Την ίδια ώρα που στην Ελλάδα πανηγυρίζουμε γιατί κατορθώσαμε να κρατήσουμε 33 σημαντικά μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους ανοικτά στην αιχμή της τουριστικής κίνησης από τις 8 το πρωί μέχρι τις 8 το βράδυ, στην Ιταλία συντελείται μια αθόρυβη επανάσταση: τον περασμένο Ιούλιο το Κοινοβούλιο της Ρώμης ψήφισε τον νόμο Art Bonus που παρέχει ισχυρά φορολογικά κίνητρα (απαλλαγή έως 65%) σε ιδιώτες για να επενδύουν σε έργα μείζονος πολιτιστικής υποδομής. Οπως έγραφε χθες ο Νίκος Βατόπουλος «αυτήν την περίοδο μεγάλος αριθμός μνημείων στην Ιταλία, από τη Ρώμη ώς τη Φλωρεντία και το Μιλάνο, αναστηλώνεται με γενναίες επιχορηγήσεις οίκων μόδας, επιχειρηματιών και τραπεζών». Αφορμή του διδακτικού δημοσιεύματος ο νέος καρπός της νέας αυτής προσέγγισης που είχε την τόλμη να εισηγηθεί και να νομοθετήσει η κυβέρνηση Ρέντσι: η αναστήλωση του περίφημου ρωμαϊκού Αμφιθεάτρου της Βερόνας, έργο προϋπολογισμού 14 εκατ. ευρώ, με τη συμμετοχή της τράπεζας Unicredit και του Ιδρύματος CariVerona. Το Αμφιθέατρο της Βερόνας, βασικός λόγος για να επισκεφθείς την όμορφη, ούτως ή άλλως, πόλη της βόρειας Ιταλίας, δεν θα μπορούσε ποτέ να αναστηλωθεί με δημόσια κονδύλια, σύμφωνα με δήλωση του ίδιου του δημάρχου.
Καθώς η Ελλάδα και η Ιταλία μοιράζονται παρόμοια ζητήματα δημοσιονομικής στενότητας αλλά και υποχρεώσεις συντήρησης και ανάδειξης μεγάλου αριθμού μνημείων και μουσείων, δεν μπορεί κανείς να μην αναρωτηθεί για το αυτονόητο: γιατί η δική μας κυβέρνηση δεν έσπευσε την επόμενη ημέρα να αντιγράψει λέξη προς λέξη τον νόμο των Ιταλών;
Για δύο λόγους: πρώτον, θα συναντούσε τη λυσσώδη αντίδραση των γνωστών συνδικαλιστικών ηγεσιών που αντιπροσωπεύουν την πλέον φοβική και συντηρητική προσέγγιση σε θέματα εμπλοκής ιδιωτών στη χρηματοδότηση έργων πολιτιστικής υποδομής. Ακόμα κι αν είναι το κράτος αυτό που θέτει τους δικούς του κανόνες και όρους, όπως συμβαίνει στην περίπτωση της Ιταλίας.
Ο δεύτερος λόγος είναι, δυστυχώς, πολύ πιο ισχυρός: οι πολιτικές ηγεσίες στην Ελλάδα (ακόμα και οι πιο «φιλελεύθερες»), έρμαιο και οι ίδιες των αντιλήψεων που επέβαλε η Μεταπολίτευση (και κυρίως το ΠΑΣΟΚ μετά το 1981) στον χώρο του Πολιτισμού, δυσκολεύονται δραματικά να κινηθούν με τόλμη και αίσθηση ευθύνης προς τη σωστή κατεύθυνση.