Οποιος περπατήσει στον Βασιλικό Βοτανικό Κήπο του Σίδνεϊ κάτω από τα πλούσια δέντρα, θα αντικρίσει, ξαφνιασμένος, ανάμεσα στα ανθισμένα παρτέρια κοντά στη θάλασσα, ένα από τα στολίδια της Αθήνας, το αγαπημένο «Φανάρι του Διογένη», όπως αποκαλούσαν αρκετοί παλαιότεροι, το χορηγικό μνημείο του Λυσικράτη.
Το όμορφο αυστραλιανό αντίγραφο στολίζει τον πανέμορφο βοτανικό κήπο του Σίδνεϊ εδώ και εβδομήντα χρόνια.
Η ιστορία
Ο sir John Young, προτελευταίος, πριν από τον Γλάδστωνα, Εγγλέζος ύπατος αρμοστής των Ιονίων Νήσων, έφυγε από την Κέρκυρα το 1869, και το 1870 ήλθε στο Σίδνεϊ ως κυβερνήτης της Νέας Νοτίου Ουαλίας.
Ηταν λάτρης της αρχαιότητας κι είχε μαζί του την τετράτομη μελέτη του 1762 των James Stuart και Nicholas Revett «The Antiquities of Athens». O Young και ο πρωθυπουργός της Νέας Νότιας Ουαλίας, sir James Martin, έγιναν φίλοι –και τα βιβλία του Young χρησιμοποιήθηκαν από τον μάστορα του Martin στη δημιουργία της κόπιας του Μνημείου του Λυσικράτη στον κήπο του. Το 1943, ο κήπος του Martin έγινε πολεμικό ναυπηγείο. Το μνημείο, όμως, διασώθηκε και μεταφέρθηκε στον Βοτανικό Κήπο από τον τότε φιλέλληνα υπουργό Παιδείας, Clive Evatt.
Πριν από μερικούς μήνες, κάνοντας τη βόλτα τους εκεί, ο Γιάννης και η Πατρίτσια Αζαρία παρατήρησαν ότι ο χρόνος και η αρμύρα της θάλασσας είχαν προκαλέσει σοβαρές ζημιές στον ψαμμίτη του κτίσματος. Η ελληνική καρδιά τους άρχισε να κτυπά πιο δυνατά και πήραν την απόφαση να παλέψουν για να το αποκαταστήσουν.
Γνωρίζοντας, ως πνευματικοί άνθρωποι που είναι, την ιστορική λειτουργικότητα του πρωτότυπου, συνδύασαν την εκστρατεία χορηγιών αποκατάστασης με εκείνη της θέσπισης ενός διαγωνισμού σύγχρονων θεατρικών έργων, έχοντας πρότυπο τα Μεγάλα Διονύσια, χάρη στα οποία το όνομα του Λυσικράτη ζει μέχρι τις μέρες μας.
Ισως δεν ήταν τυχαίο ότι το σημείο όπου ορθώνεται σήμερα το αυστραλιανό αντίγραφο ήταν για τους Αυστραλούς Αβορίγινες τόπος ιερών θεατρικών τελετουργιών. Εκεί χόρευαν τον χορό του καγκουρό, εξευμενίζοντας τους θεούς πριν φύγουν για κυνήγι.
Πριν από λίγες ημέρες, το όνειρο των Αζαρία έγινε πραγματικότητα και στον ίδιο τόπο πραγματοποιήθηκαν με λαμπρότητα, για πρώτη φορά, τα αυστραλιανά «Λυσικράτεια». Με τη βοήθεια της κυβέρνησης και μια πετυχημένη εκστρατεία χρηματοδότησης, στην οποία συμμετείχε γενναία η ελληνική ομογένεια, τα χρήματα συγκεντρώθηκαν και το μνημείο αποκαταστάθηκε όπως του άξιζε, αισθητικά και ιστορικά. Με την επιμέλεια του πρωτοποριακού Griffin Theatre έφθασαν στον τελικό της ημέρας των εγκαινίων τρία έργα γνωστών Αυστραλών σύγχρονων συγγραφέων, της Lally Katz, του Justin Fleming και του Steve Rodgers. Το κοινό, και όχι επιτροπή, διάλεξε τον τελευταίο με το έργο του «Ο Χριστός με θέλει για μια ηλιαχτίδα», ένα ευαίσθητο δράμα πάνω στην απώλεια και την οικογενειακή σχέση.
Βράβευση
Η απονομή του βραβείου από τον πρωθυπουργό, με τη συμμετοχή πλήθους κόσμου, πλαισιώθηκε από ένα ραφιναρισμένο μουσικό πρόγραμμα κλασικής μουσικής, που ξεκίνησε με τις Παραλλαγές του Λυσικράτη, έργο που συνέθεσε ειδικά για την εκδήλωση μαθητής του Ωδείου του Σίδνεϊ. Φυσικά, εκτός από τους μεγάλους κλασικούς, Χατζιδάκις, Θεοδωράκης, Λοΐζος, αλλά και Κηλαηδόνης, ήταν «παρόντες».
Ο Λυσικράτης πρέπει να έμεινε ευχαριστημένος με αυτό το μακρινό του ταξίδι. Ετυμολογικά, πάντως, δεν ταξίδεψε και τόσο πολύ: Από τα Μεγάλα Διονύσια μόνο μέχρι τον Αγιο Διονύσιο, στον οποίο οφείλει το όνομά του το Σίδνεϊ με την αγγλοποίηση του γαλλικού St. Denis.
Οι Financial Times αφιέρωσαν μια ολόκληρη σελίδα στην εκδήλωση και το ευγενές σκεπτικό της.
Οταν θέλουν και μπορούν, οι Ελληνες μεγαλουργούν στο εξωτερικό. Οπως και κατά την αρχαιότητα, όταν οι αποικίες ξεπερνούσαν τη μητρόπολη.