Κάτι περίεργο συμβαίνει με τους επίσημους λογαριασμούς της Τουρκίας και κανείς δεν γνωρίζει τι ακριβώς. Κατά τους πρώτους οκτώ μήνες του 2014, η Τουρκία είχε εισροές ύψους 7 δισ. ευρώ από αδιευκρίνιστες πηγές σε σύγκριση με εκροές ύψους 80 εκατ. ευρώ το ίδιο διάστημα του 2013, σύμφωνα με στοιχεία της τουρκικής κεντρικής τράπεζας.
Στους τρεις μήνες που ακολούθησαν, τα 5 από τα 7 δισ. ευρώ βγήκαν εκτός Τουρκίας. Ανεξήγητες εισροές και εκροές ξένων κεφαλαίων, οι οποίες κατατάσσονται ως λογιστικές διαφορές στον ισολογισμό της τουρκικής κεντρικής τράπεζας, ήταν πολύ έντονες τους πρώτους 11 μήνες του 2014. Οι εκροές του Νοεμβρίου υπολογίζονται σε 3 δισ. ευρώ και αποτελούν τη μεγαλύτερη μηνιαία εκροή των τελευταίων 16 ετών. Η ύπαρξη λογιστικών διαφορών δεν είναι ασυνήθιστη στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών των διαφόρων χωρών. Αυτό που προβληματίζει στη συγκεκριμένη περίπτωση, όμως, είναι το μέγεθος αυτών των ροών σε σχέση με το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, σύμφωνα με τον Ιπέκ Οζκαρντέσκαγια, αναλυτή της Swissquote Bank SA με έδρα τη Γενεύη.
Ακόμη χειρότερα, οι ανεξήγητες ροές κεφαλαίων προκαλούν αμφιβολίες για το κατά πόσο η Τουρκία είναι σε θέση να χρηματοδοτεί το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της, πρόβλημα που η τουρκική κυβέρνηση έχει παραδεχτεί ότι αποτελεί την αχίλλειο πτέρνα της. Το εν λόγω έλλειμμα άγγιξε το 10% του τουρκικού ΑΕΠ το 2011, οδηγώντας την κυβέρνηση να αναλάβει δράση ώστε να επιβραδύνει τις εισαγωγές προϊόντων και υπηρεσιών. Το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών αποτελεί ουσιαστικά δείκτη για το πόσο ευάλωτη είναι η τουρκική οικονομία σε μια ξαφνική αλλαγή συνθηκών στις παγκόσμιες αγορές. Το γεγονός ότι κανείς δεν γνωρίζει από πού προέρχεται μεγάλο μέρος αυτών των κεφαλαίων σημαίνει ότι κανείς δεν γνωρίζει και πότε θα εξαφανιστούν.
Μεγάλη απειλή
«Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τι θα συμβεί με αυτές τις ροές κεφαλαίων το 2015» παραδέχεται ο κ. Μεχμέτ Μπεσίμογλου, επικεφαλής οικονομολόγος της Oyak Menkul Degerler με έδρα την Κωνσταντινούπολη. Ο κ. Μπεσίμογλου έχει μια θεωρία για την προέλευση των εν λόγω χρημάτων, αλλά και για ποιο λόγο εγκατέλειψαν την Τουρκία στα τέλη του 2014. Οι εισροές μπορεί να συνδέονται με τη φυγή κεφαλαίων από το Ιράκ και τη Συρία όπου η προέλαση του «Ισλαμικού Κράτους» (ISIS) έχει οδηγήσει περισσότερο από 1,5 εκατ. πρόσφυγες να βρουν καταφύγιο στην Τουρκία. Οι εκροές κεφαλαίων σχετίζονται με περιόδους ανατίμησης της τουρκικής λίρας, προσθέτει. Μια ακόμη μεγαλύτερη αλλαγή σχετίζεται με την αναμενόμενη αύξηση των επιτοκίων δανεισμού στις ΗΠΑ. Ο Τούρκος αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Αλί Μπαμπατσάν, έχει δηλώσει ότι η αύξηση των επιτοκίων δανεισμού στις ΗΠΑ αποτελεί τη μεγαλύτερη απειλή για την τουρκική οικονομία το 2015. Η ύπαρξη υψηλότερων αποδόσεων στη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου είναι πιθανό να ανοίξει την όρεξη των επενδυτών που τα προηγούμενα χρόνια είχαν τοποθετηθεί σε αναδυόμενες αγορές. Η απότομη εκροή κεφαλαίων από τις αναδυόμενες αγορές, περιλαμβανομένης της Τουρκίας, μπορεί να προκαλέσει προβλήματα δεδομένου ότι η Τουρκία χρηματοδοτεί το έλλειμμα του ισοζυγίου πληρωμών της μέσω της εισροής ξένων κεφαλαίων. Οι μυστηριώδεις εισροές κεφαλαίων ήταν υψηλότερες από τις εκροές τα 22 από τα τελευταία 29 χρόνια, γεγονός που περιόρισε τις δανειακές ανάγκες μέσω των επίσημων καναλιών.