Ο Κώστας Βούλγαρης γεννήθηκε στα Δολιανά Αρκαδίας, το 1958. Είναι πεζογράφος και κριτικός λογοτεχνίας. Επιμελείται το ένθετο «Αναγνώσεις» της κυριακάτικης «Αυγής». Το τελευταίο του βιβλίο, η πολυφωνική μεταμυθοπλασία «Το εμφύλιο σώμα», κυκλοφορεί από τις εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου.
Ποια βιβλία έχεις αυτό τον καιρό πλάι στο κρεβάτι σου;
Η ελληνική ιστορία αρχίζει με μία νουβέλα, τη νουβέλα του Γύγη και του Κανδαύλη: ένα δράμα κρεβατοκάμαρας. Το διηγείται ο Ηρόδοτος (Ε΄ αιώνας π.Χ.) στην αρχή του πρώτου βιβλίου της Ιστορίας του, όπως σημειώνει ο μεγάλος ιστορικός Λουτσιάνο Κάνφορα. Eτσι, προτιμώ να διαβάζω στο γραφείο μου…
Και ποια είναι τα αγαπημένα σου βιβλία όλων των εποχών;
Μα τα βιβλία της εποχής μου, όπως είναι η «Ιστορία των μεταμορφώσεων» του Γιάννη Πάνου, οι «Μουζικούλες» του Ηλία Λάγιου, «Η Πάπισσα Ιωάννα» του Εμμανουήλ Ροΐδη, το «Λεξικόν» του Σκαρλάτου Βυζάντιου, η «Χρονογραφία» του Μιχαήλ Ψελλού. Αντίθετα, τα περισσότερα από τα βιβλία που εκδίδονται σήμερα, αφειδώς, μου φαίνονται μπαγιάτικα, άλλων εποχών…
Τι από τα δύο σε κεντρίζει περισσότερο; Η συγγραφή ή η κριτική λογοτεχνίας;
Και τα δύο, αλλά εν ταυτώ. Για παράδειγμα, να σκηνοθετώ έναν κριτικό λογοτεχνίας, ως περσόνα σ’ ένα μυθιστόρημα, βάζοντάς τον να εκθέτει τα κριτήριά του (με τον αναγνώστη να πιστεύει, εσφαλμένα, ότι εκθέτω τα δικά μου κριτήρια…).
Οταν γράφεις κριτική, σκέφτεσαι τι δεν θα ήθελες ν’ ακούσεις εσύ για τα δικά σου λογοτεχνικά κείμενα;
Αντίθετα, σκέφτομαι τι θα ήθελα να ακούσω για τα δικά μου λογοτεχνικά κείμενα. Και ζηλεύω, ζηλεύω υπερβολικά. Αλλά όχι τους συγγραφείς που έχουν εισπράξει επαίνους, αλλά εκείνους για τους οποίους έχουν γραφεί σημαντικά κείμενα, π.χ. τον Καρυωτάκη, για το κείμενο που έγραψε γι’ αυτόν ο Βύρων Λεοντάρης. Ως εκ τούτου, αποφεύγω να γράφω επαίνους, οπότε δεν εισπράττω κι εγώ τα ανάλογα.
Ποιο ήταν το τελευταίο βιβλίο που σε έκανε να θυμώσεις;
Του Δημήτρη Τζιόβα, «Ο μύθος της γενιάς του Τριάντα».
Ποιο είναι το χειρότερο βιβλίο που έχεις διαβάσει;
Δυσκολεύομαι να διαλέξω μία απ’ όλες τις ηθογραφίες του Φίλιπ Ροθ.
Ποιο είναι ένα κλασικό βιβλίο που δεν έχεις διαβάσει και ντρέπεσαι γι’ αυτό;
Τον «Οδυσσέα», του Τζέιμς Τζόις, στο πρωτότυπο, γιατί τα αγγλικά μου δεν μου το επιτρέπουν.
Το βιβλίο καλύπτεται επαρκώς από τα έντυπα ή ηλεκτρονικά ΜΜΕ;
Οχι, γιατί η τάση των εντύπων –κατά τη γνώμη μου αυτοκτονική– είναι να προτάσσουν τη λεγόμενη επικαιρότητα, την οποία βέβαια ήδη τη γνωρίζουμε όλοι, και την έχουμε εμπεδώσει πριν από αρκετές ώρες, απ’ την τηλεόραση, το ραδιόφωνο, τα ηλεκτρονικά μέσα, μέχρι κορεσμού. Αντίθετα, το βιβλίο, με τα ζητήματα ιδεών και αισθητικής που θέτει, δίνει τη δυνατότητα για διαρκέστερες σκέψεις, που δεν παλιώνουν με το πέρας της ανάγνωσής τους. Για να επιβιώσουν τα έντυπα ΜΜΕ, αλλά και όσα ηλεκτρονικά δεν είναι κουτσομπολίστικα, θα πρέπει να αυξήσουν γενναία τις σελίδες γνώμης, ιδεών, βιβλίων, τεχνών.
Βλέπεις λογοτεχνικά έργα στο θέατρο; Τι γνώμη έχεις;
Με ελάχιστες εξαιρέσεις, όπως π.χ. η Αννα Κοκκίνου στον Βιζυηνό, ή ο Βασίλης Παπαβασιλείου στον Ρίτσο, απουσιάζει η συνομιλία με το αισθητικό πρόταγμα του κειμένου. Και επειδή συγχύζομαι, τα αποφεύγω.