Πράξη τις έως τώρα προειδοποιήσεις έκανε χθες η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), αποφασίζοντας ότι σταματάει να κάνει δεκτά τα ελληνικά ομόλογα ως ενέχυρα για να παρέχει ρευστότητα στις ελληνικές τράπεζες (waiver), καθώς, όπως η ίδια εξηγεί, δεν διαφαίνεται ολοκλήρωση του ελέγχου του προγράμματος. Το σχέδιο της ΕΚΤ είχε αποκαλύψει η «Κ» στο φύλλο της Κυριακής. Πλέον οι ελληνικές τράπεζες στρέφονται στον έκτακτο μηχανισμό ρευστότητας (ELA) που παρέχεται από την Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ) για να αντλήσουν ρευστότητα της τάξης των 50 δισ. ευρώ που «χάνουν» μετά τη χθεσινή απόφαση της ΕΚΤ.
Στη χθεσινή συνάντηση του υπουργού Οικονομικών, Γ. Βαρουφάκη, με τον επικεφαλής της ΕΚΤ, Μ. Ντράγκι, ο δεύτερος κατέστησε σαφές στον κ. Βαρουφάκη πώς η ΕΚΤ έχει κανόνες και κανονισμούς τους οποίους δεν προτίθεται να μην εφαρμόσει για την Ελλάδα. Μάλιστα, τον είχε ενημερώσει ότι υπάρχει πιθανότητα να αποφασιστεί το βράδυ η διακοπή της παροχής ρευστότητας μέσω των ελληνικών ομολόγων. Και λίγες ώρες αργότερα, το συμβούλιο των διοικητών της ΕΚΤ αποφάσισε να στείλει ένα σαφές μήνυμα προς την Αθήνα ότι οι κανονισμοί που υπάρχουν θα τηρηθούν. Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΚΤ έλαβε δύο αποφάσεις:
1. Να σταματήσει να δέχεται τα ελληνικά ομόλογα ως ενέχυρα για να παρέχει ρευστότητα στις τράπεζες. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι ελληνικές τράπεζες αντλούσαν μέσω των ελληνικών ομολόγων ρευστότητα της τάξης των 50 δισ. ευρώ. Και η ΕΚΤ τα δεχόταν ως ενέχυρα παρά τη χαμηλή τους διαβάθμιση, επειδή η Ελλάδα ήταν σε πρόγραμμα.
«Η ανακοπή αυτή είναι απόλυτα ευθυγραμμισμένη με τους κανόνες του Ευρωσυστήματος, από τη στιγμή που προς το παρόν δεν είναι δυνατόν να συμπεράνουμε ότι θα υπάρξει επιτυχής ολοκλήρωση της αξιολόγησης του προγράμματος», σημειώνει η ΕΚΤ, αναφερόμενη στον έλεγχο της τρόικας για το πρόγραμμα που λήγει στις 28 Φεβρουαρίου.
Στο πλαίσιο αυτό, οι ελληνικές τράπεζες θα απευθυνθούν στον ELA για να αντλήσουν αντίστοιχου μεγέθους ρευστότητα και όπως επισημαίνει η ΕΚΤ, «η ανακοπή αυτή δεν έχει καμία επίπτωση στα ελληνικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα».
Μπορεί σε αυτή τη φάση η ρευστότητα των τραπεζών να είναι διασφαλισμένη από τον ELA, αλλά ο μηχανισμός αυτός είναι ακριβότερος (το επιτόκιο δανεισμού είναι 1,5% έναντι 0,05% από την ΕΚΤ) και είναι δεδομένο ότι θα επιβαρύνει το κόστος χρήματος στην ελληνική οικονομία. Να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με την ΕΚΤ, τα ελληνικά ομόλογα θα σταματήσουν να γίνονται δεκτά ως ενέχυρα από τις 11 Φεβρουαρίου.
2. Να παραταθεί κατά δύο εβδομάδες η χρήση του ELA από τις ελληνικές τράπεζες που είχε εγκριθεί πριν από δύο εβδομάδες. Σύμφωνα με πληροφορίες, μπορεί να ανανεώθηκε το αίτημα που είχε εγκριθεί πριν από δύο εβδομάδες, αλλά το ποσό που θα μπορούν να αντλήσουν οι τράπεζες δεν αυξήθηκε. Πλέον το θέμα θα απασχολήσει την ΕΚΤ σε δύο εβδομάδες και αφού θα έχουν πραγματοποιηθεί η κρίσιμη Σύνοδος Κορυφής (12 του μηνός) και το Eurogroup (16 Φεβρουαρίου).
Είναι σαφές ότι χθες η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αποφάσισε να προχωρήσει στη διακοπή της αποδοχής των ελληνικών ομολόγων ως ενέχυρα γιατί ήθελε να στείλει ένα ξεκάθαρο μήνυμα στην κυβέρνηση ότι θα τηρήσει τους κανόνες που έχει. Και με τον τρόπο αυτό να ασκήσει πίεση στην Αθήνα να συμφωνήσει με τους εταίρους της άμεσα.
Υπενθυμίζεται ότι ήδη έχει απορρίψει το αίτημα του κ. Βαρουφάκη για επιπλέον έκδοση εντόκων γραμματίων ύψους 10 δισ. ευρώ, καθώς και το αίτημα για επιστροφή των κερδών του Ευρωσυστήματος επί των ελληνικών ομολόγων (1,9 δισ. ευρώ), η παροχή των οποίων είναι συνδεδεμένη με την ολοκλήρωση του ελέγχου της τρόικας. Με αυτόν τον τρόπο περιορίζει τις δυνατότητες της κυβέρνησης να καλύψει τις βραχυπρόθεσμες χρηματοδοτικές ανάγκες του Δημοσίου.
Ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομικών για την απόφαση της ΕΚΤ
Εκδοση εντόκων
Οριακά κατόρθωσε να αντλήσει το υπουργείο Οικονομικών το ποσό των 812,5 εκατ. ευρώ μέσω της χθεσινής δημοπρασίας εντόκων γραμματίων 6μηνης διάρκειας. Συνολικά, οι προσφορές ανήλθαν στα 813 εκατ. ευρώ, ενώ το επιτόκιο των εντόκων γραμματίων ανήλθε στο 2,70% από 2,30% που ήταν στην προηγούμενη αντίστοιχη δημοπρασία του Ιανουαρίου.
Χθες τα έντοκα γραμμάτια αγόρασαν αποκλειστικά οι ελληνικές τράπεζες, καθώς οι ξένοι επενδυτές δεν δείχνουν κανένα ενδιαφέρον. Η κατάσταση αυτή αναδεικνύει και τη σημασία του να μη σταματήσει η ΕΚΤ να ενισχύει τη ρευστότητα των τραπεζών, αφού σε διαφορετική περίπτωση, θα είναι μεταξύ άλλων πολύ δύσκολη και η ανακύκλωση των εντόκων γραμματίων.