Με μια ιστορική απόφασή του, η οποία αναμένεται να ερεθίσει τη Μόσχα και να περιπλέξει την επίλυση της κρίσης στην Ανατολική Ουκρανία, το Κοινοβούλιο της χώρας ακύρωσε το αδέσμευτο καθεστώς της, ανοίγοντας τον δρόμο για τη μελλοντική ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ.
Η απόφαση ελήφθη με 303 θετικές ψήφους (77 περισσότερες των απαιτουμένων) έναντι μόλις εννέα αρνητικών, ύστερα από εισήγηση του Ουκρανού προέδρου Πέτρο Ποροσένκο. «Ο αγώνας της Ουκρανίας για ανεξαρτησία, εδαφική ακεραιότητα και κυριαρχία εξελίσσεται σε καθοριστικό παράγοντα των διεθνών μας σχέσεων», είχε δηλώσει την προηγούμενη ημέρα ο Ποροσένκο, μιλώντας ενώπιον ξένων πρεσβευτών στο Κίεβο.
Αμέσως μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης και τον σχηματισμό ανεξάρτητου ουκρανικού κράτους, το Κίεβο είχε επιδιώξει την ένταξη στο ΝΑΤΟ. Ωστόσο, η Βορειοατλαντική Συμμαχία δεν είδε την Ουκρανία ως μια σοβαρή υποψηφιότητα, λόγω της παροιμιώδους διαφθοράς των πολιτικών της ελίτ και της δεδομένης αντίθεσης της Μόσχας, για την οποία η ένταξη της Ουκρανίας σε έναν αντιρωσικό συνασπισμό σηματοδοτεί υπέρβαση των «κόκκινων γραμμών» από την πλευρά της Δύσης. Το 2010, μετά την ανάδειξη ως προέδρου του φιλορώσου Βίκτορ Γιανουκόβιτς, το ουκρανικό Κοινοβούλιο κατοχύρωσε το αδέσμευτο καθεστώς της χώρας.
Η ανατροπή του Γιανουκόβιτς υπό την πίεση λαϊκών διαδηλώσεων, η προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία και η ενίσχυση των ρωσόφωνων αυτονομιστών της Aνατολικής Ουκρανίας από το Κρεμλίνο άλλαξαν ριζικά τα δεδομένα. Παραμένει ωστόσο ασαφές αν το Κίεβο υποβάλει σύντομα αίτημα προσχώρησης στο ΝΑΤΟ ή αν πρόθεσή του είναι να χρησιμοποιήσει αυτό το ενδεχόμενο ως διαπραγματευτικό χαρτί έναντι της Μόσχας. Σε κάθε περίπτωση, θεωρείται απίθανο να εγκριθεί ανάλογο αίτημα από την ηγεσία της Συμμαχίας στο προσεχές μέλλον. Ισχυρά μέλη του ΝΑΤΟ εμφανίζονται άκρως επιφυλακτικά απέναντι σε ένα παρόμοιο ενδεχόμενο. Εκπρόσωπος Τύπου της Συμμαχίας δήλωσε σχετικά στις Βρυξέλλες: «Η πόρτα μας είναι ανοιχτή και η Ουκρανία θα ενταχθεί εφόσον υποβάλει αίτημα και στον βαθμό που θα εκπληρώνει τις προϋποθέσεις». Προσέθεσε όμως ότι ακόμη κι αν δρομολογηθεί, αυτή η διαδικασία «θα απαιτήσει χρόνια» για να ολοκληρωθεί.
Η αντίδραση Λαβρόφ
Από την πλευρά του, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ χαρακτήρισε «αντιπαραγωγική» την απόφαση του ουκρανικού Κοινοβουλίου και προσέθεσε: «Το μόνο που θα καταφέρει είναι να κλιμακώσει την αντιπαράθεση, δημιουργώντας την αυταπάτη ότι είναι δυνατόν να ξεπεραστεί η βαθιά εσωτερική κρίση της Ουκρανίας με παρόμοιες αποφάσεις».
Η απόφαση του ουκρανικού Κοινοβουλίου θα ρίξει τη σκιά της στις νέες διαπραγματεύσεις για την πολιτική επίλυση της σύγκρουσης στην Ανατολική Ουκρανία, οι οποίες προβλέπεται να διεξαχθούν στο Μινσκ της Λευκορωσίας σήμερα και μεθαύριο, Παρασκευή. Στις διαπραγματεύσεις μεταξύ της κυβέρνησης του Κιέβου και των ρωσόφωνων αυτονομιστών του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ θα παρευρεθούν ως μεσολαβητές εκπρόσωποι της Ρωσίας και της Ε.Ε. Η απόφαση για τον νέο γύρο των ειρηνευτικών διαβουλεύσεων ελήφθη τη Δευτέρα, ύστερα από τηλεφωνική επικοινωνία της Γερμανίδας καγκελαρίου Αγκελα Μέρκελ και του Γάλλου προέδρου Φρανσουά Ολάντ με τους Πέτρο Ποροσένκο και Βλαντιμίρ Πούτιν.