Οι κεντρικές τράπεζες της Ευρώπης μάχονται για να διατηρήσουν σε χαμηλά επίπεδα τις ισοτιμίες των νομισμάτων τους, λαμβάνοντας δραστικά μέτρα για να συγκρατήσουν μεγάλες εισροές κεφαλαίων μακριά από τις οικονομίες τους, καθώς οι επενδυτές αναζητούν εναγωνίως καταφύγιο μέσα σε ένα ευρύτερο κλίμα αβεβαιότητας και χαμηλής ανάπτυξης. Μετά τις κεντρικές τράπεζες Ελβετίας και Δανίας και η σουηδική κεντρική τράπεζα (Riksbank) μείωσε επίσης το επιτόκιο repo στο -0,10%, υποχρεώνοντας ουσιαστικά τους επενδυτές να πληρώσουν για το «προνόμιο» να τοποθετήσουν κεφάλαια σε σουηδική κορώνα. Ανακοίνωσε, επίσης, μέτρα ποσοτικής χαλάρωσης (QE) της τάξεως των 10 δισ. κορωνών (1 δισ. ευρώ) για την αγορά κρατικών ομολόγων με λήξη έως και 5 χρόνια.
Η χθεσινή παρέμβαση από τη Riksbank οδήγησε τη σουηδική κορώνα στο ναδίρ εξαετίας έναντι του δολαρίου, αλλά παραμένει αβέβαιο εάν η ισοτιμία θα παραμείνει σε χαμηλά επίπεδα μεσοπρόθεσμα. Αυτός είναι ο λόγος, εξάλλου, που η Riksbank επιφυλάχθηκε για την εφαρμογή πρόσθετων μέτρων εάν κριθεί αναγκαίο «στο άμεσο μέλλον». Μια ισχυρή σουηδική κορώνα εντείνει τον αποπληθωρισμό στην εγχώρια οικονομία επειδή η πτώση των τιμών αποθαρρύνει την κατανάλωση και τις επενδύσεις. Δεσμεύτηκε πως θα διατηρήσει το επιτόκιο repo σε αρνητικό πρόσημο μέχρι το δεύτερο εξάμηνο του 2016, όσο χρονικό διάστημα υπολογίζει ότι θα χρειαστεί για να φθάσει ο πληθωρισμός το 2%. Οι τιμές καταναλωτή στη Σουηδία κυμαίνονται σε αρνητικό έδαφος από τα τέλη του 2012, με τον πληθωρισμό να ανακάμπτει μόνο μέχρι το μηδέν σε μεμονωμένους μήνες. «Υπάρχουν ενδείξεις για εξομάλυνση της πορείας των τιμών, αλλά η κατάσταση στο εξωτερικό γίνεται όλο και πιο αβέβαιη και αυτό αυξάνει τους κινδύνους να μην ενισχυθεί αρκετά γρήγορα ο πληθωρισμός», αναφέρεται στην ανακοίνωση της τράπεζας.
Από τον Ιανουάριο, οπότε η ΕΚΤ ανακοίνωσε την εφαρμογή μέτρων ποσοτικής χαλάρωσης, οι κεντρικές τράπεζες της Ελβετίας, της Δανίας και της Σουηδίας προσπαθούν να περιφρουρήσουν τις δικές τους ισοτιμίες.
Από τον Μάρτιο, η ΕΚΤ θα διοχετεύει στο χρηματοπιστωτικό σύστημα της Ευρωζώνης ρευστότητα 60 δισ. ευρώ ανά μήνα ώστε να αυξηθεί ο δανεισμός στην οικονομία και να ενισχυθούν οι τιμές σε φυσιολογικά επίπεδα από το -0,1% που καταγράφηκε το 2014. Το ευρώ υποχωρεί ήδη έναντι των υπόλοιπων νομισμάτων, γεγονός που βοηθά τον πληθωρισμό στην Ευρωζώνη, όμως όχι σε άλλες χώρες όπου η άνοδος των ισοτιμιών τους εντείνει την υποχώρηση των τιμών στην οικονομία τους. Τάσεις αποπληθωρισμού είναι ορατές, σχεδόν, σε όλες τις ισχυρές οικονομίες. Η Τράπεζα της Αγγλίας προειδοποίησε χθες για μείωση του βασικού επιτοκίου από το τρέχον 0,5%, λόγω προβλέψεων για υποχώρηση των τιμών, στο -0,3% τον Μάρτιο για πρώτη φορά από το 1960.
Οι διακυμάνσεις των νομισμάτων γίνονται, στο μεταξύ, εντονότερες σήμερα λόγω του κλίματος αβεβαιότητας για την ισχύ της ανάκαμψης στην Ευρωζώνη, εξαιτίας των χαμηλών τιμών και της υψηλής ανεργίας, αλλά και για την πορεία των διαπραγματεύσεων ανάμεσα σε Αθήνα και Βρυξέλλες με επίκεντρο το δανειοδοτικό πρόγραμμα της Ελλάδας. Κατά συνέπεια, σε αρνητικό πρόσημο κυμαίνονται οι αποδόσεις των ομολόγων Ελβετίας, Σουηδίας, Δανίας και Γερμανίας, επειδή οι επενδυτές είναι διατεθειμένοι να χάσουν ένα πολύ μικρό μέρος των κεφαλαίων τους σε ασφαλείς τοποθετήσεις που συνδέονται με σταθερές οικονομίες. Ας μην ξεχνάμε πως τα επενδυτικά κεφάλαια έχουν ήδη αποχωρήσει από τις αναδυόμενες αγορές όπου είχαν καταφύγει μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2007-09, αναζητώντας τότε υψηλές αποδόσεις. Σήμερα έχουν επιστρέψει ενόψει μιας αύξησης των επιτοκίων στις ΗΠΑ, αλλά και λόγω της επιβράδυνσης των οικονομικών γιγάντων της Ασίας, κυρίως της Κίνας.