Υπάρχει μια σοβαρή απορία: σε ποιους από τους ψηφοφόρους ταιριάζει το πολεμικό κλίμα και πόσους εκφράζει το παραλήρημα της μιας χώρας εναντίον όλων; Είναι μία απορία όχι χωρίς βάση. Δεν πηγάζει, δηλαδή, σπασμωδικά και αβίαστα, αλλά προέρχεται από ένα συλλογισμό παρατήρησης και ενδοσκόπησης.
Ο πόλεμος που κηρύσσει η κυβέρνηση με τον καλλιεργούμενο αντιγερμανισμό, και κατ’ επέκταση αντιδυτικισμό, είναι στενόχωρος. Και προκαλεί φυσική αποστροφή όχι τόσο για τον πρωτογονισμό και την επαρχιακή εσωστρέφεια, όσο για τον επιθετικό ψευδοπατριωτισμό και την ενορχηστρωμένη απομάγευση. Υπάρχει κοινό. Και γι’ αυτό, γνωρίζουμε ότι βρισκόμαστε μονάχα στην αρχή.
Ο αντιδυτικός απομονωτισμός, ως κοινός κώδικας συσπείρωσης μιας ευρύτατης κατηγορίας πολιτών, εμπνέεται από τη ρητορική που ανασκευάζει μύθους και ανασταίνει παλιές ιστορίες. Δεν είναι τυχαίο ότι όλα τα καθεστώτα που περιχαρακώνονται και καλλιεργούν νέα αφηγήματα επενδύουν κατά κόρον σε νέες ιεραρχήσεις ιστορικών συσχετισμών. Υπάρχει άμεση σχέση με την έξαψη που γεννάει η εντρύφηση με το παρελθόν, ένα παρελθόν που αφυπνίζεται και που ζητεί διευθέτηση. Υπάρχει μία φυσική έλξη ανάμεσα στον εθνικό απομονωτισμό και την καταγωγική σχέση με το ιστορικό παρελθόν. Υπάρχει αμοιβαία τροφοδότηση και αναγκαία νομιμοποίηση.
Σε αυτή τη συνθήκη, το μέλλον είναι ένας τόπος εξορίας. Ενας τόπος σχεδόν ουτοπικός, ένας μη-τόπος. Απουσιάζει από τη ρητορική του περιχαρακωμένου έθνους, της πατρίδας-θύματος αλλότριων δυνάμεων. Οπως απουσιάζουν και οι έννοιες του πλούτου ως μοχλού ανάπτυξης και στοιχείου προόδου. Ο πλούτος, ως έννοια, επιστρατεύεται μόνο για να τροφοδοτήσει το αφήγημα του πένητος και ορφανού λαού. Καθίσταται αναγκαία και μεγεθυμένη αντιπαραβολή για να μαγνητίσει ένα πεδίο βολών. Και μία δημόσια γλώσσα που βουτάει στο παρελθόν και τις εξ αρχής ιεραρχημένες αφηγήσεις του και που εξοβελίζει την παραγωγή πλούτου από το σύστημα αξιών και στόχευσης, μας συστήνεται εξ αρχής ως μια γλώσσα που έχει έναν άλλο προορισμό.
Αυτός ο προορισμός είναι ομιχλώδης και δεν γεννάει καμία εμπιστοσύνη. Είναι μία πορεία με οδηγό ένα σπασμωδικό σύμπλεγμα μειονεξίας. Περιμένουμε τα επόμενα κεφάλαια αυτής της παρακμής.