Κυριακή 23 Νοεμβρίου, αργά το βράδυ στο υπουργείο Οικονομικών (ΥΠΟΙΚ) βρίσκονται ελάχιστοι. Ο υπουργός Γκίκας Χαρδούβελης, ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Τάσος Αναστασάτος και ο σύμβουλος του πρωθυπουργού Σταύρος Παπασταύρου. Την προηγούμενη μέρα έχει αποσταλεί από την οδό Νίκης άλλο ένα μεταμεσονύχτιο email στους εκπροσώπους της τρόικας σε μία προσπάθεια να μειωθεί το δημοσιονομικό κενό, καθώς ο χρόνος πιέζει αφόρητα για να επιτευχθεί συμφωνία μέχρι το τελευταίο Eurogroup της χρονιάς, στις 8 Δεκεμβρίου.
Εκείνο το βράδυ κανένας δεν μπορεί να προβλέψει το πολιτικό θρίλερ που θα κορυφωθεί τις επόμενες 14 ημέρες και που θα φέρει κάθε πλευρά στα όριά της. Από τη μία, οι πιο ισχυροί άνθρωποι του πλανήτη θα βρεθούν για άλλη μία φορά να σηκώνουν το τηλέφωνο και να πιέζουν για μία λύση για την Ελλάδα, ενώ από την άλλη οι εξελίξεις και οι αφόρητες πιέσεις της τρόικας των τελευταίων 20 ημερών θα πυροδοτήσουν πολιτικές εξελίξεις και θα οδηγήσουν την Αθήνα σε εσπευσμένες προεδρικές εκλογές.
Πίσω στο ΥΠΟΙΚ, 9 το βράδυ εκείνης της Κυριακής, Αθήνα και τρόικα αποφασίζουν έπειτα από μια σειρά ανταλλαγής email ότι υπάρχει πια το κατάλληλο έδαφος για μία πρόσωπο με πρόσωπο συνάντηση. Εξαιτίας της γιορτής των Ευχαριστιών την Πέμπτη –που είναι αργία στις ΗΠΑ και οι εκπρόσωποι του ΔΝΤ δεν εργάζονται– αποφασίζεται να γίνει συνάντηση την Τρίτη ώστε να υπάρχει χρόνος δύο ημερών και επιλέγεται, για δεύτερη φορά, ο χώρος της ελληνικής αντιπροσωπείας του ΟΟΣΑ στο Παρίσι ως ουδέτερο έδαφος.
Μπαίνοντας στην αρτ ντεκό βίλα Σάιντ, ο Γκίκας Χαρδούβελης δηλώνει ότι «έχουμε έρθει εδώ για να κλείσουμε τη διαπραγμάτευση». Ομως γρήγορα η ελληνική πλευρά συνειδητοποιεί ότι οι εκπρόσωποι της τρόικας αποδέχθηκαν την πρόταση για συνάντηση στο Παρίσι περισσότερο για να ασκήσουν πίεση και λιγότερο για να ακούσουν τις ελληνικές θέσεις. Η εικόνα αδιεξόδου δημιουργείται από τις πρώτες ώρες που βρίσκονται όλοι μαζί στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, καθώς ενώ οι εκπρόσωποι της τρόικας επιμένουν να πηγαίνουν «γραμμή – γραμμή» τον ελληνικό προϋπολογισμό, δεν αποκαλύπτουν στην ελληνική πλευρά κατά πόσο και εάν τελικά μειώνεται το δημοσιονομικό κενό μετά τις προτάσεις που έχουν μαζί τους οι Ελληνες υπουργοί.
Η αίσθηση ότι δεν υπάρχει επιθυμία συμφωνίας είναι έντονη στους Ελληνες, ενώ είναι πλέον σαφές ότι για να κλείσει η αξιολόγηση απαιτούνται παρεμβάσεις στους φόρους (ΦΠΑ), τις ρυθμίσεις για τις δόσεις και τα συνταξιοδοτικά. Το πρώτο βράδυ η διαπραγμάτευση τελειώνει 4.30 τα ξημερώματα. Το κλίμα στο «Παρίσι 2» περιγράφεται οριακό, ενώ εκεί ο εκπρόσωπος του ΔΝΤ Ρίσι Γκογιάλ υπογραμμίζει ότι ο πολιτικός παράγοντας δεν παίζει ρόλο στις αποφάσεις του Ταμείου ακόμα και αν αλλάξει η κυβέρνηση και έλθει ο ΣΥΡΙΖΑ, ως απάντηση στην προσπάθεια της ελληνικής πλευράς να εξηγήσει το πολιτικό κόστος που θα είχαν στην κυβέρνηση ορισμένα από τα μέτρα.
Διαφοροποιήσεις
Συγχρόνως είναι πια ξεκάθαρο ότι στην τρόικα κυριαρχούν δύο θέσεις. Οι εκπρόσωποι της Επιτροπής δείχνουν ότι αναγνωρίζουν κάποια πρόοδο στα εργασιακά και ασφαλιστικά, δίνοντας την αίσθηση ότι το ποτήρι είναι μισογεμάτο, ενώ το ΔΝΤ επιμένει ότι στο δημοσιονομικό δεν υπάρχει καμία πρόοδος και το ποτήρι φαντάζει σίγουρα μισοάδειο. Αυτή η διαφοροποίηση μεταξύ των εκπροσώπων της τρόικας αποκρυσταλλώνεται δύο μέρες αργότερα στο Euroworking Group, στις 27 Νοεμβρίου. Παπασταύρου και Αναστασάτος φεύγουν από το Παρίσι και ξεκινούν στις Βρυξέλλες σειρά από παρασκηνιακές συναντήσεις με εκπροσώπους των κρατών της Ευρωζώνης και υψηλά ιστάμενους αξιωματούχους της Κομισιόν. Πρέπει να καταλάβουν κατά πόσον οι Ευρωπαίοι εταίροι θέλουν τελικά να κλείσει η συμφωνία και να υπάρξει μετάβαση της χώρας στην προληπτική γραμμή πίστωσης ή εμμέσως πλην σαφώς εξωθούν την Ελλάδα σε παράταση του υφιστάμενου προγράμματος. Με αυτό τον τρόπο θα ξεπερνιόταν ο κάβος της πολιτικής αβεβαιότητας, των προεδρικών και πιθανών εθνικών εκλογών, με την Ελλάδα να βρίσκεται σε πρόγραμμα, προκειμένου να είναι θωρακισμένη από οποιαδήποτε μεταβλητότητα των αγορών.
Οι δύο εκπρόσωποι της Ελλάδας καθισμένοι σε ένα τραπέζι με τους 18 τεχνικούς συμβούλους των υπουργείων Οικονομικών της Ευρωζώνης (Euroworking Group – EWG) βλέπουν, κατά τη διάρκεια του δείπνου, τους εκπροσώπους της τρόικας να αποκτούν μπροστά τους ξεκάθαρες θέσεις. Από τη μία, ο Ντέκλαν Κοστέλο, εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, εξηγεί στους τεχνοκράτες των ευρωπαϊκών υπουργείων Οικονομικών ότι σημειώθηκε πρόοδος σε εργασιακά και ασφαλιστικά θέματα στο Παρίσι, ενώ τηλεφωνικά παίρνει τον λόγο και ο εκπρόσωπος του ΔΝΤ Ρίσι Γκογιάλ και είναι πολύ πιο φειδωλός στην αποτίμησή του.
Ο πρόεδρος του EWG, ο Αυστριακός Τόμας Βίζερ, γνωστός για το καυστικό του χιούμορ, είναι από τους πιο σημαντικούς παίκτες της ευρωπαϊκής οικονομικής πολιτικής, καθώς έχει την ικανότητα να γνωρίζει κάθε λεπτομέρεια του ελληνικού προγράμματος και συγχρόνως να μπορεί να καταλάβει ποια είναι η μεγαλύτερη εικόνα στην ευρωπαϊκή σκακιέρα. Ο ίδιος παίζει σημαντικό ρόλο σε αυτή τη συνάντηση.
Από το πρωί κυκλοφορούν φήμες ότι στο ΕWG θα γίνει πρόταση εξάμηνης παράτασης του ελληνικού προγράμματος, αφού το αδιέξοδο στο οποίο έχουν φτάσει οι διαπραγματεύσεις στο Παρίσι είναι πλέον γνωστό. Μία τέτοια απόφαση γνωρίζουν στο Μαξίμου ότι θα αποτελούσε την πολιτική ταφόπλακα του κ. Σαμαρά και πρέπει να αποφευχθεί.
Ο Τ. Βίζερ αφού ακούει τις εισηγήσεις της τρόικας καλεί και τις δύο πλευρές να κλείσουν την αξιολόγηση το συντομότερο δυνατόν. Μια μικρή παράταση έχει κερδηθεί και οι δύο Ελληνες βγαίνουν το βράδυ της Πέμπτης από το δύσκολο δείπνο με την αίσθηση «ότι είμαστε ακόμα ζωντανοί» και ότι υπάρχει ακόμα μικρό περιθώριο για να αποφευχθούν τα χειρότερα.
Ο κ. Αντ. Σαμαράς και ο κ. Ευάγγ. Βενιζέλος συναντώνται την ίδια ημέρα στο Μέγαρο Μαξίμου προκειμένου να αποτιμήσουν τη συνάντηση στο Παρίσι, αλλά και να δουν τα επόμενα βήματα της κυβέρνησης. Σύμφωνα με πληροφορίες, για πρώτη φορά «αποκρυσταλλώνεται» η αίσθηση ότι λόγω της πολιτικής αβεβαιότητας οι εταίροι δεν ήθελαν να κλείσει η διαπραγμάτευση. «Μας πήρε πολύ χρόνο, γιατί τα μηνύματα που εισπράτταμε ήταν αντιφατικά», αναγνωρίζει στενός συνεργάτης του πρωθυπουργού. Σύμφωνα με πληροφορίες, στη συγκεκριμένη συνάντηση γίνεται και μια πρώτη συζήτηση για τις «εναλλακτικές» της Αθήνας στην περίπτωση κατά την οποία η διαπραγμάτευση με την τρόικα οδηγηθεί σε αδιέξοδο και μπαίνει στο τραπέζι το ενδεχόμενο επίσπευσης της προεδρικής εκλογής. Ομως, κυρίαρχη επιλογή παραμένει να καταβληθεί νέα προσπάθεια ώστε η συμφωνία να κλείσει.
Την επομένη το πρωί, Σαμαράς, Βενιζέλος, Χαρδούβελης και Παπασταύρου με την ενημέρωση από τις Βρυξέλλες, βρίσκονται σε τηλεφωνική σύσκεψη για να αποφασίσουν τι μέτρα πρέπει να πάρουν. Οι τέσσερις άνδρες, ο καθένας από το γραφείο του βάζουν κάτω τα νούμερα και γρήγορα συνειδητοποιούν ότι το μόνο μέτρο που θα μπορούσαν να πάρουν και θα έφερνε τα περισσότερα έσοδα, ενώ θα έπληττε λιγότερο την ευαίσθητη κατηγορία χαμηλόμισθων και συνταξιούχων, είναι η αύξηση του ΦΠΑ σε ξενοδοχεία από 6,5% στο 13%. Αυξήσεις σε είδη ένδυσης, τρόφιμα ή φάρμακα απορρίπτονται. Οι κ. Δ. Σταμάτης και Χρ. Λαζαρίδης από πλευράς Μαξίμου και ο κ. Χρ. Πρωτόπαπας από πλευράς ΠΑΣΟΚ αναφέρουν στον πρωθυπουργό και τον κ. Βενιζέλο αντίστοιχα πως τα συγκεκριμένα μέτρα μπορεί «να μην περνάνε» από τη Βουλή, ενώ επισημαίνουν πως για τα δύο κόμματα θα ήταν καταστροφικό η χώρα να οδηγηθεί σε εκλογές και αυτά να έχουν ήδη αποδεχθεί μέτρα που πλήττουν τα λαϊκά στρώματα. Επίσης, στο Μέγαρο Μαξίμου αρχίζει να κυριαρχεί η άποψη ότι όσο περισσότερα «δώσει» η Αθήνα στην τρόικα τόσο δυσκολότερη θα γίνεται η εκλογή Προέδρου Δημοκρατίας κατά τις ψηφοφορίες που τότε είχαν τοποθετηθεί τον προσεχή Φεβρουάριο.
Παράλληλα, σε αλλεπάλληλες συσκέψεις στη Χαριλάου Τρικούπη επισημαίνεται πως εάν η κυβέρνηση υπερβεί κάποιες «κόκκινες γραμμές», θα είχαν ισχυρό άλλοθι ο πρώην πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου και οι προσκείμενοι σ’ αυτόν βουλευτές να αποχωρήσουν από το ΠΑΣΟΚ και να ιδρύσουν κόμμα, με πλατφόρμα σαφώς φιλολαϊκότερη απ’ αυτή που εκ των πραγμάτων θα αντιπροσώπευε ο κ. Βενιζέλος.
Την επομένη το πρωί, ο κ. Σαμαράς με τους κοντινότερους συνεργάτες του βρίσκονται στο Μαξίμου από τις 9 το πρωί και σε συνεχή επικοινωνία με το ΥΠΟΙΚ και τον Γκίκα Χαρδούβελη ετοιμάζουν μέχρι τις 4 τα ξημερώματα μία εμπεριστατωμένη ανάλυση για άλλες πηγές εσόδων, προτείνοντας ακόμα και μέτρα που μπορούν να φέρουν μικρά έσοδα ώστε να κλείσει το χάσμα των διαπραγματεύσεων. Πατώντας το κουμπί αποστολή στο γνωστό πλέον mail με τις ελληνικές θέσεις που διαρρέει λίγες μέρες αργότερα, τελικά στέλνεται μέσα από αυτές τις 43 σελίδες και η τελευταία προσπάθεια καλής πίστης, που σκοπό έχει να μετριάσει τις ανησυχίες της τρόικας για την αξιοπιστία του προγράμματος.
Η απάντηση έρχεται τρεις μέρες αργότερα κρατώντας την ελληνική πλευρά σε μεγάλη αγωνία και σε δισέλιδο υπόμνημα η τρόικα λέει βασικά ότι το δημοσιονομικό κενό βρίσκεται στο 1,7 δισ. (σχεδόν διπλάσιο από τα μέτρα που είχαν προτείνει οι Ελληνες λίγες μέρες πριν) και εστιάζουν και σε άλλους τρεις τομείς, όπως περαιτέρω αλλαγές στη νομοθετική ρύθμιση για τις 100 δόσεις που είχε περάσει από τη Βουλή περίπου ένα μήνα νωρίτερα, αλλαγές στο ασφαλιστικό και αύξηση του ΦΠΑ σε περισσότερες κατηγορίες και όχι μόνο στα ξενοδοχεία.
Μήνυμα Σαμαρά
2 Δεκεμβρίου. Ο πρωθυπουργός μιλάει στο Ελληνοαμερικανικό Επιμελητήριο και στέλνει μήνυμα προς το εξωτερικό ότι «δεν θα δεχθεί παράλογες πιέσεις». Επί της ουσίας ο κ. Σαμαράς διαμηνύει πως εάν το 2012 η ευθύνη για τυχόν ελληνικό «ναυάγιο» ανήκε ενδεχομένως εξ ολοκλήρου στην Αθήνα, αυτή τη φορά δεν ίσχυε το ίδιο και οι εταίροι θα χρεωθούν μέρος του κόστους.
Σύμφωνα με πληροφορίες, εκείνη την ημέρα ο κ. Σαμαράς είχε βρεθεί ένα βήμα πριν από τη ρήξη με τους εταίρους και την ανακοίνωση της επίσπευσης των προεδρικών εκλογών, αλλά αποφασίζει να το «παλέψει». Οπως και στην τρόικα έτσι και στο Μαξίμου φαίνεται στην αιχμή της διαπραγμάτευσης να κυριαρχούν περισσότερες της μιας απόψεις. Ο πρωθυπουργός δέχεται εξάλλου όλο το προηγούμενο διάστημα αντικρουόμενες εισηγήσεις από στενούς του συνεργάτες, αλλά και από τον κ. Γ. Στουρνάρα που έχει παραμείνει σταθερός του συνομιλητής. Ειδικότερα, στο τραπέζι του Μεγάρου Μαξίμου είχαν τεθεί ως εναλλακτικά σενάρια:
• Μια συμφωνία με επώδυνες παραχωρήσεις με την τρόικα, ακόμη και εάν υπήρχε ο κίνδυνος η κυβέρνηση να καταψηφιστεί στη Βουλή ή να επέλθει ρήξη με το ΠΑΣΟΚ.
• Να αναγνωριστεί το αδιέξοδο και να υπάρξει ρήξη με την τρόικα (σενάριο που ήταν και το πλέον κυρίαρχο).
• Να βρεθεί συμβιβαστική λύση που να καλύπτει και τους δανειστές, αλλά χωρίς να δεχτεί η ελληνική πλευρά παράλογες απαιτήσεις ώστε να κλείσει η αξιολόγηση και να προχωρήσει στην επόμενη μέρα.
Ο κ. Σαμαράς επιλέγει εκείνες τις μέρες την τρίτη οδό, με το σκεπτικό πως εάν η αξιολόγηση έκλεινε χωρίς επώδυνα μέτρα, θα είχε τη δυνατότητα να πείσει τους ανεξάρτητους βουλευτές ότι η εποχή των Μνημονίων έχει τελειώσει και άρα θα είχε μεγάλη πιθανότητα να διαμορφώσει την προεδρική πλειοψηφία των 180 βουλευτών.
Στο σημείο αυτό αρχίζει να μορφοποιείται και η «φόρμουλα» απεμπλοκής με τους εταίρους που τελικά υιοθετήθηκε: Η Αθήνα να επισπεύσει την προεδρική εκλογή και ως αντάλλαγμα να της δοθεί «τεχνική» παράταση μερικών εβδομάδων. Η συγκεκριμένη επιλογή είχε ορισμένα πολιτικά πλεονεκτήματα: Πρώτον, αποδιδόταν σε τεχνικούς λόγους και δεύτερον, περιελάμβανε τη ρήτρα μετάβασης της χώρας από το Μνημόνιο στην προληπτική γραμμή πίστωσης με την κυβέρνηση να νομιμοποιείται, ενόψει των επερχόμενων πολιτικών εξελίξεων, να λέει ότι οδηγεί με ασφάλεια τη χώρα στη μεταμνημονιακή εποχή.
Ετσι, στην κατεύθυνση αυτή ενεργοποιήθηκε ο ίδιος ο πρωθυπουργός με τηλεφωνικές επικοινωνίες σε Μέρκελ, Λαγκάρντ και Ντράγκι, αλλά και από τις Βρυξέλλες ο κ. Παπασταύρου. Παράλληλα, από τη Βασιλεία, ο κ. Βενιζέλος που έχει ήδη συναντηθεί με τον κ. Μοσκοβισί, μέσω διαρροών αναφέρεται για πρώτη φορά δημοσίως στο σενάριο της επίσπευσης της προεδρικής εκλογής.
Τηλεφωνήματα και συναντήσεις πριν από το Eurogroup της 8ης Δεκεμβρίου
Την εβδομάδα πριν από το σημαντικό Eurogroup στις 8 Δεκεμβρίου, οι Ευρωπαίοι ηγέτες καταλαβαίνουν ότι η παραχώρηση του ΦΠΑ από την ελληνική πλευρά είναι αρκετή, τουλάχιστον για να ξεκινήσουν οι συζητήσεις. Βλέποντας μάλιστα ότι από τη μεριά του ΔΝΤ δεν υπάρχει κινητικότητα, κινητοποιούνται μόνοι τους.
«Ενας οργασμός τηλεφωνημάτων και συναντήσεων ξεκινάει», όπως περιγράφει χαρακτηριστικά υψηλόβαθμος Ευρωπαίος αξιωματούχος με τον πρόεδρο της Επιτροπής, Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ, να βρίσκεται σε επικοινωνία, κυρίως το περασμένο Σαββατοκύριακο, με την Κριστίν Λαγκάρντ και τον Μάριο Ντράγκι, για να καταστήσει σαφές ότι πρέπει να δοθεί πλήρης εξασφάλιση στην Ελλάδα και ότι η τρόικα πρέπει να γυρίσει το συντομότερο δυνατόν. Ο Γάλλος Επίτροπος Πιερ Μοσκοβισί επικοινωνεί επίσης με την κ. Λαγκάρντ και της ζητεί να μην είναι τόσο σκληρή με την Ελλάδα. Συγχρόνως συνομιλεί τηλεφωνικά με τον κ. Σαμαρά, ενώ έχει δίωρη συνάντηση με τον Ευάγγ. Βενιζέλο, την Τρίτη, πριν από το Eurogroup και την Πέμπτη με τον σύμβουλο του πρωθυπουργού, Σταύρο Παπασταύρου.
Σύμφωνα με πληροφορίες, οι κ. Γιουνκέρ και Μοσκοβισί μιλάνε σε Λαγκάρντ και Ντράγκι για το ενδεχόμενο εκλογής Τσίπρα, προειδοποιώντας ότι «μπορεί τώρα να υπάρχει κυβέρνηση που να μην είμαστε απόλυτα ευχαριστημένοι με την πρόοδο των μεταρρυθμίσεων αλλά μετά ενδέχεται ο κίνδυνος μιας αντιευρωπαϊκής κυβέρνησης που μπορεί να μην κάνει καμία μεταρρύθμιση». Ταυτόχρονα, στην άλλη άκρη του Ατλαντικού, επενδυτικά funds που έχουν επενδύσει στην Ελλάδα περνάνε αντίστοιχο μήνυμα σε υψηλόβαθμους αξιωματούχους του ΔΝΤ. Τα νέα φτάνουν ακόμα και στο στενό περιβάλλον του Μπιλ Κλίντον, καθώς ο γαμπρός του είναι διαχειριστής hedge fund που έχει επενδύσει στην Ελλάδα. Ομως παρά τις πιέσεις, ακόμα και την ώρα που ξεκινούσε το κρίσιμο Eurogroup της Δευτέρας, δεν ήταν ξεκάθαρο αν το ΔΝΤ και η ΕΚΤ θα έριχναν τον πήχυ της παράτασης…
Ντέκλαν Κοστέλο κατά Πόουλ Τόμσεν
Το περίγραμμα της κατ’ αρχήν συμφωνίας σε καμία περίπτωση δεν σήμαινε πως το ελληνικό θρίλερ είχε φθάσει στο τέλος του, αφού πάντα υπήρχε ανοικτό το ενδεχόμενο συμφωνίας με την τρόικα έστω στο «και ένα». Επόμενη σημαντική συνάντηση το Euroworking Group της περασμένης Πέμπτης. Εκεί πλέον είναι τελείως εμφανής η διαφορετική στάση που κρατάνε οι εκπρόσωποι της τρόικας. Από τη μία ο Ντέκλαν Κοστέλο, εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, μιλάει στους τεχνικούς συμβούλους των 18 υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης για «σημαντική» πρόοδο στις διαπραγματεύσεις, ενώ ο Πόουλ Τόμσεν, που εμφανίζεται μέσω τηλεδιάσκεψης από την Ουάσιγκτον, μιλάει για «περιορισμένη» πρόοδο. Η Ελλάδα στέλνει την Παρασκευή το βράδυ την ολοκληρωμένη της πρόταση των 300 σελίδων με αποδέκτες, εκτός από τους εκπροσώπους της τρόικας, και τα ίδια τα κράτη-μέλη. Κυριακή πρωί και οι φόβοι ότι το ΔΝΤ δεν θέλει να έρθει, επιβεβαιώνονται. Η ελληνική πλευρά δεν έχει λάβει καμία απάντηση. Ακόμα και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι φτάνουν να λένε ότι το ΔΝΤ το έχει «παρατραβήξει» και ότι είναι πλέον αδικαιολόγητη η στάση του.
Πώς αποφασίστηκε η δίμηνη παράταση
Η πιθανότητα να δοθεί στο τελευταίο Eurogroup εξάμηνη παράταση είναι πολύ πιθανή. Στο μυαλό του Αντ. Σαμαρά δεν μπορεί να μην υπάρχει η σκέψη να αιφνιδιάσει και να ανακοινώσει τις προεδρικές εκλογές από το βήμα της Βουλής εκείνο το βράδυ που ψηφίζεται ο προϋπολογισμός. Σε συνάντηση που είχαν ο πρωθυπουργός με τον κ. Βενιζέλο στο γραφείο του κ. Σαμαρά το απόγευμα της Κυριακής, αποφασίστηκε να ενημερωθούν για την επίσπευση της προεδρικής εκλογής ο κ. Σόιμπλε και άλλοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι και οι ανακοινώσεις για τις ψηφοφορίες για Πρόεδρο να ανακοινωθούν την επομένη μετά την ολοκλήρωση του Eurogroup και ενώ το χαρτί για μία τεχνική παράταση ενός μήνα έχει πια καεί. Στο περιθώριο του Eurogroup εξελίσσονται έντονες διεργασίες. Κεντρικό ρόλο παίζει ο Β. Σόιμπλε που είναι σε επικοινωνία με Αθήνα και Βερολίνο. Ο Π. Μοσκοβισί προτείνει τη δίμηνη παράταση. Ο Μ. Ντράγκι προτιμάει εξάμηνη, αλλά αν η Ευρώπη στηρίζει δίμηνη θα την στηρίξει και αυτός. Ο κ. Παπασταύρου στέλνει sms στον κ. Σαμαρά ότι η απόφαση πάει για δίμηνη παράταση. Λίγη ώρα αργότερα, ο πρωθυπουργός ανακοινώνει προεδρικές εκλογές στις 17 Δεκεμβρίου.