Οριστικό τέλος στις ιδιωτικοποιήσεις των ενεργειακών υπό δημόσιο έλεγχο επιχειρήσεων, ΔΕΗ, ΑΔΜΗΕ, ΔΕΠΑ και ΕΛΠΕ, έβαλε ο υπουργός Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Ενέργειας και Περιβάλλοντος, Παναγιώτης Λαφαζάνης, με τις προγραμματικές δηλώσεις, ανατρέποντας πλήρως τον μέχρι τώρα σχεδιασμό ανάπτυξης της εγχώριας αγοράς ενέργειας.
Εξαίρεση αποτελεί η ιδιωτικοποίηση του ΔΕΣΦΑ, για την οποία ο υπουργός υπενθύμισε την αντίθεση της κυβέρνησής του, αλλά επεφυλάχθη για τις τελικές αποφάσεις μετά την οριστική απόφαση της Κομισιόν σε σχέση με την έγκριση της μεταβίβασης στην κρατική εταιρεία του Aζερμπαϊτζάν, Socar. Οπως είναι ήδη γνωστό, η DG Comp αναμένεται να ολοκληρώσει στις 22 Απριλίου την εις βάθος έρευνα που διενεργεί σχετικά με το κατά πόσον η μεταβίβαση του 66% του ΔΕΣΦΑ στη Socar προσκρούει στους ευρωπαϊκούς κανόνες ανταγωνισμού. Η προκαταρκτική έρευνα της DG Comp έδειξε ότι είναι πολύ πιθανό η είσοδος της Socar στον ΔΕΣΦΑ να σταθεί εμπόδιο στην πρόσβαση ανταγωνιστών στο ελληνικό σύστημα φυσικού αερίου, καθώς και ότι θα μπορούσε να επηρεάσει τις αναγκαίες επενδύσεις για ανάπτυξη του δικτύου, ακόμη και τη διασύνδεση του Tap με το ελληνικό σύστημα φυσικού αερίου.
Η πλέον ώριμη ιδιωτικοποίηση που ακυρώθηκε από τη νέα κυβέρνηση είναι του ΑΔΜΗΕ. Η πώληση του 66% της θυγατρικής της ΔΕΗ που ελέγχει τα δίκτυα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας συγκέντρωσε το ενδιαφέρον τριών μεγάλων εταιρειών, εκ των οποίων οι δύο ευρωπαϊκές και συγκεκριμένα η ιταλική TERNA και η βελγική Elia, καθώς και του κινεζικού κολοσσού State Grid Corporation of China – SGCC. Το ενδιαφέρον και των τριών ήταν ισχυρό μέχρι την τελευταία στιγμή, καθώς μέσα στον Ιανουάριο αναμενόταν η κατάθεση των δεσμευτικών προσφορών αλλά μεσολάβησαν οι εκλογές. Η ΔΕΗ θα εισέπραττε από τη μεταβίβαση του 66% της θυγατρικής της τίμημα περίπου 900 εκατ. ευρώ, ποσό απολύτως αναγκαίο για την υλοποίηση κρίσιμων επενδύσεων τόσο στον τομέα των δικτύων, όπως η διασύνδεση των Κυκλάδων και της Κρήτης, όσο και στον τομέα της παραγωγής, όπως η νέα λιγνιτική μονάδα της Πτολεμαΐδας. Το πώς η ΔΕΗ, με άνω του 1 δισ. ευρώ ανεξόφλητες οφειλές και χωρίς δυνατότητα πρόσβασης σε χρηματοδότηση, θα καταφέρει να υλοποιήσει αυτές τις κρίσιμες επενδύσεις και να αποτελέσει τον «πυλώνα της εθνικής ανασυγκρότησης της χώρας» που εξήγγειλε ο κ. Λαφαζάνης, είναι ερώτημα που δεν έχει απαντηθεί.
Ανοικτό μέτωπο
Η ακύρωση του σχεδίου της Μικρής ΔΕΗ επαναφέρει το ανοιχτό μέτωπο με την Κομισιόν και υποχρεώνει τη χώρα να προχωρήσει σε εναλλακτικά μέτρα για να αποφύγει τις καταδικαστικές αποφάσεις για τη μονοπωλιακή αγορά του λιγνίτη. Το σχέδιο της Μικρής ΔΕΗ ήταν η ελληνική απάντηση στην απαίτηση της Κομισιόν για παραχώρηση του 40% της λιγνιτικής παραγωγής σε ιδιώτες προκειμένου να σπάσει το μονοπώλιο της ΔΕΗ στον λιγνίτη. Επισήμως δεν έχει γίνει γνωστό ποια είναι τα σχέδια της νέας κυβέρνησης επ’ αυτού, ενώ οι πληροφορίες που αναφέρονται σε παραχώρηση των κοιτασμάτων Δράμας και Ελασσόνας μέσω διεθνούς διαγωνισμού και δέσμευση κατασκευής και λειτουργίας λιγνιτικών μονάδων έχουν προκαλέσει ήδη τις πρώτες αντιδράσεις των κατοίκων στις παραπάνω περιοχές.
Ερωτήματα για τη συμβατότητα των αποφάσεων της νέας κυβέρνησης με την ευρωπαϊκή νομοθεσία προκαλεί και η τοποθέτηση του αρμόδιου υπουργού για κατάργηση κάθε σχεδίου ιδιωτικοποίησης της ΔΕΠΑ και επέκταση της λιανικής αγοράς φυσικού αερίου αποκλειστικά μέσω της υπό δημόσιο έλεγχο εταιρείας. Για την περίπτωση των ΕΛΠΕ δεν τίθενται αντίστοιχα θέματα, αφού η εταιρεία διαθέτει ήδη στρατηγικό επενδυτή (όμιλος Λάτση) και η αγορά πετρελαιοειδών είναι πλήρως απελευθερωμένη. Ο κ. Λαφαζάνης ανακοίνωσε την κατάργηση του σχεδίου ιδιωτικοποίησης των ΕΛΠΕ και την επιστροφή των μετοχών που κατέχει το ΤΑΙΠΕΔ στο Δημόσιο.
Μείζον θέμα δημιούργησε, πάντως, η αντίθεση που εξέφρασε από το βήμα της Βουλής ο κ. Λαφαζάνης κατά της επένδυσης χρυσού στα Μεταλλεία Χαλκιδικής και η δέσμευσή του για αξιοποίηση από πλευράς της κυβέρνησης όλων των δυνατών νόμιμων μέσων για την ακύρωσή της. Πρόκειται για μία από τις μεγαλύτερες ξένες επενδύσεις στην Ελλάδα, της καναδικής εταιρείας Εldorado Gold, που ελέγχει τα Μεταλλεία, όπου απασχολούνται 1.900 εργαζόμενοι.