ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ. Για τέλος της εποχής του «σκληρού Καστρισμού» και νίκη της ρεαλιστικής διπλωματίας έκαναν, χθες, λόγο αναλυτές, μετά την αιφνιδιαστική πρωτοβουλία του Αμερικανού προέδρου Ομπάμα να αποκαταστήσει τις διπλωματικές σχέσεις των ΗΠΑ με την Κούβα.
Από τη μεριά του, ο διάδοχος του Φιντέλ στην προεδρία και αδελφός του, Ραούλ Κάστρο, είχε προλειάνει το έδαφος, περιορίζοντας στο ελάχιστο την αντιαμερικανική του ρητορική μετά την ανάδειξή του στο ανώτατο αξίωμα, το 2006.
Η διπλωματική προσέγγιση θα ήταν άλλωστε αδιανόητη υπό τον Φιντέλ, η πολιτική σταδιοδρομία του οποίου εστιάστηκε στην ανάσχεση του αμερικανικού ιμπεριαλισμού στην Καραϊβική και αλλού στον κόσμο. Την αντιπαλότητα μεταξύ Αβάνας και Ουάσιγκτον είχε ενισχύσει –και καταστήσει προσωπική– η σειρά αποτυχημένων συνωμοσιών, με στόχο τη δολοφονία του Φιντέλ Κάστρο, πάντα υπό την αιγίδα της CIA.
Ο Ραούλ Κάστρο, σε αντίθεση με τον αδελφό του, επέλεξε να προβεί σε σταδιακές και διστακτικές οικονομικές μεταρρυθμίσεις, παράλληλα με την εγκατάλειψη της αντιαμερικανικής ρητορικής. Ειρωνικό είναι το γεγονός ότι Δυτικοί αναλυτές θεωρούσαν τον 83χρονο σήμερα Ραούλ σκληροπυρηνικό, ενόσω αυτός υπηρετούσε ως υπουργός Αμυνας της κυβέρνησης.
Τους τελευταίους μήνες, τα σημάδια της επικείμενης προσέγγισης από την πλευρά της Αβάνας είχαν καταγράψει Αμερικανοί αξιωματούχοι. Τους επαίνους των ΗΠΑ είχε εξασφαλίσει η Κούβα για την άμεση αποστολή υγειονομικού προσωπικού σε χώρες της Δυτικής Αφρικής που πλήττονται από τον ιό του Εμπολα.
Πέρυσι τον Δεκέμβριο, κρίσιμη είχε χαρακτηριστεί η χειραψία μεταξύ του Ραούλ Κάστρο και του Μπαράκ Ομπάμα, στο παρασκήνιο της κηδείας του Νοτιοαφρικανού ηγέτη Νέλσον Μαντέλα. Ολοι συμφωνούν, όμως, ότι το πρώτο σαφές σημάδι της επικείμενης ομαλοποίησης των σχέσεων είχε δώσει ο πρόεδρος Ομπάμα μιλώντας, τον Νοέμβριο του 2013, σε δείπνο χρηματοδοτών του στο Μαϊάμι.
Παρότι το ακροατήριο του κ. Ομπάμα απαρτιζόταν από εύπορους Κουβανούς, οι περισσότεροι από τους οποίους είναι πρόσφυγες πρώτης ή δεύτερης γενιάς, ο Αμερικανός πρόεδρος υπογράμμισε στην ομιλία του την ανάγκη παραδοχής ότι το 50ετές εμπάργκο κατά της Αβάνα έχει αποτύχει.
Την ίδια στιγμή στην Κούβα, ο Ραούλ Κάστρο σηματοδοτούσε την προθυμία του για εποικοδομητική προσέγγιση με τη Δύση, αποδεχόμενος τη μεσολάβηση του Πάπα Φραγκίσκου. Κρίσιμες θεωρούνται και οι εσωτερικές μεταρρυθμίσεις στις οποίες προέβη ο Ραούλ, όπως η άρση των περιορισμών στα ταξίδια στο εξωτερικό, η μερική απελευθέρωση της αγοράς εργασίας και των αγορών μέχρι πρότινος απαγορευμένων αγαθών, όπως κινητά τηλέφωνα, υπολογιστές, κατοικίες και αυτοκίνητα.
Την έκπληξή τους εξέφραζαν αυτή την εβδομάδα κάτοικοι των «κουβανικών» συνοικιών του Μαϊάμι. Για κάποιους, κυρίως ηλικιωμένους πρόσφυγες πρώτης γενιάς, η πρωτοβουλία του προέδρου Ομπάμα αποτελεί προδοσία και ανεπίτρεπτη υποχώρηση απέναντι σε μια δικτατορία.
Την αντίθετη άποψη καταγράφει, πάντως, η ανταποκρίτρια των Times της Νέας Υόρκης, που μίλησε με μέλη της νέας γενιάς Κουβανών και με προσφάτως αφιχθέντες μετανάστες από τη νησιωτική χώρα, που επαινούν τη διπλωματική κίνηση του Ομπάμα.