Με το Ισραήλ δεν έχω καμία σχέση και δεν έχω επισκεφθεί ποτέ αυτή τη χώρα. Οταν όμως διάβασα, πριν από μερικούς μήνες, την είδηση σχετικά με μια επένδυση 6 δισεκατομμυρίων δολαρίων της Intel στο Ισραήλ, προβληματίστηκα πάρα πολύ και αποφάσισα να διερευνήσω το θέμα γιατί πιστεύω ότι παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Θα σας δώσω πρώτα τα γεγονότα, σύμφωνα με τις ανακοινώσεις των ενδιαφερομένων μερών.
Τη Δευτέρα 22 Σεπτεμβρίου 2014, ο υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών του Ισραήλ ανακοίνωσε ότι έδωσε την τελική έγκρισή του σε ένα σχέδιο το οποίο υπέβαλε η Intel Corp, προκειμένου να επενδύσει 6 δισεκατομμύρια δολάρια στην αναβάθμιση του εργοστασίου της στο Kiryat Gat, το οποίο κατασκευάζει chip. Η επένδυση είναι η μεγαλύτερη επένδυση που έχει γίνει ποτέ στο Ισραήλ από ξένη εταιρεία, μέχρι σήμερα.
Σύμφωνα με τον υπουργό, η Intel θα πάρει από το κράτος (ως grant – δώρο) 300 εκατομμύρια δολάρια στα επόμενα πέντε χρόνια και θα έχει ιδιαίτερη φορολογική μεταχείριση, πληρώνοντας μόνο 5% φόρο για τα επόμενα δέκα χρόνια. Η εταιρεία θα δημιουργήσει συνολικά 1.000 νέες θέσεις εργασίας (επιπλέον των 2.500 θέσεων εργασίας που έχει σήμερα) και είναι υποχρεωμένη να προμηθεύεται υλικά από το Ισραήλ συνολικού ύψους 549 εκατομμυρίων δολαρίων ετησίως. Με την αναβάθμιση το εργοστάσιο θα είναι το πλέον προηγμένο εργοστάσιο στον κόσμο. Τα τελευταία 40 χρόνια η Intel έχει επενδύσει συνολικά 10,8 δισεκατομμύρια δολάρια στο Ισραήλ, έχει πάρει κρατικές επιδοτήσεις 1,5 δισ. δολ. και οι εξαγωγές της από το Ισραήλ ήταν συνολικά 35 δισ. δολ.
Πέρα από τα πολύ εντυπωσιακά νούμερα, άφησα για το τέλος την πραγματική έκπληξη. Ξέρετε πότε υπέβαλε την πρότασή της η Intel Corp; Τον Μάιο του 2014! Ετσι γίνονται οι επενδύσεις που φέρνουν την πολυπόθητη ανάπτυξη. Μέσα σε 5 μήνες ολοκληρώθηκαν οι διαπραγματεύσεις και δόθηκαν οι εγκρίσεις. Προσπαθήστε να φανταστείτε μια ανάλογη περίπτωση στη χώρα μας και είμαι απολύτως βέβαιος ότι θα πάθετε κατάθλιψη και θα συνειδητοποιήσετε ότι δεν έχουμε μέλλον στην παγκοσμιοποιημένη οικονομία.
Επειδή είμαι βέβαιος ότι πολλοί θα σκεφτούν ότι όλα αυτά είναι δάκτυλος του εβραϊκού Lobby των ΗΠΑ, θα σας δώσω μερικά στοιχεία για την Intel, τα οποία θα σας πείσουν ότι δεν «πετάνε» τα λεφτά τους σε επενδύσεις που δεν αποδίδουν, για το χατίρι κανενός. Η σημερινή κεφαλαιοποίηση της εταιρείας είναι 158 δισεκατομμύρια δολάρια περίπου. Διαθέτει εργοστάσια σε πολλές χώρες του κόσμου με 107.600 υπαλλήλους, εκ των οποίων μόνο το 55% βρίσκεται στις ΗΠΑ. Κατά συνέπεια οι 2.500 υπάλληλοι της Intel στο Ισραήλ είναι μόνο το 2% του εργατικού δυναμικού της. Πάει περίπατο η θεωρία του εβραϊκού Lobby και ιδιαίτερης προτίμησης προς το Ισραήλ.
Ποιο είναι, λοιπόν, το μυστικό του Ισραήλ, μιας μικρής χώρας 22.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων, η οποία ξεκίνησε με πληθυσμό 870.000 κατοίκους και σήμερα, ύστερα από 66 χρόνια έχει πληθυσμό περίπου 8 εκατ. κατοίκους, που καταφέρνει να προσελκύει σημαντικές επενδύσεις, η οποία είναι περικυκλωμένη από ορκισμένους εχθρούς και βρίσκεται σε διαρκή πόλεμo από το 1948 όταν ιδρύθηκε;
Κάνοντας αναζήτηση στο Google με το «Doing business in Israel», βρήκα μερικά πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία που θέλω να μοιραστώ μαζί σας. Τα στοιχεία προέρχονται από μια έκθεση της εταιρείας συμβούλων UHY, η οποία παρεμπιπτόντως διαθέτει και αντίστοιχη έκθεση για την Ελλάδα, την οποία καλύτερα να μη σχολιάσω, για να μη σας χαλάσω τη διάθεση και την κυριακάτικη ηρεμία σας.
Κατ’ αρχήν, έχουν σαφέστατους και πολύ ξεκάθαρους νόμους και κανόνες, οι οποίοι ευνοούν τις ξένες επενδύσεις. Η κυβερνητική πολιτική είναι να δίνουν σημαντικά κίνητρα για επενδύσεις, οι οποίες αυξάνουν τις εξαγωγές και δημιουργούν θέσεις εργασίας. Υπάρχουν ελάχιστοι περιορισμοί στους τομείς που μπορούν να επενδύσουν οι ξένοι και αυτοί αφορούν κυρίως την άμυνα. Δεν απαιτούνται προηγούμενες εγκρίσεις εκτός από ρυθμιζόμενες δραστηριότητες όπως οι τράπεζες και οι ασφαλιστικές εταιρείες.
Τα σημαντικότερα εργαλεία για την προσέλκυση ξένων επενδύσεων είναι οι δύο νόμοι: Encouragement of Capital Investment Law (ECIL) και Research and Development Industrial Encouragement Law (RDIEL), μέσω των οποίων χρηματοδοτείται το 20-66% των συνολικών εξόδων ενός έργου. Τα κίνητρα είναι συνήθως φορολογικά και κλιμακώνονται ανάλογα με το είδος και την περιοχή της δραστηριότητας. Για παράδειγμα, αν μια επιχείρηση εξάγει τουλάχιστον το 25% των πωλήσεών της και ασχολείται με τη δραστηριότητα «new energy», τότε αποκτά το ιδιαίτερο status της «προτιμητέας επιχείρησης» (preferred enterprise), με πάρα πολλά προνόμια.
Δεν είναι λοιπόν τυχαίο ότι οι κολοσσοί της τεχνολογίας Microsoft, IBM, Google, Intel, Mororola και άλλοι έχουν δημιουργήσει σημαντικές δραστηριότητες στο Ισραήλ. Εγινε συστηματική προσπάθεια για την προσέλκυσή τους. Ακόμα 2.500 πολυεθνικές εταιρείες (μεταξύ των οποίων κινεζικές και ρωσικές) έχουν Κέντρα Ερευνας και Ανάπτυξης στη χώρα αυτή, παρά το γεγονός ότι η χώρα είναι μόνιμα σε εμπόλεμη κατάσταση και οι στρατιώτες παίρνουν τα όπλα στα σπίτια τους!
Και όταν έχεις αυτούς τους κολοσσούς της τεχνολογίας να δραστηριοποιούνται μέσα στη χώρα σου και πολλούς νέους να εργάζονται σε αυτές τις επιχειρήσεις, ξέρετε ποιο είναι το αποτέλεσμα; Η διάχυση της τεχνολογίας και η δημιουργία πολλών νεοφυών (start-up) επιχειρήσεων στον χώρο αυτό, πολλές από τις οποίες έχουν να επιδείξουν σημαντικές επιτυχίες. Ακριβώς για τον λόγο αυτό υπάρχουν ήδη 5.000 νεοφυείς επιχειρήσεις. Αν μία στις 100 από αυτές τις επιχειρήσεις είναι επιτυχημένη, αυτό μεταφράζεται σε πολλά δισεκατομμύρια δολάρια. Επιπλέον, κάθε χρόνο ιδρύονται περίπου 6.000 νέες επιχειρήσεις οι οποίες παράγουν προϊόντα τεχνολογίας και οι οποίες εξάγουν τουλάχιστον το 50% της παραγωγής τους ή των υπηρεσιών τους.
Πριν από μερικές εβδομάδες πραγματοποιήθηκε από την πρεσβεία του Ισραήλ συνάντηση με θέμα τις «νεοφυείς» επιχειρήσεις στην Ελλάδα. Στη συνάντηση ήταν «παρών» και ο Yoav Chelouche, Managing Partner του επενδυτικού κεφαλαίου Aviv Venture Capital και πρόεδρος της μη κερδοσκοπικής εταιρείας Israel Advanced Technology Industry, ο οποίος κυριολεκτικά μας «τα έχωσε» λέγοντας (σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Capital.gr): «Η τεχνολογία είναι γνωστή και φθηναίνει καθημερινά. Το οικοσύστημα είναι πιο φιλικό για την ανάπτυξή της. Οι άνθρωποι αναζητούν καλύτερη υγεία, μακροβιότητα, ευτυχία. Εχετε τη μεσογειακή διατροφή, έχετε τα νησιά. Βρείτε τη φόρμουλα να ικανοποιήσετε αυτές τις ανάγκες. Δεν ξέρω πώς θα το κάνετε, αλλά κάντε το».
Πόσο δίκαιο έχει! Αυτοί βρήκαν μια μικρή χώρα που στο μεγαλύτερό της μέρος ήταν έρημος και τη μετέτρεψαν σε παράδεισο αναπτύσσοντας τον τουρισμό (περιλαμβανομένου και του ιατρικού), τη γεωργία αλλά κυριότερα την τεχνολογία. Εμείς αντίθετα, έχουμε ένα παράδεισο και κάνουμε οτιδήποτε για να πολεμήσουμε την επιχειρηματικότητα. Το μόνο που επιδιώκουμε είναι να μεγαλώνουμε το Δημόσιο για να βολεύουμε τους ψηφοφόρους πελάτες μας.
Αφησα για το τέλος ένα στοιχείο που μου έκανε μεγάλη εντύπωση. Ξέρετε ποια είναι το όρια για συνταξιοδότηση στο Ισραήλ; Τα 67 χρόνια για τους άνδρες και τα 64 για τις γυναίκες. Τελεία και παύλα. Μοναδικό κριτήριο η ηλικία, όπως γίνεται στις περισσότερες χώρες του κόσμου και όχι οι χιλιάδες περιπτώσεις για πρόωρες συντάξεις όπως γίνεται στη χώρα μας. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία (Φεβρουάριος 2015) του Συστήματος «Ηλιος» του υπουργείου Εργασίας, στην Ελλάδα σήμερα έχουμε 703.652 συνταξιούχους μέχρι 65 ετών, οι οποίοι αντιπροσωπεύουν το 26% των συνταξιούχων. Ακόμα χειρότερα, αυτό το 26% απορροφά σε χρήμα το 30% των συντάξεων που καταβάλλει το κράτος. Ειδικά η κατηγορία συνταξιούχων με ηλικία 50 – 65 ετών που αντιπροσωπεύει το 12% των συνταξιούχων, έχει επίσης τη μεγαλύτερη μέση σύνταξη (1.120,97 ευρώ/μήνα) από όλες τις κατηγορίες. Και μετά περιμένουμε να πάει μπροστά αυτή η χώρα, μέσα σε ένα ανταγωνιστικό διεθνές περιβάλλον. Κούνια που μας κούναγε!
* O κ. Ανδρέας Δρυμιώτης είναι σύμβουλος επιχειρήσεων