Ως συγκοινωνούντα δοχεία λειτουργούν πλέον η συνεχιζόμενη διαπραγμάτευση για την αξιολόγηση και την «επόμενη ημέρα» του ελληνικού προγράμματος και οι εγχώριες πολιτικές εξελίξεις. Η έκβαση του «μπρα ντε φερ» με τους εταίρους θα καθορίσει εν πολλοίς την ημερομηνία έναρξης των ψηφοφοριών για την ανάδειξη Προέδρου της Δημοκρατίας και τις πιθανές πρόωρες εκλογές, εάν καταστεί αδύνατη η εκλογή του διαδόχου του κ. Κάρολου Παπούλια από την παρούσα Βουλή.
Ετσι, όπως αναφέρουν πληροφορίες, ο χρόνος για τη δρομολόγηση των διαδικασιών για εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας είναι πλέον ανοικτός και μπορεί να είναι είτε οι αρχικά προγραμματισμένες ημερομηνίες, περί τα μέσα Φεβρουαρίου, είτε να μετακινηθεί προς τα εμπρός, δηλαδή οι ψηφοφορίες να αρχίσουν με την επανέναρξη των εργασιών της Βουλής, τις πρώτες ημέρες του Ιανουαρίου.
Πάντως, από τα μέσα της εβδομάδας που πέρασε, αρχίζουν να διαφαίνονται κάποια σημάδια σύγκλισης με τους εταίρους (σ.σ. δεν αποκλείεται, μάλιστα, τεχνικά κλιμάκια της τρόικας να έρθουν αυτή την εβδομάδα), γεγονός το οποίο αποδίδεται, μεταξύ άλλων και στην καθοριστική, όπως αποδεικνύεται, τηλεφωνική επικοινωνία του πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά με τον Γερμανό υπουργό Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και επικουρικά στην αντίστοιχη επικοινωνία που είχαν ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Ευάγγελος Βενιζέλος με τον επίτροπο Οικονομικών Υποθέσεων Πιερ Μοσκοβισί.
Αρχές της εβδομάδας, ωστόσο, το κλίμα ήταν τεταμένο, λόγω του αδιεξόδου που διαφαινόταν στις συνομιλίες με την τρόικα και οι εισηγήσεις που γίνονταν στον πρωθυπουργό από συνεργάτες του έκαναν λόγο ακόμη και για διακοπή των συνομιλιών και άμεση έναρξη των διαδικασιών για εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας. Ο κ. Σαμαράς, όμως, τις απέρριψε για λόγους εθνικής ευθύνης, όπως λέγεται από το περιβάλλον του. Κι έτσι, Σαμαράς και Βενιζέλος, κατά τις δύο συναντήσεις που είχαν την περασμένη εβδομάδα, συμφώνησαν η ελληνική κυβέρνηση να εξαντλήσει όλα τα περιθώρια ώστε να επέλθει συμβιβασμός με τους εκπροσώπους των δανειστών, θέτοντας, όμως, δύο σαφείς όρους:
Πρώτον, ότι η κάλυψη του δημοσιονομικού κενού δεν θα προέλθει από νέα φορολογικά μέτρα ή περικοπές σε μισθούς και συντάξεις. Οπως αναφέρουν πηγές που έχουν γνώση της διαπραγμάτευσης, η κυβέρνηση «οικοδομεί» πάνω στην αρχική πρόταση που είχε αποστείλει στην τρόικα, αλλά δεν είναι σε καμία περίπτωση διατεθειμένη να ανοίξει τη βεντάλια των μέτρων.
Δεύτερον, ότι δεν πρόκειται να υπάρξει επιμήκυνση του υφιστάμενου προγράμματος που λήγει στις 31 Δεκεμβρίου, για έξι μήνες ή ένα χρόνο, αλλά μόνο παράταση λίγων εβδομάδων για «τεχνικούς λόγους». Σύμφωνα με συνεργάτες των κ. Σαμαρά και Βενιζέλου, η όποια συμφωνία επιτευχθεί θα πρέπει να έχει ως εμφανές συστατικό στοιχείο ότι η χώρα μετακινείται στην «επόμενη ημέρα».
Ετσι, το χρονοδιάγραμμα για το οποίο εργάζεται η Αθήνα και το οποίο επί της ουσίας αποτελεί το «καλό σενάριο» για την κυβέρνηση προβλέπει:
• Ελευση της τρόικας στην Αθήνα εντός της προσεχούς εβδομάδος και επίτευξη κατ’ αρχήν συμφωνίας μέχρι τις 14 Δεκεμβρίου, ώστε αυτή να επικυρωθεί από έκτακτο Εurogroup μαζί με την απόφαση για παράταση για «τεχνικούς λόγους». Η συγκρατημένη αισιοδοξία για σύγκλιση εδράζεται και σε στοιχεία που αποστέλλει η ελληνική πλευρά, σύμφωνα με τα οποία το αποτέλεσμα από τη ρύθμιση των 100 δόσεων, που παραμένει στο στόχαστρο της τρόικας, θα είναι στη χειρότερη περίπτωση δημοσιονομικά ουδέτερο.
• Πολιτική απόφαση των εταίρων, στη σύνοδο κορυφής στις 18 Δεκεμβρίου, ότι με την ολοκλήρωση ψήφισης των συμφωνηθέντων μέτρων και του πλαισίου δεσμεύσεων για την «επόμενη ημέρα», η Ελλάδα θα φύγει από την εποχή των Μνημονίων και θα περάσει στη γραμμή προληπτικής γραμμής πίστωσης, ΕCCL.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το μήνυμα που έχει αποστείλει η Αθήνα στους εταίρους –οι οποίοι είναι πλέον προφανές πως κινούνται σταθμίζοντας και τους «πολιτικούς κινδύνους» στη χώρα, δηλαδή την προκήρυξη πρόωρων εκλογών και την έλευση του ΣΥΡΙΖΑ και γι’ αυτό κατά την κυβέρνηση τηρούν τόσο ανελαστική στάση– είναι το εξής: Η κυβέρνηση έχει τη βούληση να προχωρήσει σε μια έντιμη συμφωνία – πακέτο για την αξιολόγηση και τους όρους μετάβασης στη μεταμνημονιακή εποχή, αλλά δεν διαθέτει τις αντοχές να προσέλθει σε αλλεπάλληλες ψηφοφορίες –μία για την τρέχουσα αξιολόγηση και μία για την επόμενη ημέρα– που θα επιβαρύνουν το πολιτικό κλίμα και θα οδηγήσουν με μαθηματική ακρίβεια σε καταψήφιση της όποιας πρότασης για τον επόμενο Πρόεδρο Δημοκρατίας.
Ετσι, αναλόγως και του περιεχομένου που θα έχουν οι δύο προαναφερθείσες αλληλοσυνδεόμενες συμφωνίες, είναι πιθανόν να ψηφιστεί το «πακέτο» που αφορά την τρέχουσα αξιολόγηση και εμπεριέχει τα γνωστά μέτρα για τον ΦΠΑ στα ξενοδοχεία και τις παρεμβάσεις στο ασφαλιστικό και αμέσως μετά, στις αρχές Ιανουαρίου, να δρομολογηθούν οι ψηφοφορίες για την εκλογή Προέδρου Δημοκρατίας. Επίσης, η κυβέρνηση, σύμφωνα με πληροφορίες, στη δεύτερη απάντηση που απέστειλε στους εταίρους υιοθετεί: 1) τις αλλαγές που ζήτησε η τρόικα για τον ΦΠΑ στις τριγωνικές συναλλαγές, 2) την ψήφιση όλων των ρυθμίσεων που προέβλεπε η εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ και δεν «πέρασαν» στην πρώτη φάση, 3) δεσμεύεται για τον έλεγχο των επιχειρήσεων που μπαίνουν στη ρύθμιση των 100 δόσεων, ενώ 4) συμφώνησε να ψηφιστεί τώρα μεταβατική διάταξη με την οποία θα δεσμεύεται να λάβει μέτρα, φορολογικού χαρακτήρα, στην περίπτωση που διαπιστωθεί απόκλιση από τους στόχους.
Αν από την πορεία της διαπραγμάτευσης διαπιστωθεί ότι υπάρχει σύγκλιση και στις δεσμεύσεις που θα αναλάβει η κυβέρνηση για την περίοδο κατά την οποία η χώρα θα βρίσκεται μέσα στο δίχτυ προστασίας της ECCL και αυτές δεν δημιουργούν πρόβλημα στην προσπάθεια συγκέντρωσης των 180 βουλευτών για εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας, η εκκίνηση των διαδικασιών για τη διαδοχή του κ. Παπούλια μπορεί να γίνει με βάση τον αρχικό προγραμματισμό, δηλαδή στα μέσα Φεβρουαρίου.
Οπως προαναφέρθηκε, το σενάριο επίσπευσης της προεδρικής εκλογής, παρά τις εύλογες διαψεύσεις από το Μέγαρο Μαξίμου, έχει συζητηθεί κατ’ επανάληψιν μεταξύ των κ. Σαμαρά και Βενιζέλου. Αν υπήρξε διάσταση απόψεων, αυτές αφορούσαν τον χρόνο και τον τρόπο με τον οποίο ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ το έφερε στο φως της δημοσιότητας μέσω «διαρροών» από συνεργάτες του, την περασμένη Πέμπτη. Ο κ. Βενιζέλος, ως γνωστόν, αναφέρθηκε σε εγγυήσεις που ζητούν οι εταίροι έναντι πιθανής έλευσης του ΣΥΡΙΖΑ και οι οποίες «θα δοθούν εφόσον υπάρχει η βούληση του ελληνικού λαού». Η συγκεκριμένη αποστροφή ερμηνεύθηκε ευλόγως ως προάγγελος πρόωρων εκλογών και ως εκ τούτου, ο ίδιος ο πρωθυπουργός υποχρεώθηκε να παρέμβει βάζοντας τέλος στα εκλογικά σενάρια. Στη συνέχεια, συνεργάτες του κ. Βενιζέλου διευκρίνιζαν πως ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ αναφερόταν στην επίσπευση της προεδρικής εκλογής.
«Δεν θα σπάσει το σχοινί»
Σε κάθε περίπτωση, οι κ. Σαμαράς και Βενιζέλος είναι αποφασισμένοι να μη βάλουν τη χώρα σε περιπέτεια, ακόμη και εάν η άκαμπτη στάση της τρόικας και κυρίως του ΔΝΤ συνεχιστεί και δεν καταστεί εφικτή η επίτευξη συμφωνίας μέχρι το τέλος του έτους. Οπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, «το σχοινί της διαπραγμάτευσης δεν θα σπάσει» και απλώς θα ενεργοποιηθεί η διαδικασία της προεδρικής εκλογής στις αρχές Ιανουαρίου. Αλλη υψηλόβαθμη πηγή, που βρίσκεται κοντά στον πρωθυπουργό, προσθέτει, παράλληλα, ότι δεν είναι στις προθέσεις του κ. Σαμαρά να ανακοινώσει άμεσα τον υποψήφιο για τη διαδοχή του κ. Παπούλια. Σύμφωνα με τα λεγόμενά του, ο υποψήφιος για την Προεδρία θα ανακοινωθεί λίγα εικοσιτετράωρα πριν από τις σχετικές ψηφοφορίες, αφού, σε αντίθετη περίπτωση, το όνομά του είναι πιθανόν «να καεί».
Επίσης, αναφορικά με τους σχεδιασμούς των κ. Σαμαρά και Βενιζέλου έναντι του ΣΥΡΙΖΑ, δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητο ότι πλέον μεταθέτουν τη συζήτηση για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους για μετά την προεδρική εκλογή.