Επηρεάζεται άραγε το «χρηματιστήριο του ποδοσφαίρου» από την ύφεση και τη λιτότητα που έχει πλήξει πολλές χώρες της Ευρώπης; H απάντηση που προκύπτει από την έρευνα της εταιρείας χρηματοοικονομικών συμβούλων Deloitte είναι αρνητική, όσον αφορά τις οικονομικές επιδόσεις των ισχυρών του αθλήματος. Των συλλόγων που είναι μέλη μιας ιδιότυπης λίγκας που φέρει την επωνυμία «Football Money League» και περιλαμβάνει τα 20 κλαμπ με τα μεγαλύτερα έσοδα για την περίοδο 2013-14. Ως μονάδες μέτρησης για τα έσοδα των συλλόγων υπολογίστηκαν τα εισιτήρια, τα τηλεοπτικά και τα εμπορικά δικαιώματα.
Οι πωλήσεις ποδοσφαιριστών δεν περιλαμβάνονται στα έσοδα, ενώ τα στοιχεία στα οποία βασίστηκε η έρευνα προέρχονται από ελεγμένες οικονομικές καταστάσεις και μεμονωμένες πληροφορίες που ήρθαν σε γνώση της εταιρείας από τους συλλόγους. Οπως μπορείτε να διαπιστώσετε και στο σχετικό γράφημα, στην κορυφή της λίστας με τις πλουσιότερες ποδοσφαιρικές ομάδες στον κόσμο βρίσκεται για δέκατη συνεχή χρονιά η Ρεάλ Μαδρίτης τα έσοδα της οποίας αυξήθηκαν κατά 6% και έφθασαν τα 599,5 εκατ. ευρώ. Η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ είναι η δεύτερη πιο πλούσια ομάδα στον κόσμο με έσοδα 518,3 εκατ. ευρώ, ενώ στην τρίτη θέση βρίσκεται η Μπάγερν Μονάχου με έσοδα 487,5 εκατ. ευρώ.
Ομως, ίσως το πιο σημαντικό στοιχείο είναι ότι στη σεζόν 2013-14 υπήρξε σημαντική αύξηση των εσόδων των συλλόγων που βρίσκονται στη «Football Money League». Τα ετήσια έσοδά τους ξεπερνούν τα έξι δισ. ευρώ, κάτι που συμβαίνει για πρώτη φορά και συνιστά αύξηση της τάξης του 14% σε σχέση με την προηγούμενη σεζόν.
Η συνολική άνοδος των εσόδων ανεβάζει με τη σειρά της τον οικονομικό πήχυ που πρέπει να περάσει ένα κλαμπ προκειμένου ως νεοεισερχόμενο να αποτελέσει μέλος των οικονομικά ισχυρών. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς, πρέπει να έχει έσοδα 144 εκατ. ευρώ που σε σχέση με την προηγούμενη σεζόν έχουν αυξηθεί κατά 20%.
Με βάση την αυξητική τάση που παρατηρείται, εκτιμάται ότι στη σεζόν 2014-2015 τα κλαμπ που θα βρίσκονται στις πέντε πρώτες θέσεις της λίστας θα έχουν έσοδα πάνω από 500 εκατ. ευρώ, κάτι που σε αυτήν την έρευνα έχουν πετύχει μόνο η Ρεάλ Μαδρίτης και η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ.
Ωστόσο, πρέπει να επισημανθεί ότι η συντριπτική πλειονότητα των συλλόγων που ανήκουν στο «γκρουπ των ισχυρών» προέρχονται από τα «πέντε μεγάλα πρωταθλήματα» που βρίσκονται στον πυρήνα των ευρωπαϊκών αγορών. Συγκεκριμένα, οκτώ σύλλογοι προέρχονται από το αγγλικό πρωτάθλημα, τέσσερις σύλλογοι από το ιταλικό, τρεις σύλλογοι από το ισπανικό, τρεις σύλλογοι από το γερμανικό και ένας σύλλογος από το γαλλικό πρωτάθλημα. Η λίστα συμπληρώνεται με έναν σύλλογο από το τουρκικό πρωτάθλημα.
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στο πρωτάθλημα της Πρέμιερ Λιγκ που θεωρείται αυτό με τις πιο πλούσιες ομάδες, κάτι που οφείλεται στα υψηλά τηλεοπτικά συμβόλαια. Ο αριθμός αγγλικών ομάδων στο «top 20» αυξήθηκε μέσα σ’ ένα χρόνο από έξι σε οκτώ, ενώ ο αριθμός τους στο «top 30» αυξήθηκε από 8 σε 14. Αν πάμε στο «top 40» θα διαπιστώσουμε ότι δίνουν το «παρών» όλες οι ομάδες του αγγλικού πρωταθλήματος.
Ξεχωριστό είναι το παράδειγμα της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, η οποία πέρυσι έκανε τη χειρότερή της χρονιά στην Πρέμιερ Λιγκ, όμως λόγω υψηλών εσόδων ανέβηκε από την τέταρτη στη δεύτερη θέση της Football Money League. Εκτιμάται δε ότι αν κατακτήσει το Τσάμπιονς Λιγκ την επόμενη σεζόν μπορεί να ξεπεράσει τη Ρεάλ.
Οπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στην έρευνα, οι συνθήκες εισόδου ενός συλλόγου στο «top-20» μπορούν να δημιουργηθούν μέσα από τα πέντε μεγάλα ευρωπαϊκά πρωταθλήματα. Οι σύλλογοι από τα υπόλοιπα πρωταθλήματα είναι δύσκολο να το πετύχουν, εκτός αν υπογράψουν ένα πολύ πιο ακριβό τηλεοπτικό συμβόλαιο. Επίσης, πρέπει να ρίξουν το βάρος τους στην όσο το δυνατόν μεγαλύτερη παρουσία στις διασυλλογικές ευρωπαϊκές διοργανώσεις που φέρνουν μεγάλα έσοδα.
Από τις τρεις κύριες πηγές εσόδων -τηλεοπτικά δικαιώματα, εμπορικά δικαιώματα, εισιτήρια– η πώληση των εισιτηρίων παρουσιάζει μεγάλη πτώση και έχει φτάσει στα χαμηλότερα επίπεδα. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι 14 από τους 20 συλλόγους είδαν σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο να μειώνονται τα έσοδά τους από την πώληση εισιτηρίων και τις υπόλοιπες δραστηριότητες που συνδέονται με την παρουσία φιλάθλων στο γήπεδο την ημέρα του αγώνα.
Την περίοδο 2004-2005 το 1/3 των συνολικών εσόδων αυτών των συλλόγων προέρχονταν από τα έσοδα της «ημέρας των αγώνων». Δέκα χρόνια μετά το ποσοστό αυτών των εσόδων έχει μειωθεί στο 20% του συνόλου. Ελάχιστα από τα κλαμπ της «Football Money League» είχαν κατά τη σεζόν 2013-2014 μεγαλύτερη προσέλευση θεατών σε σχέση με την προηγούμενη. Οπως τονίζεται, η πτώση στην πώληση εισιτηρίων οφείλεται στο κόστος ζωής και αποτελεί μια πρόκληση που χρήζει άμεσης αντιμετώπισης από τους συλλόγους, οι οποίοι ενώ σπάνε ρεκόρ συμφωνιών στα τηλεοπτικά και εμπορικά δικαιώματα «αφήνουν» την πιο παραδοσιακή πηγή εσόδων να φυλλορροεί.
Η εξερεύνηση νέων αγορών
Η έρευνα περιλαμβάνει αναλυτικές αναφορές για τα έσοδα των 20 πλουσιότερων συλλόγων στον κόσμο.
Τα μεγαλύτερα έσοδα για τα κλαμπ της «Football Money League» προέρχονται από τα εμπορικά δικαιώματα και υπολογίζονται σε 1,9 δισ. ευρώ ετησίως. Ακολουθούν τα έσοδα από τα τηλεοπτικά δικαιώματα που ανέρχονται σε 1,5 δισ. ευρώ και αμέσως μετά είναι τα έσοδα από την πώληση εισιτηρίων που ανέρχονται σε 0,9 δισ. ευρώ.
Τα έσοδα της Ρεάλ Μαδρίτης για τη σεζόν 2013-2014 προέρχονται από τις ακόλουθες πηγές: 231,5 εκατ. ευρώ από τα εμπορικά δικαιώματα, 204,2 εκατ. ευρώ από τα τηλεοπτικά δικαιώματα και 113,8 εκατ. ευρώ από εισιτήρια και άλλα έσοδα από την «ημέρα του αγώνα». Τα 57,4 εκατ. ευρώ που πήρε ο ισπανικός σύλλογος από την UEFA για τη συμμετοχή της στις ευρωπαϊκές διασυλλογικές διοργανώσεις εμπεριέχονται στα τηλεοπτικά δικαιώματα.
Η σεζόν 2013-2014 ήταν η πρώτη στην ιστορία που ένας σύλλογος, η Ρεάλ συγκεκριμένα, κατάφερε να εισπράξει πάνω από 200 εκατ. ευρώ από τα τηλεοπτικά δικαιώματα. Η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ που σκαρφάλωσε στη δεύτερη θέση έχει έσοδα 226,4 εκατ ευρώ από τα εμπορικά δικαιώματα, 162,3 εκατ. ευρώ από τα τηλεοπτικά δικαιώματα συμπεριλαμβανομένων και των 44,8 εκατ ευρώ από την UEFA και 129,3 εκατ. ευρώ από την «ημέρα του αγώνα» (εισιτήρια κ.ά.). Το μεγάλο ατού για τη Μάντσεστερ είναι η πολιτική της όσον αφορά τα εμπορικά δικαιώματα και το άνοιγμα σε «νέες αγορές» όπως της Κίνας, της Νότιας Κορέας και της Νιγηρίας.
Οσον αφορά την Μπάγερν, 291,8 εκατ. ευρώ που αποτελούν το 60% των εσόδων της προέρχεται από τα εμπορικά δικαιώματα, 107,7 εκατ. ευρώ από τα τηλεοπτικά δικαιώματα συμπεριλαμβανομένων των 44,6 εκατ. ευρώ από την UEFA και 88 εκατ. ευρώ από την «ημέρα του αγώνα». Οπως αναφέρεται στην έρευνα, οι φίλαθλοι της γερμανικής ομάδας υπολογίζονται σε 300 εκατομμύρια παγκοσμίως και αυτό την οδηγεί σε άνοιγμα προς την αγορά των ΗΠΑ.
Η Μπαρτσελόνα που βρίσκεται στην τέταρτη θέση της λίστας, ενώ μέχρι πέρυσι βρισκόταν στη δεύτερη, αποκομίζει το 38% των εσόδων της, 185,7 εκατ. ευρώ, από τα εμπορικά δικαιώματα ενώ αντίστοιχα είναι τα έσοδα από τα τηλεοπτικά δικαιώματα που ανέρχονται στα 182,1 εκατ. ευρώ συμπεριλαμβανομένων των 42 εκατ. ευρώ από την UEFA.
Τέλος, μια άλλη παράμετρος της έρευνας έχει να κάνει με τα social media. Στη λίστα που δημοσιεύεται πιο δημοφιλής ομάδα είναι η Μπαρτσελόνα με 81,4 εκατομμύρια «like» στο facebook και 13,8 εκατομμύρια «followers» στο twitter. Aκολουθεί η Ρεάλ Μαδρίτης με 80,7 εκατ. και 14,4 εκατ. αντίστοιχα, ενώ στην τρίτη θέση βρίσκεται η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ με 63,9 εκατ. και 42 εκατ. αντίστοιχα.