Οι ίδιοι άνθρωποι που μέχρι χθες έκαναν τη Γαλλία να γελάει, οι σκιτσογράφοι της σατιρικής εφημερίδας Charlie Hebdo, βύθισαν με τον άδικο θάνατό τους μία ολόκληρη χώρα στον θρήνο. Δώδεκα νεκροί, ανάμεσά τους τέσσερις σκιτσογράφοι και δύο αστυνομικοί, είναι ο απολογισμός μιας από τις βιαιότερες επιθέσεις, που σημειώθηκε ποτέ επί γαλλικού εδάφους εδώ και δεκαετίες.
Το γεγονός ότι ως ύποπτοι θεωρούνται τρεις ακραίοι ισλαμιστές επιτείνει τον προβληματισμό όχι μόνο των Γάλλων πολιτικών και δημοσιογράφων, αλλά και της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης συνολικά.
Επρόκειτο για ένα πλήγμα στην ίδια την ελευθεροτυπία, τις δυτικοευρωπαϊκές αξίες της ανεκτικότητας και του σεβασμού της άλλης άποψης. Στόχος ο εκφοβισμός και η αυτολογοκρισία των δημοσιογράφων μπροστά στην τρομοκρατική απειλή και τη δαμόκλειο σπάθη μιας γενικευμένης σύγκρουσης των πολιτισμών. Γι’ αυτό άλλωστε ήταν ιδιαίτερα συγκινητική η χθεσινή επίδειξη αλληλεγγύης προς την Charlie Hebdo με το σύνθημα «Je suis Charlie» από όλες τις γωνιές της Γηραιάς ηπείρου.
Ποιες θα είναι οι πιθανές συνέπειες της χθεσινής επίθεσης; Ανοδος της ακροδεξιάς στη Γαλλία και αλλού, έξαρση της ισλαμοφοβίας, αυξημένη ανησυχία στους δημοσιογραφικούς ομίλους της Ευρώπης, περιστολή των δικαιωμάτων σε πολλά επίπεδα στο όνομα της ασφάλειας. Κι όλα αυτά σε μία ευρωπαϊκή κοινωνία, που είναι ήδη πολωμένη και αμήχανη απέναντι στο φαινόμενο της μετανάστευσης. Αν η βία και η μισαλλοδοξία αποτελέσουν την απάντηση, το αποτέλεσμα θα είναι ο διχασμός και η οπισθοδρόμηση. Στη Γερμανία οι καθιερωμένες διαδηλώσεις της Δευτέρας «κατά του εξισλαμισμού της Δύσης» στη Δρέσδη έχουν θορυβήσει πολιτικούς και ΜΜΕ, καθώς γίνονται μαζικότερες κάθε βδομάδα κι εμπνέουν παρόμοιες πρωτοβουλίες σε άλλες χώρες.
Στον αντίποδα οι αυθόρμητες πορείες που πραγματοποιήθηκαν χθες σε ολόκληρη τη Γαλλία, αλλά και στην καρδιά της Ευρώπης, τις Βρυξέλλες, απηχούν την αποφασιστικότητα των Ευρωπαίων πολιτών να αψηφήσουν τη βία και να υιοθετήσουν το σύνθημα που κοσμούσε το 2011, μετά από παλιότερη επίθεση εναντίον των γραφείων της σατιρικής εφημερίδας, ένα από τα φύλλα της: «Η αγάπη είναι πιο δυνατή από το μίσος».