Χωρίς καμία διάθεση να προκληθούν αναστατώσεις, αλλά με προφανή στόχο να ενισχύσει τη θέση της Ελλάδας στις γεωπολιτικές ζυμώσεις με επίκεντρο την κρίση της Ουκρανίας και να στηρίξει τις θέσεις της κυβέρνησης στη διαπραγμάτευση με τους δανειστές, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς θα πραγματοποιήσει σημαντικές επαφές σήμερα και αύριο σε Ρωσία και Γερμανία.
Οι επισκέψεις έχουν σαφώς και μια αμιγώς εθνική πτυχή, καθώς θα παρουσιαστούν για πρώτη φορά σε δύο μεγάλες πρωτεύουσες οι θέσεις της νέας κυβέρνησης στα βασικά προβλήματα εξωτερικής πολιτικής, τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, το Κυπριακό, τη βαλκανική πολιτική της και τη στάση της στους διεθνείς οργανισμούς.
Η επίσκεψη σήμερα στο Βερολίνο και αύριο στη Μόσχα είναι ενορχηστρωμένη κατά τρόπο που να προβάλλεται ως αναγκαία για τους δυτικούς συμμάχους και ωφέλιμη για την Ελλάδα. Κανένας κυβερνητικός παράγοντας δεν λαμβάνει σοβαρά υπόψη δημοσιεύματα μερίδας του ευρωπαϊκού Τύπου, που κάνουν λόγο για γεωπολιτική στροφή της νέας ελληνικής κυβέρνησης και ότι η Αθήνα κινείται προς «την αγκαλιά της Ρωσίας». Αντίθετα, πηγές της κυβέρνησης και ιδιαίτερα του υπουργείου Εξωτερικών επισημαίνουν ότι η Ελλάδα βρίσκεται πολύ πίσω στην ανάπτυξη των σχέσεών της με τη Ρωσία, σε σύγκριση με τη Γερμανία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, και ότι οι επιθέσεις που δέχεται δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα, αλλά αποσκοπούν στο να διευρύνουν τις πιέσεις στο πεδίο των διαπραγματεύσεων για την επιδιωκόμενη νέα συμφωνία με τους δανειστές.
Ο κ. Κοτζιάς στις επαφές που θα έχει στο Βερολίνο με τον κ. Φρανκ Βάλτερ Σταϊνμάγερ και στη Μόσχα με τον κ. Σεργκέι Λαβρόφ, θα υπογραμμίσει την ανάγκη να υπάρξει μια ανασυγκρότηση του ευρωπαϊκού συστήματος ασφάλειας με ενίσχυση των δομών ασφάλειας μέσω της συνεργασίας της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ με τη Ρωσία και την αναβάθμιση του ρόλου του ΟΑΣΕ.
Μια δεύτερη πτυχή της κινητικότητας του υπουργού Εξωτερικών είναι να υπάρξει μια νέα προσέγγιση της Ε.Ε. και των ΗΠΑ στα άμεσου ενδιαφέροντος ελληνοτουρκικά προβλήματα και στην κατάσταση στα Βαλκάνια, και τα ταξίδια στη Μόσχα και στο Βερολίνο μπορεί να αποδειχθούν πολύ πιο χρήσιμα σε αυτούς τους τομείς. Η Γερμανία έχει ήδη εμπλακεί στις διεργασίες που συντελούνται στα Βαλκάνια παρεμβαίνοντας, καθοδηγώντας και ενίοτε πιέζοντας τη Σερβία και το Κόσοβο για την επίτευξη μιας συμφωνίας που θα ομαλοποιήσει τις μεταξύ τους σχέσεις. Μια ευνοϊκή εξέλιξη θα έχει θετικές επιπτώσεις στην ομαλότητα στα Βαλκάνια και το Βερολίνο έχει πρωταγωνιστικό ρόλο. Και προς αυτή την κατεύθυνση η Αθήνα θέλει να συμβάλει ποντάροντας στις παραδοσιακές σχέσεις με το Βελιγράδι.
Σημαντική είναι η εμπλοκή του Βερολίνου στο θέμα της ονομασίας της ΠΓΔΜ, μέσω συνόδων με τις χώρες των δυτικών Βαλκανίων, καθώς έχει θέσει το θέμα της ονομασίας της ΠΓΔΜ ως παράμετρο του βαλκανικού συστήματος ασφάλειας και σταδιακά αυξάνει την εμπλοκή του.
Η νέα ελληνική κυβέρνηση θεωρεί ότι δεν μπορεί να απέχει από τις διεργασίες που συντελούνται και το αμέσως επόμενο διάστημα αναμένεται να εκδηλώσει πρωτοβουλίες διαλόγου και στα Βαλκάνια, ενώ δεν πρόκειται να εγκαταλείψει τη θέση για την ΠΓΔΜ, για μια ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό για όλες τις χρήσεις.
Το τρίτο μεγάλο θέμα που θέλει να προτάξει η Αθήνα στο Βερολίνο και στη Μόσχα είναι ότι δεν μπορεί να υπάρξει σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή εάν δεν ομαλοποιηθούν οι σχέσεις της Ελλάδας με την Τουρκία. Η επίκληση της σταθερότητας θεωρείται από διπλωματικές πηγές αναγκαία, προκειμένου να καταδειχθεί ότι η συμπεριφορά της Αγκυρας κινείται προς την αντίθετη κατεύθυνση. Ηδη, σύμφωνα με πληροφορίες, ο κ. Κοτζιάς στις συνομιλίες του τόσο με την ύπατη εκπρόσωπο για την εξωτερική πολιτική της Ε.Ε. Φεντερίκα Μογκερίνι, όσο και με άλλους αξιωματούχους, έχει επισημάνει την ιδιαζόντως ανεκτική στάση της Ενωσης έναντι της Τουρκίας σχετικά με την «εισβολή» του ερευνητικού σκάφους «Μπαρμπαρός» στην κυπριακή ΑΟΖ.
Εμπειρη διπλωματική πηγή, που αντιμετώπισε με ιδιαίτερη επιφυλακτικότητα τις πρώτες κινήσεις της νέας πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Εξωτερικών στην κρίση της Ουκρανίας, επισήμανε, μετά τις έντονες επικρίσεις κατά της Αθήνας, ότι ουδείς στο ΝΑΤΟ και στην Ε.Ε. εξέφρασε ουσιαστικές αντιρρήσεις ούτε επιτέθηκε στην Τουρκία για τις εμπορικές συναλλαγές ύψους πολλών δισ. με τη Ρωσία. Ακόμη περισσότερο, προσθέτει η ίδια πηγή, που η Τουρκία στη ρωσοουκρανική κρίση τηρεί μια στάση που κάθε άλλο παρά βρίσκεται στη γραμμή του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε. Ο ίδιος διπλωμάτης θεωρεί επιβεβλημένη τη διεύρυνση των διπλωματικών οριζόντων της χώρας υπό τον όρο,όπως επισημαίνει, να μη μετατραπεί σε «διπλωματία των ελιγμών» χωρίς πρακτικά αποτελέσματα.
Δεν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι ο ίδιος ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, θέλοντας να δώσει τον τόνο της σοβαρότητας, πιθανόν και της συνέχειας στην εξωτερική πολιτική, απέκλεισε κατηγορηματικά το ενδεχόμενο μονομερών κινήσεων ως προς την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, χωρίς να ληφθούν υπόψη τα δικαιώματα της Τουρκίας στην περιοχή, όπου υπάρχουν. Αυτό δεν σημαίνει ότι η Αθήνα δεν θα κινηθεί αποφασιστικά για την υπεράσπιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας σε όλους τους διεθνείς οργανισμούς, σε συνεργασία με τη Λευκωσία, σύμφωνα με τις διαβεβαιώσεις του κ. Τσίπρα στην κυπριακή πολιτική ηγεσία.