Μια απειλή «εσωτερικού» χαρακτήρα

Μια απειλή «εσωτερικού» χαρακτήρα

1' 56" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Οι τρομοκρατικές επιθέσεις στη Γαλλία δεν είναι νέο φαινόμενο. Η Γαλλία είχε υποστεί σοβαρά πλήγματα πριν ακόμη από την επίθεση στους Δίδυμους Πύργους. Το νέο σήμερα συνίσταται στο ότι οι επιτιθέμενοι έχουν γεννηθεί στη Γαλλία, έχουν γαλλική υπηκοότητα, είναι προϊόντα του γαλλικού εκπαιδευτικού συστήματος. Η απειλή την οποία αντιπροσωπεύουν είναι πολύ δυσκολότερο να αντιμετωπιστεί από ό,τι οι παλαιότερες. Ο εντοπισμός και η απομόνωση των υποψηφίων τρομοκρατών καθίσταται δυσχερής για τεχνικούς και για νομικούς λόγους. Η δολοφονική επίθεση στο Charlie Hebdo είναι ενδεικτική του «εσωτερικού» χαρακτήρα της απειλής αυτής.

Ελευθερία της έκφρασης

Οι παλαιότερες επιθέσεις αποσκοπούσαν στο να τρομοκρατήσουν εν γένει και να υποχρεώσουν τη γαλλική κυβέρνηση να υποχωρήσει στις διάφορες δεδηλωμένες ή άδηλες απαιτήσεις· η νέα επίθεση θίγει το γαλλικό σύστημα στην καρδιά του: στην ελευθερία της έκφρασης. Τα θύματα δεν συνιστούν το μέσον για να ασκηθεί πίεση, αλλά τον ίδιο τον σκοπό της βίας.

Εξ οικείων τα βέλη και, επομένως, ιδιαίτερα καίρια.

Είναι, όμως, πράγματι εξ οικείων; Από τον 17ο αιώνα επικράτησαν οι εθνικές ταυτότητες, δηλαδή οι ταυτότητες οι οποίες θεμελιώθηκαν στην εδαφικότητα. Εξουδετέρωσαν τις θρησκευτικές ταυτότητες, οι οποίες στηρίζονται και συγκροτούν ασυνεχή δίκτυα στον χώρο. Σε αυτή την πολιτική καινοτομία θεμελιώθηκε ένα ολόκληρο γεωπολιτικό σύστημα, χάρη στο οποίο η Δύση κυριάρχησε στον κόσμο.

Αναίρεση της λογικής

Η νέα τρομοκρατία, η οποία εκδηλώνεται με ιδιαίτερη ένταση στη Γαλλία, αποτελεί έμπρακτο μανιφέστο αναίρεσης της λογικής αυτής. Οι τρομοκράτες στρέφονται εναντίον της εδαφικής τους ταυτότητας, εν ονόματι της δικτυωτής. Η μη εδαφική αυτή ταυτότητα κλονίζει συμβολικά και πρακτικά τα θεμέλια ενός γεωπολιτικού συστήματος με βάθος αιώνων. Η άνοδος των δικτυωτών ταυτοτήτων δεν είναι έκπληξη· αποτελεί φυσική συνέπεια εξελίξεων όπως η παγκοσμιοποίηση και η αμφισβήτηση της αρχής της μη παρέμβασης στα εσωτερικά των ξένων κρατών, η οποία διατυπώθηκε κατά τους γιουγκοσλαβικούς πολέμους.

Οι κοινωνίες μας είναι ανέτοιμες να αντιμετωπίσουν τις νέες δικτυωτές αυτές απειλές, καθώς διαθέτουν αμυντικές δομές οι οποίες ανταποκρίνονται σε εδαφικούς εχθρούς. Η αντίφαση ανάμεσα στον χαρακτήρα του δόρατος και της ασπίδος έχει, εξάλλου, ενταθεί από την επικράτηση του οικονομιστικού πνεύματος, το οποίο έχει αφοπλίσει τις κοινωνίες μας πολιτικο-πολιτισμικά.

Εν ολίγοις, παράλληλα προς τις παραδοσιακές άμυνες με αναγκαστικά βραχυπρόθεσμη προοπτική, χρειάζεται μια αλλαγή παραδείγματος ως προς τις σχέσεις πολιτικής, πολιτισμού και γεωγραφικού χώρου. Μόνον έτσι μπορεί να αποφευχθεί ένας νέος Μεσαίωνας.

* Ο κ. Γιώργος Πρεβελάκης είναι μόνιμος αντιπρόσωπος της Ελλάδας στον ΟΟΣΑ (με έδρα το Παρίσι).

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή