Τεράστιο έλλειμμα ενημέρωσης για την Ελλάδα στη Γερμανία

Τεράστιο έλλειμμα ενημέρωσης για την Ελλάδα στη Γερμανία

8' 15" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Ο Μάνφρεντ Ερτελ και η Κάτριν Κουντς είναι απεσταλμένοι του γερμανικού περιοδικού Der Spiegel στην Αθήνα. Για εκείνον ήταν η 25η αποστολή στη χώρα μας, για εκείνη η δεύτερη. Συναντηθήκαμε και φάγαμε τη μέρα που διεξαγόταν άλλη μία μονομαχία μεταξύ Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και Γιάνη Βαρουφάκη. Ηταν κι οι δύο εξοργισμένοι από τη συμπεριφορά του Γερμανού υπουργού Οικονομικών. «Μα, συγγνώμη, αλλά το περιοδικό σας είναι his master voice» τους αντιτείνω. «Ολα τα non paper από το γραφείο του Σόιμπλε στο Spiegel διοχετεύονται, έτσι δεν είναι;». Η Κάτριν είναι ακόμη νέα και αρκείται να μου πει ότι δεν είναι ακριβώς έτσι. Ο Μάνφρεντ, βετεράνος στο περιοδικό, μου εξηγεί ότι υπάρχουν και στο εσωτερικό της έγκυρης γερμανικής επιθεώρησης οι δύο τάσεις που διατρέχουν τη γερμανική κοινωνία: εκείνη που ασχολείται εμμονικά με την έλλειψη δημοσιονομικής πειθαρχίας που επέδειξε και εξακολουθεί να επιδεικνύει η Ελλάδα και η άλλη, που δίνει έμφαση στην ανθρωπιστική κρίση.

Τι τους έκανε εντύπωση στο αποτέλεσμα των εκλογών; Ο Μάνφρεντ αιφνιδιάστηκε από το μεγάλο προβάδισμα του ΣΥΡΙΖΑ και την αποτυχία του Κινήματος του Γιώργου Παπανδρέου να μπει στη Βουλή. Η Κάτριν από την άλλη θεωρούσε βέβαιη τη θριαμβευτική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά της έκανε αλγεινή εντύπωση η ταχύτητα με την οποία σχηματίστηκε η κυβέρνηση συνεργασίας με τους Ανεξάρτητους Ελληνες. Ο Μάνφρεντ θεωρεί ότι η σπουδή ήταν θετικό στοιχείο, το γεγονός δηλαδή ότι δεν μπήκε η χώρα σε μία αργόσυρτη περίοδο διερευνητικών εντολών, από την άλλη όμως πράγματι ενόχλησε τους Γερμανούς παρατηρητές η σύμπραξη με το κόμμα του Πάνου Καμμένου. «Πραγματικά θεωρώ ότι αυτό είναι απαράδεκτο για ένα αριστερό κόμμα, να συμμαχεί με ένα άλλο της λαϊκίστικης Δεξιάς, εξαιτίας της σύμπτωσης συμφερόντων σε ένα μόνο σημείο, την αντίθεση στο μνημόνιο» λέει χαρακτηριστικά ο Μάνφρεντ. Γι’ αυτό άλλωστε προβλέπει ότι αυτή η συνεργασία δεν θα κρατήσει πολύ καιρό. «Και τότε; Πρόωρες εκλογές; Πάλι;», τον ρωτάω. Κατά τη γνώμη του αυτό είναι το επικρατέστερο σενάριο. «Ή μια συμμαχία με το “Ποτάμι”», προσθέτει. Η Κάτριν συμφωνεί και εκτιμά ότι κάποια στιγμή στο άμεσο μέλλον ο ΣΥΡΙΖΑ θα επιχειρήσει να προκαλέσει μία ενδοκυβερνητική διένεξη, π.χ. με αφορμή την επέκταση του συμφώνου συμβίωσης στα ομόφυλα ζευγάρια. Ούτως ή άλλως, η Κάτριν θεωρεί ότι ο Καμμένος είναι μία απρόβλεπτη προσωπικότητα, «με σχέσεις με Ρώσους ολιγάρχες».

Υπάρχει κάποια στιγμή της πρόσφατης ελληνικής ιστορίας, που τους θυμίζει τη σημερινή συγκυρία; Η Κάτριν είναι νέα και δεν έχει προσωπικές μνήμες, ο Μάνφρεντ όμως θυμάται τις κινητοποιήσεις αλληλεγγύης που πραγματοποιούνταν σε γερμανικές πόλεις στη διάρκεια της χούντας. Του επισημαίνω ότι η αναφορά του είναι κάπως παρεξηγήσιμη, γιατί θα μπορούσε να εκληφθεί ως υιοθέτηση του συνθήματος «Η χούντα δεν τελείωσε το ’73». «Οχι, εννοώ ακριβώς το αντίθετο», διευκρινίζει. Οτι όπως στη διάρκεια της δικτατορίας τέθηκε σε αμφισβήτηση η θέση της Ελλάδας στην Ευρώπη, κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και τώρα. Υπάρχει στη Γερμανία κύμα συμπαράστασης στο δοκιμαζόμενο από την κρίση ελληνικό λαό; Οι διαδηλώσεις είναι περιορισμένες, μου λένε κι οι δυο τους, αλλά το ενδιαφέρον είναι μεγάλο.

«Στην αρχή της κρίσης έλεγα στους Γερμανούς φίλους μου σκοτεινές ιστορίες για την Ελλάδα. Την υπεραπασχόληση στα υπουργεία, από πόσες γραμματείες πρέπει να περάσει κανείς για να φτάσει στον αρμόδιο υπουργό. Ολο αυτό το χρήμα που δαπανήθηκε την εποχή του πάρτι» αφηγείται ο Μάνφρεντ. Πλέον όμως τα βράδια, όταν πίνει κρασί με τους συνδαιτυμόνες του στο Αμβούργο, περιγράφει πόσο δύσκολη είναι η κατάσταση στη χώρα μας. Οσο έμεινε στην Αθήνα, άκουσε από τρεις διαφορετικούς ανθρώπους, που ανήκουν στη μεσαία τάξη μάλιστα, ότι κρυώνουν στα σπίτια τους επειδή δεν λειτουργεί η θέρμανση. «Συνειδητοποιείς πόσοι άνθρωποι επλήγησαν και συγκλονίστηκαν από την κρίση, χωρίς να το περιμένουν» μου λέει. Τα συσσίτια, οι απολυμένες καθαρίστριες, οι άνθρωποι που μπήκαν σε διαθεσιμότητα, όλες αυτές οι ιστορίες δεν ακούγονται στη Γερμανία. «Υπάρχει τεράστιο έλλειμμα ενημέρωσης», παραδέχεται ο βετεράνος δημοσιογράφος. Πολλά από τα στερεότυπα, όπως η φοροδιαφυγή ή η φορολογική ανειλικρίνεια, η διαφθορά έχουν μεγάλη δόση αλήθειας, πιστεύει, αλλά από την άλλη πλευρά τα περισσότερα γερμανικά και γενικότερα ευρωπαϊκά ΜΜΕ περιορίζονται, κατά τη γνώμη του, να φωτίζουν πτυχές όπως η μη εκπλήρωση κριτηρίων.

«Εγώ κι η Κάτριν ανήκουμε μέσα στο Spiegel στην πτέρυγα που προσπαθεί να δει τη συνολική πολιτικοκοινωνική εικόνα στην Ελλάδα» εξηγεί ο Μάνφρεντ, διαχωρίζοντας εαυτόν από τους συναδέλφους του στο περιοδικό, που έχουν σπουδάσει οικονομικά και επιμένουν ότι η λύση στο πρόβλημα χρέους της χώρας μας είναι η λιτότητα. «Σε ορισμένα γερμανικά ΜΜΕ η ατμόσφαιρα έναντι της Ελλάδας θυμίζει 2010. Π.χ. στην Bild», λέει η Κάτριν. «Υπάρχει σε μερίδα των γερμανικών ΜΜΕ ένθερμη υποστήριξη της γραμμής Σόιμπλε», συμπληρώνει ο Μάνφρεντ και αναρωτιέται αμέσως αν η γραμμή Σόιμπλε είναι και κοινή γραμμή της γερμανικής κυβέρνησης. Η αλήθεια είναι πως δεν βλέπει αξιοσημείωτη κριτική της σκληρής πολιτικής Σόιμπλε. Το δυστύχημα είναι ότι ο σοσιαλδημοκράτης υπουργός Εξωτερικών, Φρανκ Βάλτερ Σταϊνμάγιερ, παραασχολείται με την Ουκρανία, λέει. Είναι, όπως επισημαίνει, ο μοναδικός σοσιαλδημοκράτης πολιτικός ο οποίος θα μπορούσε να διαφοροποιηθεί σημαντικά από τη χριστιανοδημοκρατική πολιτική. Κι ο αντικαγκελάριος, Ζίγκμαρ Γκάμπριελ; Είναι κρίμα, αλλά δεν εκφράζεται με σαφήνεια διαφορετικά από το δίδυμο Μέρκελ – Σόιμπλε. Την προηγούμενη μόλις μέρα είχε χαρεί ακούγοντας τον Γκάμπριελ να διατυπώνει μια διαφορετική άποψη, την οποία όμως ανασκεύασε το ίδιο ακριβώς βράδυ.

Ποια είναι τα θετικά και τα αρνητικά της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ

Πόσο εύκολη είναι όμως η απόκλιση από τη γραμμή Σόιμπλε στο εσωτερικό της γερμανικής κυβέρνησης; Είναι πολύ δύσκολη, αναγνωρίζει ο Μάνφρεντ. Ο Σόιμπλε είναι μία πολύ ισχυρή, σχεδόν κυρίαρχη προσωπικότητα στη γερμανική πολιτική σκηνή. Κανείς δεν θέλει να τα βάλει μαζί του. Οσο μάλιστα απολαμβάνει της απόλυτης εμπιστοσύνης της καγκελαρίου, η διαφοροποίηση είναι σχεδόν αυτοκτονική. «Δεν κερδίζεις εκλογές ερχόμενος σε σύγκρουση με τον Σόιμπλε», καταλήγει.

Η κουβέντα έρχεται στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. «Εμφανίζεται προκλητική, γεμάτη αυτοπεποίθηση» λέει ο Μάνφρεντ. Η Κάτριν είναι πιο ήπια. Πιστεύει ότι πρέπει να δοθεί μία ευκαιρία στη νέα κυβέρνηση, αφού η παλιά απέτυχε. Ναι μεν εφάρμοσε τις επιταγές της τρόικας, αλλά ο κόσμος συνέχισε να υποφέρει. «Ναι υπήρξαν αστοχίες» λέει, κυρίως επειδή κατά τη γνώμη της δεν ήθελε η κυβέρνηση να δυσαρεστήσει τους ψηφοφόρους. Φέρνει ως παράδειγμα τη γελοιογραφία σε βάρος του Σόιμπλε που δημοσιεύτηκε στην «Αυγή».

Ο Μάνφρεντ θεωρεί θετικό στοιχείο την αντισυστημική οργάνωση της κυβέρνησης, που θα μπορούσε να της επιτρέψει να τα βάλει με τους ολιγάρχες. «Το πρόβλημα των κυρίων Παπανδρέου –τον οποίο βλέπω με πολύ καλύτερο μάτι από ό,τι οι περισσότεροι επικριτές του– και Σαμαρά είναι ότι παρέμειναν κομμάτι του συστήματος και προσπάθησαν να υλοποιήσουν τις επιταγές της τρόικας συστημικά», με διατήρηση των πελατειακών σχέσεων και των υφιστάμενων συσχετισμών. «Δύο βήματα μπροστά, ενάμισι πίσω» ήταν το αποτέλεσμα αυτής της στρατηγικής. Τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ δεν υπήρξαν μέλη πολιτικών δυναστειών, δεν συμμετείχαν σε κάποια κυβέρνηση και δεν έχουν ευθύνες για την κατάσταση, γεγονός που αποτελεί μία μεγάλη ευκαιρία για τη χώρα. Μελλοντικά, ο Μάνφρεντ πιστεύει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα μπορούσε να απαλλαγεί από τα ακραία στοιχεία του, να υιοθετήσει μία Ρεαλπολιτίκ, να εγκαταλείψει τους Ανεξάρτητους Ελληνες και να μετεξελιχθεί σε μία συμπαγή κεντροαριστερή κυβέρνηση, επιλέγοντας άλλο εταίρο. Αυτή θα ήταν κατά την άποψή του η ιδανική προϋπόθεση για να προωθήσει η χώρα την εφαρμογή των απαραίτητων μεταρρυθμίσεων, που θα χρειαστούν μια ή δύο γενιές.

Εχει μεγάλο ενδιαφέρον ποιοι υπουργοί τούς είναι συμπαθείς, τους ενθαρρύνω να προχωρήσουν σε λίγο ζουμερό πολιτικό κουτσομπολιό. «Ο Αλέξης Τσίπρας μού είναι συμπαθής, αν και συχνά νομίζω ότι δεν είναι πάντα ανοιχτός και διαφανής. Ο Δραγασάκης είναι ενδιαφέρων, ο Σταθάκης ακόμη περισσότερο. Ο Φλαμπουράρης είναι επίσης μια συναρπαστική περίπτωση» εκμυστηρεύεται και ψάχνει το όνομα του Σκουρλέτη, που δυσκολεύεται να προφέρει.

Κι ο Βαρουφάκης; «Είναι αναμφισβήτητα χαρισματική προσωπικότητα, απέχει πολύ από τον κλασικό υπουργό Οικονομικών» λέει η Κάτριν, αν και πιστεύει ότι θα πρέπει να δώσει κάποιο νόημα στην εικόνα του, που έχει κυκλοφορήσει και διαδοθεί σε όλο τον κόσμο. Ο Μάνφρεντ είναι πιο επιφυλακτικός, χαρακτηρίζοντάς τον «πολιτικό χούλιγκαν» ή καουμπόι. Πιστεύει ότι έχει δύο πρόσωπα: αυτό του δημιουργικού γνώστη, που ξέρει το αντικείμενό του, αλλά και εκείνου που είναι έτοιμος να μπει σε ένα δωμάτιο και να τα κάνει λίμπα. Οταν είναι από τη μία πλευρά ένας υπουργός σαν τον Σόιμπλε, ο οποίος έχει περάσει επί 25 χρόνια σε διάφορους θώκους κι έρχεται ένας υπουργός, που έχει συμπληρώσει μια εβδομάδα και θέλει να του κάνει διάλεξη, τότε το πράγμα δυσκολεύει, λέει γελώντας.

Στο τέλος της συζήτησης τους ρωτάω αν θεωρούν την Ελλάδα δυτικοευρωπαϊκή χώρα και αν θα έμεναν ευχαρίστως εδώ. Η Κάτριν λέει «ναι, φυσικά είναι δυτικοευρωπαϊκή χώρα, αισθάνομαι εντελώς σαν το σπίτι μου εδώ», προσθέτει όμως ότι θα προτιμούσε να μείνει στο Αμβούργο, όπου μόλις έπιασε δουλειά στο Spiegel. Ο Μάνφρεντ διακηρύσσει ότι είναι βέρος Αμβουργέζος και δεν θα ήθελε να μείνει οπουδήποτε αλλού. Ως προς το πρώτο σκέλος της ερώτησης είναι πιο αμφίσημος: «Πολλές φορές διαπιστώνω στην Ελλάδα στοιχεία βαλκανικής νοοτροπίας, ακόμη και κάποια οθωμανικά κατάλοιπα» εξηγεί. Απαριθμεί τις κακές του εμπειρίες με τους ταξιτζήδες που προσπαθούν να τον κλέψουν, τη φαλλοκρατική συμπεριφορά πολλών Ελλήνων ανδρών, όλα αυτά που στα καθ’ ημάς θεωρούνται σχεδόν νομοτελειακά. Παρ’ όλα αυτά του αρέσουν οι άνθρωποι, η φιλοξενία και περνάει τις περισσότερες διακοπές του στην Κρήτη.

Πλήρως ενσωματωμένος στην ελληνική πραγματικότητα, ο Μάνφρεντ έχει άποψη και για το ποδόσφαιρο. Και ποια ελληνική ομάδα υποστηρίζει; Στον Παναθηναϊκό παίζουν δύο πρώην παίκτες της ομάδας του Αμβούργου (HSV), της οποίας υπήρξε δραστήριος παράγοντας, μου υπενθυμίζει. Ωστόσο, η ομάδα του έχει αδελφοποιηθεί με τον Ολυμπιακό. Αρα, «Ολυμπιακός», είναι η απάντηση.

Μάνφρεντ Ερτελ, δημοσιογράφος

Oι σταθμοί του

1950

Γεννιέται στο Αμβούργο.

1977

Προσλαμβάνεται στο περιοδικό Spiegel.

1983

Καλύπτει θέματα Βόρειας Γερμανίας.

1985

Ερευνητικά θέματα και αποκαλύψεις.

1993

Μετατίθεται στο γραφείο της τότε πρωτεύουσας, Βόννης.

1999

Αναλαμβάνει το ρεπορτάζ διεθνών θεμάτων και ειδικότερα την Ελλάδα.

Είναι παντρεμένος με την πολιτικό των Πρασίνων, Κρίστα Ζάγκερ κι έχει δύο γιους.

Κάτριν Κουντς, δημοσιογράφος

Oι σταθμοί της

1982

Γεννιέται στο Νόικιρχεν της Σάαρης.

2002

Τελειώνει το πρότυπο γυμνάσιο Γιοχανέουμ στο Χόμπουργκ.

2010

Παίρνει πτυχίο Γαλλικών και Ισπανικών στο Πανεπιστήμιο Γιοχάνες Γκούτενμπεργκ του Μάιντς.

2010

Αποστολές στη Σενεγάλη και τη Βολιβία.

2012

Αποφοιτά από τη σχολή δημοσιογραφίας του Μονάχου και κάνει άσκηση στην εφημερίδα Süddeutsche Zeitung και το Spiegel.

2013

Συντάκτρια στο Spiegel σε κοινωνικά θέματα.

2015

Συντάκτρια στο διεθνές ρεπορτάζ.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή