Η αναμέτρηση με τον εαυτό

2' 15" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η χαμηλόφωνη, εκ πρώτης όψεως, λογοτεχνία του Γιώργου Μητά έχει ένα υπόγειο ρεύμα ισχυρού παφλασμού. Η πρώτη του εμφάνιση με τις «Ιστορίες του Χαλ» (εκδ. Κίχλη, 2011) μου έδωσε την εντύπωση μιας λογοτεχνίας «δωματίου», με ισχυρή την επίδραση του βρετανικού μεσοπολέμου και με εντυπωσιακή αίσθηση μέτρου με την έννοια του φλέγματος, της αποδραματοποίησης και της εσωτερικής πειθαρχίας. Οι

«Ιστορίες του Χαλ» είχαν στείλει το σήμα. Η αισθητική ερμηνεία του εξωτερικού περιβάλλοντος και η λεπτεπίλεπτη εμβάθυνση της εσωτερικής αρχιτεκτονικής των ηρώων συνέκλιναν σε μια αναγνωστική εμπειρία που τύλιγε το μυαλό και εισχωρούσε βαθιά γεννώντας αυτόκλητους συνειρμούς.

Η νηφάλια, βασανιστικά δουλεμένη, γραφή του Γιώργου Μητά διατηρεί όλες τις αρετές της και στη νουβέλα «Το σπίτι», που κυκλοφόρησε πρόσφατα πάλι από την «Κίχλη» (με εξώφυλλο ένα έργο του Paul Kichilov).

Eίναι μια παραβολή που διατηρεί έναν αληθοφανή μύθο, ο οποίος σταδιακά διαλύεται μέσα σε μια υπερρεαλιστική λύση. Με όλη την εξάρτυση του συμβολισμού, ο Γιώργος Μητάς μάς συστήνει έναν νέο επίδοξο Αθηναίο συγγραφέα, τον Νίκο Βελισάρη, που ανταποκρίνεται στην πρόκληση συγγραφής ενός διηγήματος αποδεχόμενος τους εκκεντρικούς όρους ενός μυστηριώδους οικοδεσπότη στην Υδρα. Εκεί, στο χειμωνιάτικο σκηνικό του νησιού, ο οικοδεσπότης, ο μπάτλερ του και ο καλεσμένος συγγραφέας αλληλεπιδρούν διοχετεύοντας φορτία, εντάσεις και ερμηνείες αμφίσημης εξουσίας. Η Υδρα είναι ο τόπος, νησί-φυλακή, αλλά και νησί-απόδραση από την Αθήνα. Το σπίτι είναι ο «οίκος», μια μικρογραφία αχανούς πολιτείας χωρίς κατοίκους. Ο ήρωας, καθώς αποδέχεται ένα νέο ρόλο, αυτόν του εγκλείστου υπό δοκιμή συγγραφέα, μοιάζει να έχει διαβεί το όριο του βιώματος και να κυλάει ακόμη και προς την ψευδαισθητική παραίσθηση. Κινούμενος σε ένα τοπίο εσωτερικών κατόπτρων, που μετατοπίζουν άξονες και κέντρα βάρους, ο ήρωας εξελίσσεται και ο ίδιος σε ήρωα ενός απεικάσματος, καθώς διαχέεται ως ύπαρξη στα γρανάζια της γραφής.

Ο Γιώργος Μητάς οργανώνει ένα μικρο-σύμπαν με πλήθος αστερίες σαν απολήξεις πλοκαμιών. Αντλούν από ένα οπλοστάσιο συνειρμικών αναφορών, από τη μουσική (Γκούσταφ Μάλερ, Λέοναρντ Κοέν), την αστική κουλτούρα (Αβάνα, Λυών), τη λογοτεχνία (Εντγκαρ Αλαν Πόε, Τσαρλς Ντίκενς, Εμιλι Μπροντέ, Ιούλιος Βερν, Περλ Μπακ, Τζακ Λόντον, Τζ. Χ. Ουελς, Λόρκα, Κλάιβ Μπάρκερ, Τσέζαρε Παβέζε κ.ά) συμβάλλοντας σε μια διαρκή, έμμεση, υπαινικτική τροφοδοσία του μύθου που διαρκώς τείνει να αυτοαναιρεθεί.

«Το σπίτι» εμπεριέχει σπέρματα από έναν πυκνό, αλλά γαλακτερό κόσμο αναφορών της δυτικής παράδοσης του παράξενου. Αδιόρατα έρχεται στον νου ο «Μάγος» του Τζον Φόουλς (με την αντίστοιχη ανασύσταση των Σπετσών) ή αστυνομικά μυθιστορήματα του ’30 ή του ’40 με παράδοξους οικοδεσπότες και σπίτια-μυστήριο σαν κλουβιά με εξωτικά πουλιά. Στο βάθος, αχνοφαίνεται η «Λεωφόρος της Δύσεως», η ταινία του Μπίλι Γουάιλντερ με την Γκλόρια Σουάνσον σε αντίστοιχο ρόλο μυστηριακής οικοδέσποινας ή οι κινηματογραφικές παραβολές του Μπουνιουέλ ή του Γκοντάρ. Κάπου εκεί, σε έναν γαλαξία χαμένων άστρων, πλέει στο σκότος ένα φωτισμένο «Σπίτι».

​​Γιώργος Μητάς, «Το σπίτι». Εκδόσεις Κίχλη

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή