Η εκ νέου λειτουργία της Δημοτικής Πινακοθήκης στην πλατεία Κουμουνδούρου ήταν ένα από τα πιο «ήσυχα» σημαντικά γεγονότα των τελευταίων μηνών. Οταν την επισκέφθηκα για να δω την έκθεση που φιλοξενεί με θέμα «Αθήνα, 180 χρόνια πρωτεύουσα», η παρουσία μιας τάξης δημοτικού σχολείου είχε γεμίσει με ζωή το παλαιό νεοκλασικό κτίριο, που παλιά ήταν γνωστό ως Βρεφοκομείο.
Η πινακοθήκη στην Πειραιώς λειτουργεί παράλληλα με τη Δημοτική Πινακοθήκη στο Μεταξουργείο (όπου παρουσιάζεται η μόνιμη συλλογή) και το άνοιγμά της, έπειτα από πέντε χρόνια σιωπής, δείχνει μια πρόθεση εκ μέρους του δήμου. Φυσικά, η γύρω περιοχή είναι κοινωνικά διάτρητη. Ωστόσο, και γι’ αυτούς ακριβώς τους λόγους, η επαναλειτουργία της Δημοτικής Πινακοθήκης ήταν ένας στόχος της Νέλλης Παπαχελά (νυν προέδρου του δημοτικού συμβουλίου), όταν ήταν πρόεδρος του ΟΠΑΝΔΑ. «Ηθελα να ξαναδοθεί ζωή στο κτίριο και κατ’ επέκταση σε όλη την πλατεία Κουμουνδούρου, όπου δύο συνεχόμενα καλοκαίρια πραγματοποιήσαμε πολιτιστικές εκδηλώσεις», λέει η Νέλλη Παπαχελά.«Επισκευάστηκε η στέγη που κατέρρεε, ύστερα από τις γνωστές γραφειοκρατικές καθυστερήσεις, ώστε να μπορέσει να πραγματοποιηθεί αυτή η σημαντική επετειακή έκθεση, για την οποία εργάσθηκαν πολλοί στη διάρκεια της θητείας μου που οφείλω να αναφέρω, όπως η αντιπρόεδρος Ιωάννα Γεννηματά, η διευθύντρια Πολιτισμού Ελένη Χρονοπούλου, η έφορος και επιμελήτρια της έκθεσης Κάλλη Πετροχείλου, οι συντηρητές των έργων Ανδρέας Σαμπατάκος και Κώστας Νικάκης κ.ά».
Σήμερα, ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να δει μια επιλογή έργων ζωγραφικής, χαρακτικής και γλυπτικής από τις συλλογές της Δημοτικής Πινακοθήκης, όλα με αθηναϊκή θεματολογία. Είναι ευρύτατη η γκάμα από μείζονες και ελάσσονες ζωγράφους από τον 19ο και τον 20ό αιώνα. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η έκθεση προτομών που ανήκαν στη συλλογή που υπήρχε στην έπαυλη Θων στους Αμπελοκήπους, που ανατινάχθηκε στα Δεκεμβριανά το 1944.
Η έκθεση, που παρουσιάζεται σε επιμέλεια Γιάννη Κολοκοτρώνη και Κάλλης Πετροχείλου, είναι συνεπής στο πνεύμα του παλαιού Δημοτικού Βρεφοκομείου, ενός ταπεινού και ρομαντικού κλασικισμού, έργο του Παναγή Κάλκου (1872-74). Το κτίριο χρήζει εκσυγχρονισμού αλλά η ατμόσφαιρα της έκθεσης είναι γαλήνια, μετρημένη, έχει κάτι το ευπρόσδεκτα παλιομοδίτικο.
«Μετά το πέρας της έκθεσης πρέπει να προχωρήσει η σύνταξη των μελετών για ανακαίνιση, προσβασιμότητα ΑΜΕΑ κ.λπ., καθώς και η μουσειολογική μελέτη, ώστε να ξαναλειτουργήσει η πινακοθήκη μας όπως της αξίζει, με ένα τμήμα της αφιερωμένο στην ιστορία του Δημοτικού Βρεφοκομείου, που πρωτοστεγάστηκε εκεί στα δύσκολα χρόνια και ήταν τοπόσημο για την περιοχή, μαζί με το κτίριο του 9ου Γυμνασίου, που δυστυχώς κατεδαφίστηκε», λέει η Νέλλη Παπαχελά. Είναι ένα βήμα που πρέπει ποικιλοτρόπως να υποστηριχθεί.
Εκθεση «Αθήνα, 180 χρόνια πρωτεύουσα». Δημοτική Πινακοθήκη, Πειραιώς 51. Είσοδος ελεύθερη.