Κανένα παράπονο δεν πρέπει να έχουν οι 300 Αμερικανοί φοιτητές που αυτές τις ημέρες ετοιμάζουν τις βαλίτσες τους για επιστροφή στην πατρίδα τους μετά το φθινοπωρινό εξάμηνο στο American College of Thessaloniki (ACT). Επιστρέφουν πλήρεις «ελληνικών» εμπειριών, αφού μέσα σε λίγες μόνο εβδομάδες έζησαν την έξαψη της ουράς σε δήμο και περιφέρεια, σε ΙΚΑ και σε τράπεζα, της αναμονής στα εξωτερικά ιατρεία για να υποβληθούν σε αντιφυματικό εμβόλιο και ακτινογραφία θώρακος και πολλές ακόμα ανεκτίμητες περιπέτειες. Το ζητούμενο δεν ήταν άλλο από την έκδοση άδειας παραμονής, η οποία -καμία έκπληξη- θα είναι έτοιμη και θα τους αποσταλεί αφού έχουν επιστρέψει πια στην άλλη όχθη του Ατλαντικού και στους κοιτώνες των αμερικανικών πανεπιστημίων όπου φοιτούν.
«Εδώ και χρόνια διεξάγεται η συζήτηση για να γίνει η Ελλάδα πόλος έλξης ξένων φοιτητών, όμως το νομικό καθεστώς δεν βοηθά καθόλου», σχολιάζει στην «Κ» ο αντιπρύτανης ακαδημαϊκών υποθέσεων του ACT (μέλος του Κολλεγίου Ανατόλια) κ. Στάμος Καραμούζης. «Το Αμερικανικό Κολλέγιο δέχεται τον μεγαλύτερο αριθμό ξένων φοιτητών στην Ελλάδα, αλλά για να το καταφέρουμε αυτό παλεύουμε καθημερινά με τη γραφειοκρατία». Το ACT αποτελεί τον πιο δημοφιλή ακαδημαϊκό προορισμό για Αμερικανούς φοιτητές, αλλά και πόλο έλξης για φοιτητές από τα Βαλκάνια, οι οποίοι είτε έρχονται στην Ελλάδα για το πρώτο τους πτυχίο είτε για ένα ή περισσότερα εξάμηνα ως visiting students στο πλαίσιο συμφωνιών του ιδρύματος με τα αντίστοιχα του εξωτερικού. Ωστόσο, καθώς πρόκειται για φοιτητές από τρίτες χώρες, είναι υποχρεωμένοι να υφίστανται την ταλαιπωρία της έκδοσης άδειας παραμονής. Το ίδιο ισχύει και για τους ξένους φοιτητές που επιλέγουν τα δημόσια ΑΕΙ της χώρας.
Η περιπέτεια ξεκινά ήδη από τις χώρες τους, καθώς για να ταξιδέψουν στην Ελλάδα χρειάζονται σπουδαστική visa (τύπου D). «Πρέπει να κάνουν αίτηση στα ελληνικά προξενεία στο εξωτερικό, τα οποία απαιτούν αυτοπρόσωπη παρουσία. Στην περίπτωση των ΗΠΑ, αυτό είναι πρόκληση, αφού δεν υπάρχουν προξενεία σε κάθε πόλη». Πολύ συχνά, οι φοιτητές που θέλουν να έρθουν στην Ελλάδα για σπουδές υποχρεώνονται να ταξιδέψουν με αεροπλάνο προς την πόλη όπου υπάρχει ελληνικό προξενείο – και συχνά πάνω από μία φορά, αφού «δεν φέρατε το τάδε χαρτί».
Η συγκεκριμένη βίζα, ωστόσο, ισχύει για 90 ημέρες, σε κάθε περίπτωση λιγότερο από τον χρόνο που οι ξένοι φοιτητές θα παραμείνουν στη χώρα μας. Ετσι, κάνουν τα χαρτιά τους για απόκτηση άδειας παραμονής που σημαίνει ιατρικές εξετάσεις, εμβόλια, ακτίνες κ.ο.κ. Μάλιστα, ο νόμος τούς υποχρεώνει να τις κάνουν σε δημόσιο νοσοκομείο. «Στο Κολλέγιο έχουμε γιατρό που θα μπορούσε κάλλιστα να διεκπεραιώσει αυτές τις εξετάσεις και να κάνει και το αντιφυματικό εμβόλιο. Ομως δεν επιτρέπεται» σημειώνει ο κ. Καραμούζης.
Πέραν τούτων, το κράτος απαιτεί από τους ξένους φοιτητές να έχουν ιατρική ασφάλιση στο… ΙΚΑ. «Ως γνωστόν, οι Αμερικανοί έχουν ιδιωτική ασφάλιση η οποία όμως δεν αναγνωρίζεται από την πολιτεία, που τους υποχρεώνει να πληρώνουν στον εγχώριο φορέα». Επιπλέον, ο νόμος ορίζει ότι θα πρέπει να διατηρούν λογαριασμό σε ελληνική τράπεζα, γεγονός συχνά ανέφικτο εφόσον δεν διαθέτουν ΑΦΜ.
«Παίρνουμε τους φοιτητές από τα μαθήματα και τους τρέχουμε στα νοσοκομεία και τις υπηρεσίες για όλη αυτή τη γραφειοκρατία. Εχουμε προσλάβει υπαλλήλους ειδικά γι’ αυτές τις δουλειές!» λέει ο κ. Καραμούζης.
Ακόμα και όταν ο φάκελος φτάσει επιτέλους στην περιφέρεια για εξέταση της αίτησης άδειας παραμονής, η γραφειοκρατία δεν σταματά.
«Εάν εγκριθεί, η άδεια παραμονής θα εκδοθεί κατόπιν εορτής, δηλαδή αφού έχουν φύγει οι φοιτητές, οι οποίοι, ωστόσο, πλέον καλύπτονται εφόσον εκκρεμεί η αίτησή τους. Στην ουσία δηλαδή η πολιτεία απαιτεί πράγματα τα οποία η ίδια δεν μπορεί να εκπληρώσει».
Ως γνωστόν, η Ελλάδα παραμένει αναλογικά ένας από τους μεγαλύτερους «εξαγωγείς» φοιτητών, παραμένοντας ουραγός στην προσέλκυση ξένων φοιτητών στα ελληνικά πανεπιστημιακά ιδρύματα (έχει υπολογιστεί ότι η «εσωστρέφεια» των ελληνικών ΑΕΙ οδηγεί σε απώλεια ενός δισ. ετησίως). «Ομως, αντί να κάνουμε κάτι γι’ αυτό, αποφασίζουμε να δείχνουμε στους φοιτητές που έρχονται στην Ελλάδα ό,τι χειρότερο έχει να επιδείξει η χώρα μας».