Ακόμα μία εβδομάδα ξεκινάει, με το οικονομικό επιτελείο να μετράει κυριολεκτικά ευρώ-ευρώ τα ταμειακά διαθέσιμα του κράτους και με στελέχη του να ξορκίζουν το ενδεχόμενο μη καταβολής των μισθών και των συντάξεων. Την αισιοδοξία του υπουργού Οικονομικών, Γ. Βαρουφάκη, ότι η Ελλάδα θα ανταποκριθεί σε όλες της τις υποχρεώσεις (προς εσωτερικό και εξωτερικό) τη συμμερίζονται αρκετοί στο οικονομικό επιτελείο, αλλά παραδέχονται ότι η αισιοδοξία αυτή βασίζεται σε κάποιες προϋποθέσεις, οι οποίες, προς το παρόν, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα εκπληρωθούν.
Επί της ουσίας, αυτό που υποστηρίζουν στελέχη με γνώση της κατάστασης των κρατικών ταμείων είναι ότι «υπάρχουν λύσεις» για να διασφαλιστεί η ρευστότητα του Δημοσίου έως τα μέσα με τέλη Απριλίου, αλλά αυτές δεν έχουν ακόμα «μπει στις ράγες» για να υλοποιηθούν. Μία από αυτές είναι η αξιοποίηση των ταμειακών διαθεσίμων των ασφαλιστικών ταμείων και άλλων φορέων του Δημοσίου και στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται η πρόσφατη κατάθεση τροπολογίας που προβλέπει την αποζημίωση των παραπάνω οργανισμών σε περίπτωση που ζημιωθούν από την επένδυση των κεφαλαίων τους στο κράτος.
Είναι σαφές ότι σε αυτό το περιβάλλον που βρίσκεται η ελληνική οικονομία, το τελευταίο που θέλουν οι διοικήσεις των φορέων του Δημοσίου είναι να χάσουν τη ρευστότητά τους και να κατηγορηθούν ότι άφησαν «ξεκρέμαστους» τους οργανισμούς που διοικούν. Από την άλλη, το διακύβευμα είναι εξίσου σημαντικό. Αν το κράτος χρεοκοπήσει, τότε και το μέλλον των κρατικών φορέων δεν θα είναι ευοίωνο, όσα κι αν είναι τα ταμειακά τους διαθέσιμα.
Στο υπουργείο Οικονομικών επεξεργάζονται σειρά λύσεων για να επεκτείνουν τη ρευστότητα του Δημοσίου κατά ένα με ενάμιση μήνα. Λύσεις οι οποίες χαρακτηρίζονται ως «πολύπλοκες», αλλά έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό. Απαιτούν τη σύμφωνη γνώμη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) και κατ’ επέκταση της Ευρωζώνης. Αρα, προϋποθέτουν μία «καλή πορεία» στις συζητήσεις που γίνονται αυτή την περίοδο μεταξύ Αθήνας και δανειστών.
Ποιοι έχουν ανταποκριθεί
Πέραν, όμως, των τεχνικών και «πολύπλοκων» λύσεων, το οικονομικό επιτελείο περιμένει από τους φορείς του Δημοσίου με αγωνία τις απαντήσεις τους μετά την κατάθεση της σχετικής τροπολογίας. Ηδη έχουν ανταποκριθεί ο ΟΠΕΚΕΠΕ με τη διάθεση 250 εκατ. ευρώ, η Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤ&Τ) με 114 εκατ. ευρώ, ενώ το Δημόσιο πήρε από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) άλλα 555 εκατ. ευρώ.
Τα ποσά αυτά, όμως, δεν είναι αρκετά για τις επόμενες ημέρες και πλέον το υπουργείο Οικονομικών αναμένει να διαπιστώσει κατά πόσον οι διοικήσεις των ασφαλιστικών ταμείων θα αποφασίσουν να επενδύσουν τα αποθεματικά τους που υπάρχουν στις εμπορικές τράπεζες, σε τίτλους του ελληνικού Δημοσίου. Σύμφωνα με πληροφορίες, πρόκειται για ένα ποσό που συνολικά ανέρχεται στα 2 δισ. ευρώ. Μάλιστα, εκτιμάται ότι από τα κεφάλαια αυτά θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν –με τη μορφή που προτείνει το υπουργείο Οικονομικών– περί το ένα δισ. ευρώ.
Τα αξιοποιήσιμα ποσά
Επίσης, άλλο ένα δισ. ευρώ εκτιμάται ότι έχουν διαθέσιμα οι υπόλοιποι φορείς του Δημοσίου και το οποίο θα μπορούσε να επενδυθεί σε κρατικούς τίτλους. Αλλά και αυτό το ποσό δεν μπορεί να υπολογίζεται ότι θα επενδυθεί εξ ολοκλήρου. Οπότε από ένα σύνολο 3 δισ. ευρώ που υπάρχουν διαθέσιμα στους φορείς της γενικής κυβέρνησης, το οικονομικό επιτελείο εκτιμά ότι θα μπορούσε να αξιοποιηθεί περί το 1-1,5 δισ. ευρώ.
Ακόμα, όμως, και αυτό το ποσό εκτιμάται ότι βοηθάει στο να καλυφθούν όλες οι υποχρεώσεις του Μαρτίου. Είτε αυτές αφορούν μισθούς και συντάξεις, είτε την αποπληρωμή των χρεών προς το εξωτερικό. Συνολικά, μισθοί και συντάξεις είναι ένα κονδύλι που ανέρχεται στο 1,5 δισ. ευρώ τον μήνα, ενώ από αύριο μέχρι και το τέλος Μαρτίου οι υποχρεώσεις αποπληρωμής χρέους ανέρχονται σε τουλάχιστον σε 2,5 δισ. ευρώ.
Ειδικότερα:
1. Αύριο, Δευτέρα, το υπουργείο Οικονομικών θα πρέπει να αποπληρώσει 580 εκατ. ευρώ προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ). Πρόκειται για την τρίτη κατά σειρά δόση του Μαρτίου προς το Ταμείο και την υψηλότερη.
2. Στις 20 του μήνα, Παρασκευή, λήγουν έντοκα γραμμάτια ύψους 1,6 δισ. ευρώ. Το πρόβλημα με αυτά τα γραμμάτια είναι ότι σχεδόν τα μισά (περί τα 800 εκατ. ευρώ) τα έχουν ξένοι επενδυτές, οι οποίοι έχουν ξεκαθαρίσει ότι δεν προτίθενται να αγοράσουν εκ νέου έντοκα γραμμάτια. Οπότε η δημοπρασία εντόκων γραμματίων της Τετάρτης, που έχει ως στόχο την αναχρηματοδότηση των λήξεων της Παρασκευής, δεν είναι καθόλου «εύκολη υπόθεση». Η ΕΚΤ δεν επιτρέπει στις ελληνικές τράπεζες να αγοράσουν περισσότερα έντοκα γραμμάτια από αυτά που ήδη κατέχουν, ενώ η Τράπεζα της Ελλάδος (μέσω του κοινού κεφαλαίου που τηρούνται τα διαθέσιμα των φορέων του κράτους) έχει ήδη περισσότερα από 2 δισ. ευρώ έντοκα γραμμάτια και είναι δύσκολο να πάρει περισσότερα. Στο πλαίσιο αυτό υπάρχει προβληματισμός για το πώς ακριβώς θα καλυφθεί η νέα έκδοση και κατ’ επέκταση θα αποπληρωθούν οι λήξεις της Παρασκευής.
3. Την ίδια ημέρα, 20 Μαρτίου, λήγει και η τέταρτη και τελευταία για τον Μάρτιο δόση προς το ΔΝΤ ύψους 350 εκατ. ευρώ.
Με βάση όλα τα παραπάνω, αυτή η εβδομάδα θεωρείται κρίσιμη, καθώς θα φανεί εάν τα περιθώρια στα ταμεία του κράτους μπορούν να διευρυνθούν περαιτέρω ή αν μέσα στις επόμενες ημέρες υπάρχει ενδεχόμενο να συμβεί «ατύχημα». Αν, πάντως, μειωθούν οι δημοσιονομικοί στόχοι και οι αποκρατικοποιήσεις «παγώσουν», τότε σε αυτή την περίπτωση θα προκύψει ένα επιπλέον χρηματοδοτικό κενό της τάξης των 5 δισ. ευρώ.