Επιπλέον ρευστότητα της τάξης τουλάχιστον των 4,5-5,5 δισ. ευρώ θα χρειαστούν οι ελληνικές τράπεζες τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο για να καλύψουν τις εκδόσεις των εντόκων γραμματίων (έκτακτων και προγραμματισμένων) και κατ’ επέκταση να καλυφθούν οι υποχρεώσεις του Δημοσίου. Πρόκειται για ένα σημαντικό ποσό -το οποίο υπό προϋποθέσεις μπορεί και να αυξηθεί- και εξηγεί σε μεγάλο βαθμό τον λόγο για τον οποίο χρειάστηκε να ενεργοποιηθεί ο μηχανισμός έκτακτης ρευστότητας (ELA) από την Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ).
Επιπλέον κεφάλαια
Το ύψος των επιπλέον κεφαλαίων που θα κληθούν να συνεισφέρουν οι ελληνικές τράπεζες στο επόμενο διάστημα ανέρχεται στα 4,5-5,5 δισ. ευρώ για δύο λόγους:
1. Εξαιτίας της αποχώρησης των ξένων επενδυτών από τα έντοκα γραμμάτια του ελληνικού Δημοσίου. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι ξένοι επενδυτές είχαν αγοράσει τους προηγούμενους μήνες περί τα 3-3,5 δισ. ευρώ εντόκων γραμματίων. Τώρα, όμως, έχουν ξεκαθαρίσει πως δεν προτίθενται να αγοράσουν νέα έντοκα γραμμάτια. Και τη στάση αυτή θα τηρούν έως ότου ξεκαθαρίσει το πολιτικό τοπίο στην Ελλάδα. Στο πλαίσιο αυτό, οι ελληνικές τράπεζες καλούνται να καλύψουν το κενό αυτό που δημιουργείται.
2. Λόγω της πολύ πιθανής έκτακτης έκδοσης εντόκων γραμματίων ύψους τουλάχιστον 1,5-2 δισ. ευρώ για να καλυφθούν οι υποχρεώσεις της χώρας, οι οποίες στο διάστημα Φεβρουαρίου – Μαρτίου ανέρχονται σε 4 δισ. ευρώ. Το οικονομικό επιτελείο είναι έτοιμο να προχωρήσει στην έκτακτη έκδοση και εκτιμά ότι με 1,5-2 δισ. ευρώ καλύπτονται πλήρως οι χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας. Ωστόσο, το ποσό αυτό μπορεί τελικά να χρειαστεί να είναι υψηλότερο. Καθοριστικός παράγοντας για το ύψος της νέας έκτακτης έκδοσης εντόκων γραμματίων θα είναι η πορεία των φορολογικών εσόδων. Αν συνεχιστεί η εικόνα κατάρρευσης που έχει σημειωθεί τον Δεκέμβριο του 2014 και τον τρέχοντα μήνα, τότε είναι πολύ πιθανό να απαιτηθεί η άντληση μέσω των έκτακτων εντόκων γραμματίων ποσού της τάξης των 3 δισ. ευρώ.
Γεγονός το οποίο θα αυξήσει ακολούθως το συνολικό ύψος της επιπλέον ρευστότητας που θα πρέπει να διαθέσουν οι τράπεζες στα 5,5-6,5 δισ. ευρώ.
Εσοδα
Αξίζει να σημειωθεί ότι το παραπάνω ποσό είναι ξεχωριστό από εκείνο που ούτως ή άλλως οι ελληνικές τράπεζες θα πρέπει να καλύψουν τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο στο πλαίσιο της αναχρηματοδότησης των εντόκων γραμματίων του Δημοσίου. Πρόκειται για ένα ποσό της τάξης των 3,5-4 δισ. ευρώ. Ετσι, το συνολικό ποσό αυξάνεται στα 8,5-9 δισ. ευρώ, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη ο πιθανός εκτροχιασμός των φορολογικών εσόδων που θα γεννήσει την ανάγκη για νέα δάνεια.
Για να γίνει αντιληπτή η πίεση που ασκείται στη ρευστότητα του τραπεζικού συστήματος, υπενθυμίζεται ότι στην τελευταία δημοπρασία εντόκων γραμματίων μία εκ των ελληνικών τεσσάρων τραπεζών που στηρίζουν τις δημοπρασίες δεν μπόρεσε να συμμετάσχει. Και αναγκάστηκε να παρέμβει η Τράπεζα της Ελλάδος χρησιμοποιώντας κεφάλαια από το κοινό ταμείο που περιέχει τα διαθέσιμα των φορέων της γενικής κυβέρνησης.
Τόσο το οικονομικό επιτελείο όσο και η Τράπεζα της Ελλάδος δεν θέλουν να επαναληφθεί κάτι τέτοιο στις εκδόσεις εντόκων γραμματίων των επόμενων μηνών. Αλλωστε, τα κεφάλαια που βρίσκονται στο κοινό ταμείο της Τράπεζας της Ελλάδος αξιοποιούνται μέσω του βραχυπρόθεσμου δανεισμού (repos) που ήδη διενεργεί το Δημόσιο από τους φορείς της γενικής κυβέρνησης.