Μετά την πτώση, τι;

3' 25" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η Ελλάδα βρίσκεται σε κομβικό σημείο, όπου παλιά προβλήματα παραμένουν άλυτα και νέες προκλήσεις προβάλλουν συνεχώς, ενώ η πολιτική ελίτ δεν παράγει ιδέες και αδυνατεί να πείσει τους πολίτες ότι ξέρει πώς να τους οδηγήσει έξω από την κρίση. Η Ευρωπαϊκή Ενωση βρίσκεται επίσης σε παρόμοιο σημείο, με όλα τα επιτεύγματα των τελευταίων δεκαετιών να απειλούνται από την ολοένα και μεγαλύτερη αμφισβήτηση του οράματος μιας ενωμένης Ευρώπης η οποία θα διασφαλίζει την ειρήνη και την ευημερία των λαών της. Μπορεί να ανακοπεί η πορεία της Ευρωπαϊκής Ενωσης προς την πτώση; Εάν η Ε.Ε. διαλυθεί, θα υπάρχουν οι δυνάμεις που θα πετύχουν την αναγέννησή της; Οι απαντήσεις θα κρίνουν την πορεία και της δικής μας χώρας.

Η Ε.Ε. γεννήθηκε από τα ερείπια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ως έκφραση της θέλησης των λαών της Ευρώπης να αφήσουν πίσω την αιματοβαμμένη ιστορία τους. Είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι σήμερα απειλείται. Κι όμως, τα προβλήματα που συσσωρεύονται δεν λύνονται, προκαλώντας ολοένα και ισχυρότερες φυγόκεντρες δυνάμεις. Η κυβερνητική κρίση που ξέσπασε στη Σουηδία την Πέμπτη είναι ενδεικτική του αδιεξόδου. Η χώρα που είναι υπόδειγμα την κοινωνικής οργάνωσης και της προσεκτικής διαχείρισης της μετανάστευσης, άλλαξε κυβέρνηση πριν από μόλις δύο μήνες (και ενώ η οικονομία της πήγαινε καλά). Ανέλαβε κεντροδεξιός συνασπισμός, αλλά με μειοψηφία στη Βουλή. Την Πέμπτη, όταν παρουσίασε τον προϋπολογισμό, ένα μικρό ακραίο κόμμα απέσυρε τη στήριξή του προς την κυβέρνηση, με την απαίτηση να περιοριστεί στο 10% ο αριθμός των μεταναστών που θα δεχτεί η χώρα το 2015.

Στην Ευρώπη ο πληθυσμός γηράσκει ταχύτερα απ’ οπουδήποτε αλλού, σύμφωνα με μελέτη που παρουσίασε πριν από λίγες μέρες ο Οργανισμός για την Οικονομική Συνεργασία και την Ανάπτυξη (ΟΟΣΑ). Η ήπειρός μας έχει ανάγκη από μετανάστες, αλλά τα προβλήματα που έχουν προκύψει και τα πάθη που το ζήτημα προκαλεί, επιτρέπουν σε ακραία κόμματα να επηρεάσουν την κεντρική πολιτική σκηνή σε επικίνδυνο βαθμό. Στη Βρετανία, για παράδειγμα, ο πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον, στην προσπάθειά του να σταματήσει κύμα φυγής ψηφοφόρων του προς το κόμμα UKIP, υιοθετεί ιδέες του κόμματος αυτού και έχει υποσχεθεί δημοψήφισμα για την παραμονή ή όχι της χώρας του στην Ε.Ε. Το UKIP θέλει έξοδο από την Ε.Ε. Στη Γαλλία, επίσης, το θέμα της μετανάστευσης ενισχύει το Εθνικό Μέτωπο, το οποίο θέλει τη Γαλλία να εγκαταλείψει το ευρώ. Οπως και στη δική μας χώρα, βλέπουμε ότι οι εντάσεις είναι πολλές και μεγάλες – εντός κάθε χώρας και μεταξύ των χωρών-μελών της Ε.Ε. Ο κατακερματισμός της πολιτικής σκηνής και η ανάδειξη πολλών κομμάτων «ευρωσκεπτικιστών», που πριν από λίγα χρόνια βρίσκονταν στο περιθώριο, δείχνουν ότι πολλοί πολίτες χάνουν την εμπιστοσύνη τους στο ευρωπαϊκό όραμα.

Οι οικονομικές και πολιτικές δυσκολίες της Ευρώπης έχουν σοβαρά αίτια. Η παγκοσμιοποίηση άνοιξε νέους δρόμους και άπειρες προοπτικές για εμπόριο αλλά κλόνισε τις παραγωγικές δομές σε πολλές χώρες σε όλο τον κόσμο. Πολλές φορές στο παρελθόν, αλλαγές στους δρόμους του εμπορίου οδήγησαν στην πτώση ή άνοδο εθνών και αυτοκρατοριών. Σήμερα, οι διαστρεβλώσεις στη διεθνή οικονομία επέτρεψαν σε κάποιους κλάδους (όπως τον τραπεζικό) να αναπτυχθούν σε υπέρμετρο βαθμό, ενώ ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ υφίστανται μείωση των εισοδημάτων τους. Η αυξανόμενη ανισότητα και η αδυναμία κυβερνήσεων να δώσουν στους ψηφοφόρους αυτά που θεωρούσαν δεδομένα, οδηγούν στην επιστροφή μιας εθνοκεντρικής αντίληψης του κόσμου. Εάν η Ευρώπη δεν αποκτήσει ηγέτες που μπορούν να πείσουν τους πολίτες ότι το μέλλον βρίσκεται μέσα από την πολιτική ένωση, ότι δεν αρκεί συνεργασία σε κάποιους τομείς της οικονομίας, κάποια στιγμή θα διαλυθεί ο κεντρικός ιστός της Ευρώπης. Τότε θα επιστρέψουμε σε κρατικές μονάδες οι οποίες δεν θα μπορούν να αντεπεξέλθουν στις δυσκολίες της παγκοσμιοποιημένης αγοράς.

Η γήρανση του πληθυσμού, η ανεργία, ακραία καιρικά φαινόμενα και οι επιπτώσεις τους στο περιβάλλον, το οργανωμένο έγκλημα και άλλα προβλήματα θα επιτείνουν την αίσθηση δυστυχίας και ανασφάλειας. Ενώ απαιτείται διακρατική συνεργασία για τη λύση τους, όσο μένουν άλυτα θα ενισχύονται ακραία κόμματα, κατακερματίζοντας περαιτέρω την πολιτική σκηνή κάθε χώρας, εμποδίζοντας τη συνεργασία κρατών. Τότε, θα υπάρχουν άραγε ηγέτες και πολίτες που θα θυμούνται τι χάθηκε, που θα δώσουν νέα ώθηση στο όραμα της συνεργασίας, που θα μπορέσουν να στήσουν πάλι τις πολύπλοκες γραφειοκρατικές και οικονομικές διασυνδέσεις στις οποίες σήμερα όλοι επιτίθενται με τόση άγνοια κινδύνου;

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή