Την ισορροπία ανάμεσα στο πολιτικό της πρόγραμμα και τις προτάσεις, συχνά φιλελεύθερες, του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) θα κληθεί να βρει το επόμενο διάστημα η κυβέρνηση και ειδικά η ηγεσία του υπουργείου Οικονομίας. Και αυτό διότι είναι πολύ πιθανό οι δύο πλευρές να βρουν γόνιμο πεδίο συνεννόησης σε θέματα όπως η αντιμετώπιση της διαφθοράς στις κρατικές προμήθειες ή η βελτίωση της πρόσβασης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στην τραπεζική χρηματοδότηση ή ακόμη και η απλοποίηση των αδειοδοτήσεων, σε θέματα όπως ο ανταγωνισμός που περιλαμβάνει και το άνοιγμα αγορών, ή η συνέχιση των ιδιωτικοποιήσεων στο πλαίσιο της προσέλκυσης επενδύσεων.
Κατευθυντήριες γραμμές
Σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση της διαφθοράς στις δημόσιες συμβάσεις, ο ΟΟΣΑ έχει αναπτύξει μια σειρά κατευθυντήριων γραμμών με στόχο τον περιορισμό της νόθευσης των διαγωνισμών. Το Μεξικό -πατρίδα σημειωτέον του γ.γ. του ΟΟΣΑ Ανχελ Γκουρία που επισκέφθηκε την Ελλάδα στα μέσα της εβδομάδας- υπέγραψε το 2011 μνημόνιο κατανόησης με τον διεθνή οργανισμό, με το οποίο δεσμεύεται ότι θα εφαρμόσει τις κατευθυντήριες γραμμές για την καταπολέμηση της νόθευσης των διαγωνισμών στις δημόσιες συμβάσεις. Το 2013, η Κολομβία συμφώνησε με τον ΟΟΣΑ τη διεξαγωγή έρευνας για την κατάσταση που επικρατεί στη χώρα στον αμαρτωλό χώρο των κρατικών προμηθειών.
Η λίστα των κατευθυντήριων γραμμών περιλαμβάνει στην πραγματικότητα οδηγίες που βοηθούν τις αρμόδιες αρχές να καταλάβουν πότε υπάρχει ενδεχόμενο νόθευσης των διαγωνισμών με βάση τις προσφορές, τη συχνότητα αυτών, τη συμπεριφορά των προμηθευτών, για παράδειγμα εάν επιλέγουν πάντα να συμμετέχουν σε διαγωνισμούς σε μια συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή, κ.ά. Πρόκειται στην ουσία για «παραθυράκια» τα οποία μένουν ανοιχτά ακόμη και τώρα που έχουν τεθεί σε λειτουργία τα δύο ηλεκτρονικά συστήματα για τις δημόσιες συμβάσεις (ΚΗΜΔΗΣ και ΕΣΗΔΗΣ).
Ας σημειωθεί, βεβαίως, ότι το φαινόμενο δεν είναι αποκλειστικά ελληνικό. Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, στις ΗΠΑ αποκαλύφθηκε ότι σε 18 πολιτείες νοθεύονταν οι διαγωνισμοί για το γάλα που διανεμόταν στα δημόσια σχολεία, ενώ στην Ολλανδία εντοπίστηκαν 600 επιχειρήσεις που μοίραζαν μεταξύ τους τους διαγωνισμούς δημοσίων συμβάσεων.
Σε ό,τι αφορά τη δημιουργία φιλικού επενδυτικού περιβάλλοντος, ο ΟΟΣΑ έχει αναπτύξει το εργαλείο υπό τον τίτλο Πλαίσιο Πολιτικής για τις Επενδύσεις (Policy Framework for Investment-PFI). Το PFI -το οποίο τώρα βρίσκεται υπό αναθεώρηση- «σκανάρει» τις συνθήκες που επικρατούν σε μια οικονομία σε ό,τι αφορά την επενδυτική πολιτική, τη διευκόλυνση των επενδύσεων, τη φορολογική πολιτική, την πολιτική περί ανταγωνισμού, την εταιρική διακυβέρνηση, το επίπεδο διαφθοράς, καθώς και τις υποδομές. Με βάση το πόρισμα που προκύπτει, γίνονται και οι ανάλογες προτάσεις βελτίωσης των πολιτικών που σχετίζονται με το επιχειρηματικό περιβάλλον. Το PFI μπορεί μεν να είναι «φιλικό» προς τις αποκρατικοποιήσεις, αλλά την ίδια ώρα αναζητεί λύσεις για τη βελτίωση της θέσης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, κάτι που βρίσκεται σε αρμονία με τις εξαγγελίες της νέας κυβέρνησης. Το PFI είχε αξιοποιηθεί από την Ελλάδα και παλιότερα, συγκεκριμένα το 1993, προκειμένου να διερευνηθεί το πλαίσιο για την προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων.
Περίπλοκη
Πολύ πιο περίπλοκη, πάντως, ίσως αποδειχθεί η προσπάθεια συνεργασίας του υπουργείου Οικονομίας με τον ΟΟΣΑ για τα θέματα ανταγωνισμού. H κυβέρνηση έχει διαμηνύσει σε όλους τους τόνους ότι όχι μόνο δεν πρόκειται να συνεχίσει τη νομοθέτηση των υπολοίπων συστάσεων που περιελάμβανε η περιβόητη «εργαλειοθήκη ανταγωνισμού», αλλά μάλλον προσανατολίζεται στο να καταργήσει αρκετές από αυτές που νομοθετήθηκαν από την απελθούσα κυβέρνηση. Βεβαίως, ο ΟΟΣΑ προσεγγίζει τα θέματα ανταγωνισμού και μέσω άλλων εργαλείων. Στις συζητήσεις που γίνονται με το υπουργείο Οικονομίας φέρεται να προτάσσεται η αξιολόγηση του νομικού πλαισίου που διέπει συνολικά τον ανταγωνισμό αλλά και την αρμόδια αρχή έναντι της διερεύνησης των συνθηκών σε συγκεκριμένους κλάδους της οικονομίας, κατά το πρότυπο της «εργαλειοθήκης».