ΠΕΚΙΝΟ. Θηριώδη μαύρη τρύπα, που τροφοδοτεί «τον φωτεινότερο φάρο του μακρινού σύμπαντος», ανακάλυψαν αστρονόμοι, που υπογραμμίζουν το γεγονός ότι το αστρικό αυτό σώμα έχει μάζα 12 δισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ηλιου μας.
Το μνημειώδες αστρικό σώμα βρίσκεται στο κέντρο κουάζαρ –ισχυρότατη πηγή γαλαξιακής ακτινοβολίας– με ενεργειακό εκτόπισμα ένα τρισεκατομμύριο φορές μεγαλύτερο από του Ηλιου.
Εδώ και χρόνια, η φύση των κουάζαρ, που ανακαλύφθηκαν το 1963, παρέμενε μυστηριώδης, όπως αναφέρει σε άρθρο της η εφημερίδα Guardian. Σήμερα, όμως, οι επιστήμονες πιστεύουν ότι τα κουάζαρ δημιουργούνται από την υπερθέρμανση ύλης, καθώς αυτή σύρεται προς τις γιγάντιες μαύρες τρύπες στο κέντρο μακρινών γαλαξιών.
Το νέο αντικείμενο, μαύρη τρύπα, βρίσκεται σε απόσταση 12,8 δισ. ετών φωτός από τη Γη και σχηματίστηκε μόλις 900 εκατομμύρια χρόνια μετά το γενεσιουργό Μπιγκ Μπανγκ, αιτία της δημιουργίας του ίδιου του σύμπαντος.
Οι αστρονόμοι αδυνατούν να δώσουν πειστικές εξηγήσεις για τον τρόπο με τον οποίο σχηματίστηκε μία τόσο μεγάλη μαύρη τρύπα, τόσο νωρίς στην ιστορία του σύμπαντος. Ο δρ Φουγιάν Μπιάν, του Εθνικού Πανεπιστημίου της Αυστραλίας και μέλος της διεθνούς αστρονομικής ομάδας, λέει: «Ο σχηματισμός τόσο μεγάλης μαύρης τρύπας τόσο γρήγορα είναι πολύ δύσκολο να ερμηνευθεί με τις υπάρχουσες θεωρίες. Η μαύρη τρύπα αυτή στο κέντρο του κουάζαρ απέκτησε τεράστια μάζα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα».
Το συγκεκριμένο κουάζαρ, το φωτεινότερο που έχει παρατηρηθεί στο πρώιμο σύμπαν, εντοπίστηκε χάρη στην έρευνα μακρινών φωτεινών αντικειμένων και με το συνδυασμό δεδομένων από πολλά μεγάλα ραδιοτηλεσκόπια από όλο τον κόσμο. Το κουάζαρ αυτό εμφανίζει μετατόπιση του φάσματος του ερυθρού –μέτρηση της παραμόρφωσης του φωτός στο ερυθρό άκρο του φάσματος, που προκαλείται από τη διαστολή του σύμπαντος– της τάξεως του 6,30 που αποδεικνύει ότι είναι πολύ μακρινό και παλαιό αντικείμενο. Μόλις 40 γνωστά κουάζαρ έχουν μετατόπιση φάσματος του ερυθρού μεγαλύτερη του 6, που θεωρείται η μονάδα μέτρησης των ορίων του πρώιμου σύμπαντος.
Το αντικείμενο αυτό σχηματίστηκε έτσι στο τέλος της «εποχής της επαναϊοποίησης», το τέλος του «κοσμολογικού μεσαίωνα», που ακολούθησε το Μπιγκ Μπανγκ και δημιούργησε το γεμάτο άστρα σύμπαν που γνωρίζουμε σήμερα.
Οι αστρονόμοι έχουν αποκαλύψει την ύπαρξη περισσότερων από 200.000 κουάζαρ, με ηλικίες που φθάνουν τα 700 εκατ. χρόνια μετά το Μπιγκ Μπανγκ. Παρά τη μεγάλη τους φωτεινότητα, τα αντικείμενα αυτά είναι πολύ αχνά, εξαιτίας της μεγάλης απόστασής τους από τη Γη.
Ενθουσιασμός
Ο επικεφαλής της μελέτης, καθηγητής Σουέ Μπινγκ Γου, του Πανεπιστημίου του Πεκίνου, εξηγεί: «Το κουάζαρ αυτό είναι μοναδικό. Νιώσαμε μεγάλο ενθουσιασμό όταν διαπιστώσαμε ότι ένα τόσο φωτεινό και μεγάλο κουάζαρ δημιουργήθηκε μόλις 0,9 δισ. έτη μετά το Μπιγκ Μπανγκ. Το λαμπρό του φως –όπως αυτό του πιο λαμπρού φάρου στο μακρινό Διάστημα– θα μας βοηθήσει να ψάξουμε ακόμη πιο βαθιά στο πρώιμο σύμπαν».
Ο έτερος συντάκτης της έρευνας, δρ Γιούρι Μπελέτσκι του Ινστιτούτου Κάρνεγκι στην Ουάσιγκτον, λέει: «Το κουάζαρ αυτό αποτελεί μοναδικό εργαστήριο για τη μελέτη του τρόπου με τον οποίο μία μαύρη τρύπα ενός κουάζαρ και ο γαλαξίας που τη φιλοξενεί, αναπτύσσονται παράλληλα».
Η μαύρη τρύπα του κουάζαρ κάνει αυτή στο κέντρο του δικού μας γαλαξία, η μάζα της οποίας είναι ίση με τρία εκατ. Ηλιους, να μοιάζει με νάνο.