Η αρχιτεκτονική, ιστορικά, συνδέεται με την εξουσία. Είναι ένα ισχυρό πολιτικό εργαλείο που χρησιμοποιείται συχνά για την αναζωογόνηση της δημόσιας εικόνας μιας χώρας ή την αναβάθμιση μιας περιοχής. Το 2015 θα ξεκινήσουν οι εργασίες κατασκευής ή θα ολοκληρωθούν πολύ σημαντικά έργα, τα οποία όχι μόνο καλύπτουν κάποιες ανάγκες, αλλά καθιερώνουν και νέες δυναμικές στην τοπική κοινωνία, επηρεάζοντας συνάμα και το διεθνές πολιτισμικό γίγνεσθαι. Το Μέγα Αιγυπτιακό Μουσείο, για παράδειγμα, που θα εγκαινιαστεί φέτος το καλοκαίρι, ενισχύει τον τουρισμό της Αιγύπτου – βασική πηγή εσόδων της. Με το Λούβρο του Αμπου Ντάμπι, τα Αραβικά Εμιράτα επιθυμούν να μπουν στον πολιτιστικό χάρτη – η τέχνη δίνει κύρος και γόητρο. Το Μουσείο Broad συμβάλλει στο να μετατρέψει το Λος Αντζελες σε κέντρο τέχνης. Η νέα Φιλαρμονική του Παρισιού αποτελεί πλέον μέρος της πολιτισμικής κληρονομιάς της Γαλλίας. Το νέο αεροδρόμιο της Πόλης του Μεξικού θα λειτουργήσει ως εθνικό σύμβολο.
Η αρχιτεκτονική, όμως, είναι ακριβή. Πώς εξηγείται, λοιπόν, η εμφάνιση τέτοιων οικοδομημάτων σε χαλεπούς καιρούς; Τα περισσότερα παραγγέλθηκαν προ κρίσης ή χτίζονται από κράτη ή ιδιώτες που διαθέτουν άφθονο χρήμα. Πάντως, τα μεγαλεπήβολα αυτά κτίρια δίνουν μια νέα διάσταση στο ρόλο της αρχιτεκτονικής. Δεν στοχεύουν τόσο στο κυνήγι των εντυπώσεων. Βιοκλιματικά, με πρωτοποριακό ντιζάιν και επενδεδυμένα με καινούργια υλικά, προσφέρουν στον επισκέπτη μια εμπειρία ζωής και ένα ταξίδι στο μέλλον.
Η καινούργια στέγη της μουσικής στη Γαλλία
Αλλο ένα αρχιτεκτονικό διαμάντι του εικονοκλάστη Ζαν Νουβέλ. Aυτός ο νέος φουτουριστικός μουσικός πολυχώρος, χωρητικότητας 2.400 ατόμων, θα προσφέρει στο φιλόμουσο κοινό μια «ανεπανάληπτη οπτικοακουστική εμπειρία». Η σκηνή, σε αντίθεση με άλλους συναυλιακούς χώρους, βρίσκεται πολύ κοντά στην πλατεία – απέχει μόνο 32 μέτρα από τον πιο απομακρυσμένο θεατή (συνήθως είναι 50 ή 60 μέτρα). Οι θεατές δε στους εξώστες δίνουν την εντύπωση ότι κάθονται σε σύννεφα. Η κατασκευή του έργου διήρκεσε 8 χρόνια, ενώ το κόστος του ανήλθε στα 386 εκατομμύρια ευρώ – ξεπέρασε τρεις φορές τον αρχικό προϋπολογισμό. Με το έργο αυτό ουσιαστικά ολοκληρώνεται η «Πόλη της μουσικής», που περιλαμβάνει επίσης το Μουσείο Μουσικής, δύο ακόμη συναυλιακούς χώρους και τη Médiathèque, όπου φυλάσσονται μουσικά οπτικοακουστικά αρχεία. Εγκαινιάστηκε στις 14 Ιανουαρίου. Κλείστε, λοιπόν, θέσεις για να ακούσετε τη Φιλαρμονική Ορχήστρα του Παρισιού στην καινούργια της στέγη.
Μέγα Αιγυπτιακό Μουσείο, Γκίζα
Το μεγαλύτερο αρχαιολογικό μουσείο του κόσμου
Αναμφίβολα, το Μέγα Αιγυπτιακό Μουσείο, που θα ανοίξει τις πόρτες του φέτος τον Αύγουστο στην Γκίζα, θα αναζωογονήσει την τουριστική βιομηχανία της Αιγύπτου, μετά τη μακρά περίοδο αναταραχών που ακολούθησαν την ανατροπή του Χόσνι Μουμπάρακ. Εχει χαρακτηριστεί το μεγαλύτερο αρχαιολογικό μουσείου του κόσμου: Σε 24.000 τ.μ. θα φιλοξενούνται περισσότερα από 100.000 αρχαιολογικά ευρήματα (από τα οποία τα 3.500 συνδέονται με τον φαραώ Τουταγχαμών), καλύπτοντας επτά χιλιάδες χρόνια ιστορίας. Το συνολικό του εμβαδόν είναι 100.000 τ.μ. Βρίσκεται σε απόσταση δύο χιλιομέτρων από τις πυραμίδες, δίνοντας έτσι στους επισκέπτες τη δυνατότητα να απολαμβάνουν παράλληλα μια εκπληκτική θέα του διάσημου αρχαιολογικού τόπου.
Σχεδιάστηκε: από την heneghan peng, μια αμερικανική αρχιτεκτονική εταιρεία που έχει τώρα την έδρα της στο Δουβλίνο.
Μουσείο Broad, Λος Αντζελες
Πειραματισμοί στην Πόλη των Αγγέλων
Οι δισεκατομμυριούχοι μαικήνες Ελι και Εντιθ Μπροντ χτίζουν το νέο τους Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στο Λος Αντζελες. Ισως δεν είναι τυχαίο, αφού η Πόλη των Αγγέλων θεωρείται σήμερα το καινούργιο Βερολίνο – τα μουσεία και η ανερχόμενη εικαστική του σκηνή έχουν κάτι το πειραματικό. Το εντυπωσιακό αυτό αρχιτεκτόνημα, που μοιάζει με κηρήθρα, σχεδιάστηκε από τους Diller Scofidio & Renfro, ένα νεοϋορκέζικο γραφείο που ειδικεύεται στα πολιτιστικά ιδρύματα. Το Μουσείο Broad άρχισε να χτίζεται το 2012 και κόστισε 140 εκατομμύρια δολάρια. Θα στεγάσει την ανεκτίμητη συλλογή των Αμερικανών φιλανθρώπων (περισσότερα από 2.000 έργα από περίπου 200 καλλιτέχνες) και θα έχει δωρεάν είσοδο! Τοποθετημένο στην κορυφή της Grand Avenue, θα συγκλίνει με μια ακρόπολη της τέχνης.
Στην πολιτιστική «γειτονιά» της Μέσης Ανατολής
Το Λούβρο του Παρισιού θα αποκτήσει σύντομα «αδερφάκι» στη Μέση Ανατολή. Μέρος μιας 30ετούς συμφωνίας της Γαλλίας με τα Αραβικά Εμιράτα, αναδύεται από τα νερά του Περσικού κόλπου σαν μια… Αφροδίτη της αρχιτεκτονικής. Συγκεκριμένα, έχει ανεγερθεί στη νήσο Saadiyat, νέο πολιτιστικό κέντρο του Αμπου Ντάμπι – μια περιοχή γεμάτη μουσεία και πολιτιστικά ιδρύματα, όπως το παράρτημα του Γκουγκενχάιμ και το Εθνικό Μουσείο του Zayed.
Ποιος το σχεδίασε; Ο Γάλλος starchitect Ζαν Νουβέλ, νικητής του βραβείου Πρίτσκερ. Ο τεράστιος «δαντελωτός» μεταλλικός θόλος του (διαμέτρου 180 μέτρων) ζυγίζει όσο ο πύργος του Αϊφελ. Οι εκθεσιακοί του χώροι είναι 9.200 τ.μ. Μέχρι να «χτίσει» τη δική του συλλογή, το «διεθνές» αυτό μουσείο -όπως αποκαλείται- θα εκθέτει κυρίως έργα που προέρχονται από σημαντικά γαλλικά μουσεία, όπως το Λούβρο, το Πομπιντού ή το Μουσείο Ορσέ. Τα εκθέματα ξεκινούν από την Εποχή του Χαλκού και φτάνουν μέχρι τις μέρες μας.
Εγκαίνια: Δεκέμβριος 2015.
Το νέο διεθνές αεροδρόμιο του Μεξικού
Εμπνευσμένο από το παρελθόν, με το σχήμα του μέλλοντος
Στις 2 Σεπτεμβρίου 2014 ο Μεξικανός πρόεδρος Ενρίκε Πένια Νιέτο ανακοίνωσε την κατασκευή του νέου διεθνούς αερολιμένα της Πόλης του Μεξικού, το οποίο θα χτιστεί δέκα (?) χιλιόμετρα βορειοανατολικά του παλιού αεροδρομίου. Στη δήλωσή του ανέφερε σχετικά «ότι θα αποτελέσει το εθνικό σύμβολο της χώρας». Πράγματι, το πρωτοπόρο αυτό αρχιτεκτόνημα, που φέρει την υπογραφή του Σερ Νόρμαν Φόστερ και του νέου βραβευμένου Μεξικανού αρχιτέκτονα Φερνάντο Ρομέρο, βασίζεται στη μεξικανική τέχνη και αρχιτεκτονική. «Εμπνευσμένο από το παρελθόν, έχει το σχήμα του μέλλοντος», τονίζει ο 79χρονος Νόρμαν Φόστερ, παλιός αεροπόρος ο ίδιος που έχει μεγάλη πείρα στο σχεδιασμό αεροδρομίων (έχει σχεδιάσει αυτό του Standstet της Αγγλίας, του Χονγκ Κονγκ και του Πεκίνου). Το ντιζάιν του έχει τις ρίζες του σε ένα από τα πιο επιβλητικά μεξικανικά σύμβολα, που δείχνει έναν αετό που τρώει ένα φίδι καθισμένο σε έναν κάκτο. Ετσι λοιπόν ο δρόμος πρόσβασης στο αεροδρόμιο συμβολίζει το ερπετό, στις αφίξεις θα υπάρχει ένας κήπος γεμάτος κάκτους, ενώ το σχήμα της στέγης θυμίζει από ψηλά το αρπακτικό πτηνό με ανοιγμένα τα φτερά του. Ο νέος διεθνής αερολιμένας του Μεξικού θα είναι βιοκλιματικός, θα έχει αρκετές πύλες, αλλά θα διαθέτει μόνο έναν τερματικό σταθμό, μειώνοντας έτσι το κόστος κατασκευής αλλά και πιθανές καθυστερήσεις των αεροπλάνων. Είναι μοναδικός στο είδος του.