Oσοι απορούν με την αντιφατική σύνθεση της κυβέρνησης, η οποία καλύπτει περίπου το σύνολο του πολιτικού φάσματος, και προσπαθούν να αντιληφθούν τι συμβαίνει, λαμβάνουν μια και μοναδική απάντηση από τους αρμοδίους: ότι είναι κυβέρνηση εθνικής και κοινωνικής σωτηρίας. Ετσι εξηγούν από το πρωθυπουργικό γραφείο το πώς μπορεί να κάθονται στο ίδιο τραπέζι ο Πάνος Καμμένος με τον Παναγιώτη Λαφαζάνη, ή ο Παναγιώτης Σγουρίδης, ο Χρήστος Σπίρτζης με τον Νίκο Χουντή κ.ο.κ. Πώς πέρασε ο ΣΥΡΙΖΑ από τον ελάχιστο παρονομαστή μεταξύ των πολιτικών του συνιστωσών, στο «πατριωτικό μετωπικό» σχήμα της κυβέρνησης Τσίπρα; Οσοι έχουν παρακολουθήσει τα τεκταινόμενα στην Αριστερά δεν εκπλήσσονται.
Πριν από τρία χρόνια, στο φεστιβάλ Resistance, ένα από τα τέσσερα μεγάλα φεστιβάλ που διοργανώνουν κάθε χρόνο οργανώσεις και έντυπα του χώρου της ριζοσπαστικής αριστεράς μεσούσης της κρίσης, ο κ. Τσίπρας ανέλυε το παράδειγμα του… ΕΑΜ και εξηγούσε πώς αυτό συγκροτήθηκε από ευρείες δυνάμεις ως οργάνωση κοινωνικής αλληλεγγύης και αρωγής, κάτι που απαιτείται και σήμερα.
Την εβδομάδα που πέρασε, η κυβέρνηση Τσίπρα επιχείρησε να προχωρήσει σε περισσότερες συμβολικές ενέργειες εντός και εκτός της χώρας, από όσες είχαν επιχειρήσει όλες οι κυβερνήσεις των τελευταίων 20 ετών μαζί. Στόχος; Οπως λέγεται αρμοδίως, να εξασφαλίσει ένα πλεονέκτημα κινήσεων. Σε αυτό το μήκος κύματος κινήθηκε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γαβριήλ Σακελλαρίδης όταν δήλωσε ότι η στάση της Ν.Δ. επενδύει το πολιτικό μέλλον της στην αποτυχία της διαπραγμάτευσης.
Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα αναφέρεται η περίπτωση της διπλωματίας. Υποστηρίζεται ότι αυτό το οποίο επιδιώκεται είναι μια ενεργητική και ανεξάρτητη διπλωματία που εκμεταλλεύεται τις αντιφάσεις των διεθνών σχέσεων με σκοπό την ισχυροποίηση της διαπραγματευτικής θέσης της χώρας με έμφαση στα οικονομικά θέματα. Ετσι εξηγείται η επιλογή Κοτζιά-Τσακαλώτου-Χουντή, ενώ η τοποθέτηση Καμμένου στο υπουργείο Αμύνης μεταφέρει στο παραδοσιακά συντηρητικό στελεχικό δυναμικό των ενόπλων δυνάμεων ότι δεν αμφισβητούνται τα εθνικά δόγματα.
Η επόμενη αποκωδικοποίηση αφορά το σχήμα του υπουργείου Οικονομίας, Ναυτιλίας και Τουρισμού. Ο Γ. Σταθάκης θεωρείται μετριοπαθής και γνώστης των προβλημάτων της αγοράς, ο Θ. Δρίτσας τοποθετήθηκε στο Ναυτιλίας ως βουλευτής Πειραιά και η Ελενα Κουντουρά έχει ένα στόχο: να συνεχίσει σε μεγάλο βαθμό τη γραμμή Κεφαλογιάννη.
Το υπουργείο Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης υπό την καθοδήγηση του Νίκου Βούτση με τους Γιάννη Πανούση, Γιώργο Κατρούγκαλο και Τασία Χριστοδουλοπούλου θα κάνει μια προσπάθεια να εκπέμψει μήνυμα θεσμικότητας και νομιμότητας εντός του πλαισίου του διεθνούς δικαίου.
Το μεγάλο μέτωπο ωστόσο είναι αυτό που έχει να κάνει με το κοινωνικό κράτος. Εκεί προτιμήθηκε τα υπουργεία Υγείας, Παιδείας και Πολιτισμού και Εργασίας να παραμείνουν σε αμιγώς… αριστερή γραμμή. Ακόμα πιο ενδιαφέρον και… προκλητικό τόσο για την αριστερή πτέρυγα του ΣΥΡΙΖΑ, όσο και για την αριστερά πέραν του ΣΥΡΙΖΑ, είναι το υπουργείο Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, το οποίο ανέλαβε ο Παναγιώτης Λαφαζάνης και καλείται να εκπονήσει μακρόπνοα βιώσιμα σχέδια ανάπτυξης.
Οι υπερυπουργοί
Οπως συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις, καρδιά της κυβέρνησης είναι βεβαίως το υπουργικό συμβούλιο και οι υπερυπουργοί, οι οποίοι και αναμένεται να έχουν την υψηλή επιστασία των επιμέρους πολιτικών, να συντονίσουν και να εξασφαλίσουν τη συνοχή του κυβερνητικού έργου. Επειδή όμως η υψηλή πολιτική δεν εγγυάται και την εφαρμογή της από τους μηχανισμούς, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ έχει ένα ακόμα επίπεδο ελέγχου το οποίο δεν είναι ορατό στη δημοσιότητα.
Ο Γιάννης Δραγασάκης εκτός από αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και επικεφαλής όλου του οικονομικού σχήματός της, είναι και ο βασικός αρχιτέκτονας του προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ. Οι εξαγγελίες Τσίπρα στη Θεσσαλονίκη δεν ήταν τίποτα παραπάνω από τα… περιεχόμενα των επεξεργασιών αυτών, στις οποίες έχουν εμπλακεί επί μακρόν τόσο τα συλλογικά όργανα του ΣΥΡΙΖΑ, όσο και μια ομάδα νέων επιστημόνων με μέσο όρο ηλικίας τα τριάντα χρόνια.
Οι λεγόμενοι και «τεχνοκράτες» του ΣΥΡΙΖΑ είναι το εξειδικευμένο προσωπικό που γνωρίζει τα αντικείμενα σε επίπεδο υλοποίησης και θα έχει επαφή με όλα τα υπουργεία για τον έλεγχο της εφαρμογής του προγράμματος. Το αν θα καταφέρει βέβαια να λειτουργήσει χωρίς να δημιουργήσει εσωτερικές έριδες είναι ένα ανοικτό ερώτημα.
Σε θεωρητικό επίπεδο ο ΣΥΡΙΖΑ επενδύει στο κενό που δημιούργησε η απορρόφηση της σοσιαλδημοκρατίας από τις φιλελεύθερες ή συντηρητικές δυνάμεις, σταματώντας την κίνηση του εκκρεμούς στην κυβερνητική εναλλαγή που χαρακτήρισε όλη τη μεταπολιτευτική περίοδο. Στο τέλος της φουρτουνιασμένης διαδρομής που διάλεξε ο Αλέξης Τσίπρας και εάν το πλοίο μπει σε απάνεμο λιμάνι, κατά την προσφιλή του έκφραση, όλοι οι πολιτικοί χώροι θα έχουν αναγκαστεί να αναβαπτισθούν για να συμβάλουν στην επόμενη ιστορική περίοδο. Η πρώτη κυβέρνηση Τσίπρα, όπως τουλάχιστον λένε, δεν είναι αμιγώς κυβέρνηση της Αριστεράς, αλλά κυβέρνηση εθνικής σωτηρίας και διαπραγμάτευσης με κορμό την Αριστερά.