Τα καλοκαιρινά βράδια στο χωριό, όταν έπαιζα κρυφτό με τις «λάθος» παρέες, η γιαγιά μου, που είχε περάσει αρκετά χρόνια εξορία στο Τρίκερι, με κατσάδιαζε: «Οι παππούδες αυτών των παιδιών πρόδωσαν τον παππού σου». Ακόμη και τότε, που ήμουν κάτω από δέκα ετών, θυμάμαι πόση αμηχανία μου προκαλούσε το πάθος της εναντίον ενός αθώου παιχνιδιού, αν και ταυτόχρονα μου δημιουργούσαν δέος η ζωή της και οι διηγήσεις της. Αυτή η αδυναμία κατανόησης του εκάστοτε «οικογενειακού φολκλόρ» με καταλάμβανε και στο προαύλιο του σχολείου, όταν με κυνηγούσε ένα αγοράκι και μου φώναζε «κομμούνια, θα σας κάνουμε σαπούνια», ενώ ένας άλλος συμμαθητής μας τον απειλούσε ότι θα τον σφάξει «με το κονσερβοκούτι». Σε αυτόν τον ιδιότυπο μεταπολιτευτικό «πόλεμο των κουμπιών», ανήλικοι γίνονταν φορείς κάποιων μεγαλίστικων εκφράσεων, ξένων προς τα βιώματά τους, τις ανησυχίες και τις ελπίδες τους.
Εξίσου προσποιητή μοιάζει η σημερινή πολιτική αντιπαράθεση, που χρησιμοποιεί εμφυλιοπολεμική ρητορική. Οταν ο Μάκης Βορίδης διακηρύσσει πως «ό,τι υπερασπίστηκαν οι παππούδες μας γενναία με τα όπλα θα το υπερασπιστούμε εμείς με την ψήφο μας την επόμενη Κυριακή» απαντώντας στον Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος λέει με νόημα ότι «70 χρόνια μετά» η Αριστερά έχει πάλι την ιστορική της ευκαιρία, αμφότεροι ηχούν εξίσου γραφικοί και πλήρως αποξενωμένοι από τις ευαισθησίες και τους φόβους της κοινής γνώμης. «Δεν θα γίνει εδώ σοβιέτ, δεν θα γίνει κομμουνισμός», μας καθησυχάζει από την πλευρά του ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς, λες κι υπάρχει τέτοια προοπτική.
Δεν ισχυρίζομαι ούτε πως έχει έρθει το τέλος των ιδεολογιών, ούτε πως δεν υπάρχει δεξιά ή αριστερή πολιτική. Διατείνομαι ότι ο Εμφύλιος συναισθηματικά δεν αφορά κανέναν και η επίκλησή του έχει μόνο φτηνά ψηφοθηρικά κίνητρα και τίποτα παραπάνω. Υπό αυτήν την έννοια πρόκειται για μια ιστορική πορνογραφία, με μοναδικό στόχο την προσωρινή διέγερση των ψηφοφόρων πριν από την Κυριακή.
Η αναφορά στα «70 χρόνια μετά» έχει την ίδια ακριβώς συναισθηματική αξία για τους σημερινούς νέους με τα μπλουζάκια με τον Τσε, το «ραντεβού στα γουναράδικα», που ακούγεται στο τέλος ραπ τραγουδιού ή τη φωτογραφία του Αρη ως φόντο στο διάγγελμα του απολίτικου λούμπεν τρομοκράτη. «Ο,τι υπερασπίστηκαν οι παππούδες του Μάκη Βορίδη γενναία με τα όπλα» διχάζει πλέον ακόμη και τη δική του παράταξη, αν κρίνουμε από τις αντιδράσεις των καραμανλικών.
Αν έχουν κουραστεί να μιλούν για το χρέος και την ανάπτυξη οι δύο μονομάχοι, υπάρχουν κι άλλα ενδιαφέροντα θέματα. Θα ήθελα π.χ. να ήξερα τη γνώμη του κ. Σαμαρά για τη μετάφραση του Μαρσέλ Προυστ από τον θείο του, Παύλο Ζάννα, ή εκείνη του κ. Τσίπρα για την ερμηνεία των ταινιών του Χίτσκοκ από τον γκουρού του, Σλαβόι Ζίζεκ. Κι αν αυτά φαντάζουν πολύ ελιτίστικα, ας μιλήσουν για μπάλα. Πιθανότατα θα συμφωνήσουν.