Ο ήλιος έχει αρχίσει να δύει και ο κ. Κώστας, πίνοντας τσάι και καπνίζοντας σε ένα μικρό μπαλκόνι στο Μεταξουργείο, έχει βυθιστεί σε ένα βιβλίο του Γιάννη Μαρή. «Αυτή είναι η πιο όμορφη στιγμή της ημέρας» λέει ο 63χρονος, που από το 2012 είναι άστεγος. Η ανακοίνωση για την έναρξη λειτουργίας δανειστικής βιβλιοθήκης στο Κέντρο Ημερήσιας Υποδοχής Αστέγων του Praksis έγινε δεκτή από πολλούς επωφελούμενους της δομής με ενθουσιασμό. «Είχα ένα σωρό έννοιες εσχάτως και είχα σταματήσει το διάβασμα, μια αγαπημένη μου συνήθεια από τα μικράτα μου» ομολογεί ο κ. Κώστας, πάλαι ποτέ επιχειρηματίας, αφήνοντας για λίγο στο πλάι το βιβλίο του. «Δεν είναι ότι αγαπώ μόνο τα αστυνομικά μυθιστορήματα» εξηγεί στην «Κ» δείχνοντάς μου την «Εντολή» της Διδούς Σωτηρίου να περιμένει τη σειρά της, «απλώς επιλέγω όσο το δυνατόν μικρής έκτασης βιβλία, ώστε να τα ολοκληρώνω όσην ώρα η βιβλιοθήκη είναι ανοικτή». Αυτό είναι εξάλλου και το μοναδικό του παράπονο: «Εκεί που έχω αρχίσει να ταξιδεύω, πρέπει να κλείσω το βιβλίο και να φύγω».
Προς το παρόν, η βιβλιοθήκη, που έχει δημιουργηθεί χάρη στις απλόχερες δωρεές πολιτών και την αγορά των επίπλων από τη Roche Hellas, λειτουργεί κάθε Τετάρτη και Παρασκευή, τέσσερις με οκτώ το απόγευμα, ωστόσο συν τω χρόνω σχεδιάζεται επέκταση του ωραρίου. «Εχουμε ήδη αρχειοθετήσει 1.700 βιβλία» σημειώνει ο εθελοντής, κ. Λεωνίδας Αλεξανδρίδης, «ψυχή» της βιβλιοθήκης. Στα ράφια συναντάμε τα «άπαντα» των περισσότερων Ελλήνων συγγραφέων, μεταφρασμένη ξενόγλωσση λογοτεχνία, ιστορικά και φιλοσοφικά βιβλία, φωτογραφικά λευκώματα, σειρές αρχαίας ελληνικής γραμματείας, θεματικές αλλά και γενικές εγκυκλοπαίδειες, όπως όλους τους τόμους της Britannica, δοκίμια και αυτοβιογραφίες.
«Διαθέτουμε και ξενόγλωσσα βιβλία, κυρίως αγγλικά και γαλλικά, αλλά και γερμανικά» εξηγεί ο κ. Αλεξανδρίδης, που έχει φροντίσει να έχει αναρτημένες οδηγίες και σε άλλες γλώσσες, καθώς δεν ομιλούν όλοι οι θαμώνες ελληνικά. «Εχουμε έναν μεγάλο αριθμό γαλλόφωνων Αφρικανών, που τιμούν την πτέρυγα των γαλλικών βιβλίων». «Μας έχουν δωρίσει και αραβικά βιβλία, τα οποία ακόμα δεν έχουμε αρχειοθετήσει» προσθέτει ο κ. Αλεξανδρίδης, καθώς δείχνει περίπου άλλα 1.000 βιβλία που περιμένουν να βρουν τη θέση τους στο ράφι. Ξεχωρίζουμε μια Σοβιετική Εγκυκλοπαίδεια, έναν Πάπυρο Λαρούς, ιατρικά συγγράμματα στα γαλλικά και «δεμένα» από το ’70.
Η βιβλιοθήκη είχε πιλοτικά στεγαστεί στον 3ο όροφο, πλάι σε χώρο άλλων δραστηριοτήτων, μέχρι που τον Δεκέμβριο μεταφέρθηκε στον ήσυχο 4ο όροφο. Οι αναγνώστες τώρα μπορούν να διαβάζουν απερίσπαστοι, ενώ ο ίδιος χώρος λειτουργεί ως αίθουσα προβολής ταινιών ή αναμονής, όσο περιμένουν να τελειώσει το πλυντήριο που πλένει τα ρούχα τους ή να ξεκινήσει η συνεδρία τους με τον ψυχολόγο.
Ζωηρές κουβέντες
Ωστόσο, ισχυρότερο αποτύπωμα αφήνουν στους παρευρισκόμενους οι συζητήσεις, που ξεκινούν αυθόρμητα εδώ. «Καταπιανόμαστε με ζητήματα ιστορικά, λογοτεχνικά ή ευρύτερα καλλιτεχνικά», αναφέρει ο κ. Αλεξανδρίδης, που είναι συνταξιούχος πολιτικός μηχανικός. «Κάποιες φορές αφορμή μας δίνει κάποιο δοκίμιο, που βρίσκεται μεταξύ των λημμάτων ή που έχω επιλέξει επί τούτου από το δικό μου αρχείο». Οι περίπου 50 θαμώνες, ως επί το πλείστον μεσήλικες, αποφεύγουν θέματα που σχετίζονται με τα προσωπικά τους αδιέξοδα. «Θέλουν να ξεφύγουν για λίγο». Η ομάδα χωρίζεται στους ακροατές και όσους παίρνουν τον λόγο, γίνονται πρωταγωνιστές για ένα απόγευμα, αναπτύσσοντας ιδέες και αποκαλύπτοντας γνώσεις που είχαν ξεχάσει ότι διέθεταν. «Κάπως έτσι ανακαλύψαμε έναν φίλο εξειδικευμένο στην κλασική μουσική, έναν άλλο με ευρύτατες γνώσεις στην τζαζ και στην ευρωπαϊκή λογοτεχνία» μας λέει ο κ. Αλεξανδρίδης.
«Εγώ, πάντως, δεν χορταίνω να τον ακούω» μου λέει συνωμοτικά από τον καναπέ ο κ. Μιχάλης, με τη «Λυσιστράτη» ανά χείρας, μην μπορώντας να κρύψει τον θαυμασμό του για τον ερασιτέχνη βιβλιοθηκονόμο. «Εδώ όσοι εργάζονται, αφιλοκερδώς ή μη, το κάνουν με την καρδιά τους» καταλήγει επιστρέφοντας το βιβλίο του ο κ. Κώστας. Φοράει το παλτό και το καπέλο του –δανεικά και τα δύο– και μας καληνυχτίζει. Αλλο ένα ταξίδι έχει φτάσει στο τέλος του.