραχωρησιούχος στην προσφορά του, που άνοιξε χθες, εκτιμά ότι απαιτούνται επενδύσεις τουλάχιστον 330 εκατ. για τα 14 από αυτά, έστω και αν στα αεροδρόμια αυτά περιλαμβάνονται τα μεγαλύτερα περιφερειακά. Σημειώνεται ότι από τα περιφερειακά αεροδρόμια εξαιρείται το αεροδρόμιο του Ηρακλείου Κρήτης, που θα αναπτυχθεί ως έργο Σύμπραξης Δημοσίου – Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) στο Καστέλι της Κρήτης.
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Πολλές ελλείψεις και ταλαιπωρία
Εκ διαμέτρου αντίθετη εικόνα παρουσιάζει το αεροδρόμιο του Ηρακλείου μεταξύ χειμώνα και καλοκαιριού, οπότε και «βυθίζεται» από τουρίστες, χωρίς ωστόσο να είναι σε θέση να εξυπηρετήσει τον τεράστιο όγκο τους. Η αναμονή για την κατασκευή του αεροδρομίου στο Καστέλλι έχει «παγώσει» εδώ και καιρό τα έργα στο αεροδρόμιο Ηρακλείου.
Κατά το 9μηνο του έτους, το αεροδρόμιο του Ηρακλείου υποδέχθηκε περίπου 3 εκατ. επιβάτες, ενώ μόνο ο Οκτώβριος βρήκε το αεροδρόμιο με επιπλέον 32.500 επιβάτες σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2013. Οι κτιριακές εγκαταστάσεις είναι ελλιπείς. Η αίθουσα αφίξεων δεν είναι σε θέση να εξυπηρετήσει τον όγκο των ταξιδιωτών, ο χώρος του check in είναι περιορισμένος, με αποτέλεσμα την ταλαιπωρία των επιβατών που στήνονται σε ατελείωτες ουρές. Οι χώροι στάθμευσης αεροσκαφών δεν επαρκούν για την κίνηση που εμφανίζει το αεροδρόμιο, ενώ πολλοί είναι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι έχει φτάσει σε επίπεδο κορεσμού το Ηράκλειο, με αποτέλεσμα να μην έχει πλέον περιθώρια αύξησης της κίνησης λόγω περιορισμένης χωρητικότητας.
Πρόσφατα εγκρίθηκε η παραχώρηση κτιριακών εγκαταστάσεων στην ΥΠΑ ώστε να αυξηθεί κατά 2.500 τ.μ. το κτίριο του αεροσταθμού, αλλά και μιας έκτασης 7.000 τ.μ. δίπλα στο αεροδρόμιο προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα στενότητας χώρου.
ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ
Μόλις 1.000 τ.μ. ο επιβατικός σταθμός
Το Αεροδρόμιο Σαντορίνης είναι το αεροδρόμιο που χρειάζεται αναλογικά τις μεγαλύτερες επενδύσεις. Εξυπηρετεί περί το ένα εκατ. επιβάτες ετησίως και ο επιβατικός σταθμός του δεν ξεπερνά τα 1.000 τ.μ. Διαθέτει δηλαδή, αναλογικά, τις πιο περιορισμένες εγκαταστάσεις τερματικών σταθμών απ’ όλα τα αεροδρόμια της χώρας. Η αναλογία επιβατών και τερματικών σταθμών είναι δέκα προς ένα.
Το αεροδρόμιο δεν πρόκειται βεβαίως να αποκτήσει 10.000 τ.μ. που θεωρείται το βέλτιστο, αλλά οπωσδήποτε οι υφιστάμενες εγκαταστάσεις πρέπει και να αναβαθμιστούν και να αυξηθούν θεαματικά – τουλάχιστον κατά τρεις έως τέσσερις φορές. Το θετικό με τον αερολιμένα είναι ότι δεν αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα στον διάδρομο τροχοδρόμησης αεροσκαφών, διαθέτοντας σχετικά μεγάλο μήκος. Παράλληλα, ο διάδρομος βρίσκεται σε σχετικά καλή κατάσταση. Σημειώνεται ότι το 2004 υπήρξε επέκταση του δαπέδου στάθμευσης αεροσκαφών και το 2003 εργασίες αποκατάστασης και επέκτασης του αεροσταθμού.
ΚΩΣ
Απουσιάζουν τερματικοί σταθμοί
Περίπου αντίστοιχα προβλήματα έχει και το αεροδρόμιο της νήσου Κω, η οποία διαθέτει ένα από τα μεγαλύτερα αεροδρόμια της χώρας σε όρους διακίνησης επιβατών. Πάνω από 2 εκατ. επιβάτες διέρχονται από τον Αερολιμένα «Ιπποκράτης» της νήσου, που συναγωνίζεται σε κίνηση τα αεροδρόμια των Χανίων και της κοσμοπολίτικης Κέρκυρας. Κι εδώ απουσιάζουν οι κατάλληλοι τερματικοί σταθμοί που θα εξυπηρετήσουν τον τεράστιο όγκο αφικνούμενων τουριστών, ειδικά κατά τη διάρκεια των θερινών μηνών.
ΜΥΚΟΝΟΣ
Συνωστισμός στα πέντε γκισέ
Η έλευση του επιβάτη στο «Νησί των ανέμων» μπορεί να αποτελέσει τραυματική εμπειρία. Τα εκατομμύρια ταξιδιωτών που επισκέπτονται σε ετήσια βάση τη Μύκονο «εξυπηρετούνται» από μόλις πέντε γκισέ επικύρωσης εισιτηρίου (check-in) στα οποία ο συνωστισμός είναι απερίγραπτος, αν όχι τριτοκοσμικός. Σύμφωνα με στελέχη της τουριστικής αγοράς, οι ουρές των επιβατών που περιμένουν να ταξιδέψουν φτάνουν μέχρι και εκτός του κτιρίου του αεροσταθμού σε περιόδους αιχμής. «Ευτυχώς κυριαρχούν οι άνεμοι και δροσίζονται», χαριτολογεί στέλεχος της τουριστικής αγοράς, σημειώνοντας ότι κάτι τέτοιο αποτελεί ένα σημαντικό πλήγμα για την εικόνα ενός από τους κορυφαίους προορισμούς του πλανήτη. «Τραυματική υπόθεση» μπορεί να είναι ακόμη και η αναζήτηση ταξί από τους επισκέπτες του νησιού που βγαίνουν από το αεροπλάνο. Απαιτεί δε μεγάλη υπομονή, καθώς η διάρκεια αναμονής στις πιάτσες των ταξί εκτός αεροδρομίου μπορεί να αγγίξει και τις τρεις ώρες. Ως συνέπεια, ο παραχωρησιούχος θα πρέπει να βελτιώσει την κατάσταση και στην πρόσβαση/απομάκρυση του επιβάτη από το αεροδρόμιο. Επίσης, σύμφωνα με στελέχη της ΥΠΑ, ο διάδρομος στον οποίο τροχιοδρομούν τα αεροσκάφη είναι σε ιδιαίτερα κακή κατάσταση και απαιτούνται επενδύσεις αρκετών εκατ. ευρώ για την αναβάθμισή του. Ενθαρρυντικό, ωστόσο, είναι το γεγονός ότι ο αερολιμένας διαθέτει σχετικά μεγάλους χώρους σε σχέση με τους επιβάτες που υποδέχεται κάθε χρόνο. Οπωσδήποτε όμως και οι συγκεκριμένες κτιριακές εγκαταστάσεις χρήζουν ανακαίνισης, καθώς η τελευταία παρέμβαση έγινε το 2001.
ΚΕΡΚΥΡΑ
Διακοπή κυκλοφορίας σε κάθε απογείωση
Στο αεροδρόμιο της Κέρκυρας συναντάει κανείς μια παγκόσμια πρωτοτυπία. Κάθε απογείωση ή προσγείωση αεροσκάφους συνοδεύεται από διακοπή της οδικής κυκλοφορίας οχημάτων, καθώς ο δρόμος γειτνιάζει με αεροδιάδρομο, ο οποίος δεν διαθέτει τις απαιτούμενες πιστοποιήσεις από τους διεθνείς οργανισμούς. Σύμφωνα με στελέχη της αγοράς, ο παραχωρησιούχος των 14 αεροδρομίων θα πρέπει να επενδύσει τόσο στην αναβάθμιση των τερματικών σταθμών στους οποίους υπάρχουν μεγάλες ανάγκες, όσο και στην πρόσβαση/απομάκρυνση του επιβάτη από το αεροδρόμιο. Μάλιστα, εκτιμούν ότι η ανάληψη της εκμετάλλευσης των αεροδρομίων από τον παραχωρησιούχο δεν θα αναβαθμίσει μόνο τις υποδομές του αερολιμένα, αλλά ολόκληρης της περιοχής.
«Είναι σίγουρο ότι ο παραχωρησιούχος για να αποσβέσει την επένδυσή του θα απαιτήσει τόσο τη βελτίωση των αξόνων πρόσβασης στον αερολιμένα, όσο και τις υπόλοιπες υποδομές, που θα καταστήσον το αεροδρόμιο πόλο έλξης των περιοίκων», παρατηρούσε στέλεχος της αεροπορικής βιομηχανίας. Ο ίδιος τόνιζε ότι τα οφέλη της τοπικής κοινωνίας θα είναι ιδιαίτερα σημαντικά, καθώς τόσο η περιοχή όσο και η προσέλευση ανθρώπων θα αναβαθμιστούν. Και ο τερματικος σταθμός του αεροδρομίου «Ιωάννης Καποδίστριας» είναι «στενόχωρος» και απαιτεί επιπλέον χώρους της τάξης των 10 έως 15 χιλ. τετραγωγικών μετρων. Ωστόσο, η ανάγκη για επέκτασή του δεν είναι τόσο πιεστική όσο σε άλλα αεροδρόμια. Επιπλέον, υπήρξαν αρκετές εργασίες αναβάθμισης την τελευταία δεκαετία.