Μάρτυς τα σημάδια του…

3' 17" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

PAUL AUSTER

Το Ημερολόγιο του χειμώνα

μτφρ.: Σταυρούλα Αργυροπούλου

εκδ. Μεταίχμιο, σελ. 240

Οταν διυλίζει κανείς τη ζωή του μέσα από το φίλτρο της γραφής, δεν περιμένεις να λάβεις πάντα χρυσό, αλλά συχνά δηλητήριο, κάρβουνο, άλλα μη ευγενή -αλλά εξίσου αποτελεσματικά, τοξικά ή χρήσιμα- υλικά. Οι λέξεις ξεγυμνώνουν. Η λογοτεχνία είναι μια αλχημεία να μετατρέψουμε την πραγματικότητα σε αλήθεια. Δεν παίζει πολύ ρόλο ποια είναι η πραγματικότητα ούτε η αλήθεια.

Γι’ αυτό είναι αξιοσημείωτο που ένας άντρας συγγραφέας, ένας άνθρωπος, κατορθώνει κοντά στο ηλικιακό του ηλιοβασίλεμα να αφηγηθεί τις αναμνήσεις του, πλέκοντας για τον αναγνώστη του έναν ακριβό ύμνο για τη ζωή. Με γλύκα, εμπιστοσύνη, συμπόνια -για τον ίδιο του τον εαυτό και άρα για τον αναγνώστη-, με ειλικρίνεια αποδύεται σε ένα γενναιόδωρο μοίρασμα.

Ο Paul Auster στο «Ημερολόγιο του χειμώνα» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, σε μετάφραση της Σταυρούλας Αργυροπούλου, τολμάει να παραδεχτεί πόσο ευάλωτος κι εύθραυστος είναι ένας άνθρωπος, κάποιος που έζησε τη ζωή του και μέσα από την οξύτητα της γραφίδας. Αποκαλύπτει -από το φως που επιτρέπει να περάσει μέσα από το διάφραγμα της τόσο ζεστής του αφήγησης- έναν άνθρωπο που πέτυχε την επαφή με το συναίσθημά του, άρα δεν φοβάται να εκτεθεί στα μάτια των άλλων. Και γι’ αυτό εντέλει δεν γίνεται ούτε φτηνά συναισθηματικός ούτε εμπαθής, αλλά με κατηγορηματικό και ξεκάθαρο τρόπο αποφασίζει να αφήσει να φανεί αυτός ο γραφιάς που ανακατεύει το μελάνι του και με το αίμα που κυλάει στις φλέβες του. Γι’ αυτό το κείμενό του έχει θερμοκρασία σώματος, συχνά πυρετική.

Η γεωγραφία των αναμνήσεων του Paul Auster ξεδιπλώνεται μέσα από τις ουλές του κορμιού του, τα σημάδια που άφησε πάνω της η ζωή. «Κάθε τραύμα προκλήθηκε από μια απρόσμενη σύγκρουση με τον κόσμο». Πρόκειται για μια αυτοβιογραφία όχι μόνο μέσα από τον πόνο και τις πληγές, αλλά και από τη χαρά, την ικανοποίηση, τον έρωτα, την απόλαυση και φυσικά τον θάνατο και τον φόβο. Είναι μια μεθυστική σωματογραφία της ψυχής ή ένα ψυχογράφημα του σώματος. «Αυτή είναι η ιστορία της ζωής σου. Οποτε φτάνεις σε μια διασταύρωση, το σώμα σου καταρρέει, επειδή το σώμα σου ξέρει πάντα αυτό που δεν ξέρει το μυαλό σου». Ο Auster εξυφαίνει τον προσωπικό του μύθο μέσα από τις οικογενειακές κλωστές, τους ερωτικούς του δεσμούς, τις φιλίες, τη δική του ταυτότητα που προσδιορίζεται από το ποιος θέλησε να είναι, τι αγάπησε, τι τόλμησε, τι δεν έκανε στη ζωή του.

Η παιδική ηλικία, η ενηλικίωση, ο καιρός του Παρισιού, η αμερικανική πραγματικότητα μέσα από το δικό του πρίσμα, όπως η δολοφονία του Κένεντι, «το κορμί σου αποτελεί τον τόπο των γεγονότων που διαγράφηκαν από την ιστορία», η σεξουαλική και ερωτική αφύπνιση, η σωματική κατάρρευση, οι κρίσεις πανικού, τα σπίτια που τον φιλοξένησαν με διευθύνσεις και ονόματα. Οι γυναικείες φιγούρες που τον σημάδεψαν, η μητέρα του, η γυναίκα του, η κόρη του. Ο πατέρας του, τα παιδιά του, οι συγγενείς του. Ολοι έχουν τη θέση τους στο φάσμα των χρωμάτων της ζωής του, στον κύκλο που η μία εποχή διαδέχεται την άλλη. Και πόση γενναιότητα θέλει και πόση αποδοχή του εαυτού σου για να πεις ότι βρίσκεσαι πια στο κατώφλι του χειμώνα… Ο συγγραφέας του Αόρατου εμφανίζεται διάφανος μπροστά μας, ενδεδυμένος με μια ευγένεια ψυχής για μοναδικό του κοστούμι, απολύτως ορατός. «Ενας άντρας που περπατά, ένας άντρας που ανάλωσε τη ζωή του περπατώντας στους δρόμους των πόλεων».

Μπορεί ο ίδιος να μην κατάφερε να βρει ποτέ τον προσανατολισμό του με τα σημεία του ορίζοντα, κατόρθωσε όμως να στρώσει μόνος του τον δρόμο που πορεύτηκε στη λογοτεχνία κι εκεί συχνά, σ’ αυτή την πυξίδα, ο βορράς είναι η καρδιά του αναγνώστη. «…ο κεραυνός που σκότωσε τον φίλο σου όταν ήσουν δεκατεσσάρων ετών σε δίδαξε ότι ο κόσμος ήταν ιδιότροπος και ασταθής, ότι το μέλλον μπορούν να μας το κλέψουν ανά πάσα στιγμή, ότι ο ουρανός είναι γεμάτος κεραυνούς που μπορούν να πέσουν και να σκοτώσουν τόσο τους νέους όσο και τους γέρους και πάντα, μα πάντα, ο κεραυνός χτυπάει τις στιγμές που τον περιμένεις λιγότερο…».

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή