ERIC SCHMIDT – JARED COHEN
Η νέα ψηφιακή εποχή
μτφρ.: Μαρία Μερτζάνη
εκδ. Δίαυλος
«Η αποχώρηση από την ευρωζώνη φαντάζει ως μια δύσκολη απόφαση. Αν κανείς όμως συνυπολογίσει πως με το ευρώ ξυλώνονται ταυτόχρονα εκσυγχρονιστάδες, ζαρούλια του Καμίνη, σοβαρότεροι χρυσαυγίτες, ευρωασφαλίτες και όλο το τσίρκο του μνημονίου, τότε ως ιδέα γίνεται ακαταμάχητη». «Τρόλια, μ’ ακούτε; Σε λίγες μέρες θα πλερωνόσαστε σε δραχμές! Ου να μου χαθείτε! Χαχα!». «Από την Ευρώπη των εθνών-κρατών στην Ευρώπη των π@@@ριών!». «Αυτή τη στιγμή η Μέρκελ με κοιτάει στα μάτια!»
Διαβάζοντας τις παραπάνω αναρτήσεις στο Τwitter εύκολα θα μπορούσε να συμπεράνει κανείς, αν δεν δει τις υπογραφές, ότι ανήκουν σε ανθρώπους ανεύθυνους, ανερμάτιστους, χυδαίους, απαίδευτους που γράφουν ανεξέλεγκτα στα κοινωνικά δίκτυα. Ωστόσο και οι τέσσερις παραπάνω αναρτήσεις, που είναι και από τις πιο κόσμιες, μεταξύ πολλών και αφόρητης χυδαιότητας, άλλων, υπογράφονται από δημοσιογράφους και πολιτικούς, ανθρώπους διατεταγμένους στο υψηλό καθήκον της εξυπηρέτησης του δημόσιου συμφέροντος με αποστολή τους, κατά ένα μέρος, τη διάδοση πληροφοριών και σημαντικών εξελίξεων σε όλους τους τομείς, την ανάλυση της σημασίας τους κτλ. Αν θέλαμε, δε, να κόψουμε και κάθε σχέση του παρόντος κειμένου με την πραγματικότητα, θα λέγαμε ότι στην αποστολή τους περιλαμβάνεται η υποχρέωση να λειτουργήσουν ως υπόδειγμα βίου σοβαρού και υπεύθυνου!
Δημοσιογράφοι, πολιτικοί και άλλοι επαγγελματίες φαίνεται να μην αντιλαμβάνονται το νέο είδος ευθύνης που προκύπτει από την παγκόσμια συνδεσιμότητα. Οτι αυτό που λέμε «ο υπολογιστής σε συνδέει με τον κόσμο» δεν είναι κάποια αφηρημένη, ποιητική έκφραση, αλλά αυτό ακριβώς που συμβαίνει. Φαίνεται να μην αντιλαμβάνονται ότι ο εικονικός κόσμος διαμορφώνει την ταυτότητα του καθενός με τρόπο ανεξίτηλο και αυτή η ταυτότητα κρίνεται από πραγματικούς ανθρώπους. Και ότι δεν υπάρχει κανείς για να σβήσει την ανοησία ή τη χυδαιότητα, που μπορεί να βάλει σε επικίνδυνα μονοπάτια πατρίδες και προσωπικές ζωές. Και δεν έχει σημασία εάν οτιδήποτε γραφτεί μείνει ανοιχτό για έξι ώρες ή για έξι δευτερόλεπτα. Πάντα θα υπάρχει κάποιος που το διάβασε και θα το διαδώσει και πάντα κάποιος που, αν θέλει να το βρει στο μέλλον, θα το βρει.
«Εσύ δεν είσαι που εκπροσωπείς τη χώρα μου αυτή τη στιγμή στο Εurogroup; Και γράφεις ταυτόχρονα στο Τwitter; Είσαι σοβαρός;» σχολιάζει κάποιος σε ανάρτηση του υπουργού Οικονομικών που δεν σταμάτησε να «τουιτάρει» σε όλη τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων.
Προς το παρόν, το Διαδίκτυο είναι η Δημοκρατία στη χειρότερη και την καλύτερη μορφή της. Το κατεστημένο και οι κρατικοί θεσμοί, σε κάποιο σημείο του αχανούς πεδίου, συναντώνται με το περιθώριο, η ανάγκη με την προσφορά, «ο γραμματέας μαζί με τον αλήτη και η παρθένα με τον σατανά». Ολα μαζί όμως, όλες αυτές οι διαδικτυακές συναντήσεις, όλο και περισσότερο θα συνιστούν την προσωπικότητα που βλέπει ελεύθερα η εταιρεία, ο πελάτης, ο ψηφοφόρος, ο πολίτης. Αυτά θα είναι τα στοιχεία στα οποία θα βασίζεται η εκτίμηση απέναντι στο πρόσωπο του καθενός, οι επαγγελματικές ευκαιρίες, το προσωπικό μέλλον και οι συναναστροφές.
Η ατομική ευθύνη έρχεται, λοιπόν, να αποκτήσει ρόλο τεράστιο σε ό,τι αφορά τη διαδικτυακή συμπεριφορά των ανθρώπων που επηρεάζουν κάτι περισσότερο από την προσωπική τους ζωή.
Οπως γράφουν οι Eric Schmidt, εκτελεστικός πρόεδρος της Google, και Jared Cohen, ιδρυτής και διευθυντής της Google Ideas, στο βιβλίο «Η νέα ψηφιακή εποχή»: «Μιλάμε για την πρώτη γενιά ανθρώπων που θα έχει ανεξίτηλο παρελθόν. Οι συνεργάτες του Ρίτσαρντ Νίξον μπορεί να είχαν τη δυνατότητα να σβήσουν τα δεκαοκτώμισι λεπτά από την περιβόητη κασέτα που αφορούσε την παραβίαση του Watergate και τη συγκάλυψή της, αλλά τα ηλεκτρονικά μηνύματα στο Blackberry του σημερινού Αμερικανού προέδρου θα καταγράφονται υποχρεωτικά και θα είναι μόνιμα διαθέσιμα στο κοινό βάσει διάταξης του νόμου περί αποθήκευσης των προεδρικών αρχείων». Το εν λόγω βιβλίο είναι μπεστ σέλερ των New York Times και σε αυτό οι δύο συγγραφείς περιγράφουν με συγκλονιστικό τρόπο την εξέλιξη του μελλοντικού μας εαυτού, των κρατών, της τρομοκρατίας, των συγκρούσεων, της ζωής μας που έχει ήδη ξεκινήσει να βιώνεται αλλιώς.
Οι πολίτες
Σε κάθε περίπτωση, το πολιτικό σύστημα και το επίπεδο του κυβερνητικού ελέγχου ανάλογα με τη χώρα θα καθορίζει και τον τρόπο που επηρεάζονται από τις τεχνολογικές εξελίξεις οι πολίτες, δηλαδή εμείς. Γι’ αυτό και περισσότερο από κάθε άλλη φορά γίνεται ιδιαίτερα σημαντικό να ζει κανείς μέσα σε ένα σύστημα ανοιχτής δημοκρατίας με ελεύθερη έκφραση, με κυβερνήσεις και πολιτικούς που θα μπορούν να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των πολιτών, που θα διαθέτουν την παιδεία αλλά και την εκπαίδευση που απαιτεί ο χειρισμός πολύπλοκων, πια, ζητημάτων.
Είναι τόσο σημαντικό όσο και η εκπαίδευση των ίδιων των πολιτών προκειμένου να είναι σε θέση να ελέγξουν τις πληροφορίες με βάση τις οποίες ψηφίζουν τους κυβερνώντες και να κρίνουν τα αποτελέσματα των αποφάσεών τους σε έναν πιο μακρινό χρονικά ορίζοντα και, τελικά, την «τύχη» τους. Οπως σημειώνουν οι Schmidt-Gohen στην «Ψηφιακή εποχή», είναι σαφές ότι σε πολλές χώρες –και στην Ελλάδα– «υπάρχει χάσμα ανάμεσα στους ανθρώπους που κατανοούν την τεχνολογία και σε αυτούς που είναι υπεύθυνοι να αντιμετωπίσουν τα δυσκολότερα γεωπολιτικά θέματα και κανείς δεν έχει χτίσει τη γέφυρα». Θα ήταν αρκετά ελπιδοφόρο εάν ο υπουργός Παιδείας ψυχανεμιζόταν –έστω– την ανάγκη να υπάρξει αυτή η γέφυρα…