Από τo Grexit στο «ατύχημα»

2' 57" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Μια νέα ορολογία έχει προστεθεί το τελευταίο διάστημα στο λεξικό της ελληνικής κρίσης. Εκτός από το Grexit, δηλαδή την έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ, οι αναλυτές έχουν εισαγάγει και την έννοια του Grexident, δηλαδή τον κίνδυνο ενός ελληνικού ατυχήματος. Η νέα λέξη εισήχθη από τους οικονομολόγους και τους αναλυτές των ξένων οίκων, αλλά έχει αρχίσει να υιοθετείται και από τους πολιτικούς που εμπλέκονται στις διαπραγματεύσεις με την Ελλάδα. Στην ελληνική πολιτική σκηνή, οι λέξεις και οι συμβολισμοί έχουν τη δική τους, υπερμεγέθη, σημασία. Από την «τρόικα» στους «θεσμούς» και από το «Μνημόνιο» στο επιδιωκόμενο «σύμφωνο ανάπτυξης», η αλλαγή της ονομασίας του προγράμματος στήριξης και των δεσμεύσεων που αυτό συνεπάγεται αντανακλά τον χαρακτήρα που θέλει να δώσει στις επιλογές της η κυβέρνηση. Δεν είναι άλλωστε η πρώτη: και ο τέως πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς επεδίωξε «να τελειώσει με την τρόικα» αφαιρώντας από αυτή το ΔΝΤ, και η αδυναμία του να το επιτύχει συνέβαλε στην πτώση της προηγούμενης κυβέρνησης.

Οι πιστωτές της Ελλάδας, πάλι, δεν κολλάνε στις ονομασίες. Με χαρακτηριστική άνεση, αν και μερικές φορές επίσης με κάποια ειρωνεία, αναφέρονται πλέον στην τρόικα ως «οι τρεις θεσμοί». Το ζήτημα της ονομασίας του Μνημονίου είναι πιο πολύπλοκο, καθώς το ισχύον κείμενο έχει τη μορφή ενός memorandum of understanding, αλλά και σε αυτό οι περισσότεροι είναι διατεθειμένοι να κάνουν τα στραβά μάτια και να αφήσουν την κυβέρνηση να λέει ότι το κατήργησε. Οσο για ένα πιθανό τρίτο Μνημόνιο, εκεί υπάρχει πραγματικά μεγαλύτερο περιθώριο για μια ουσιαστική αλλαγή προσανατολισμού, κάτι που δεν υπάρχει λόγος να μην αντανακλάται και στην ονομασία του.

Θα ήταν ίσως πιο συμβατό με τους καιρούς η τρόικα να μετονομασθεί σε τρόικα 2,0 και το Μνημόνιο σε Μνημόνιο 3,0. Οπως και τα νέα προϊόντα υψηλής τεχνολογίας, άλλωστε, αποτελούν και αυτά μια νέα -και, ελπίζει κανείς, βελτιωμένη- εκδοχή ενός παλαιότερου προϊόντος. Αλλά στην πολιτική, και δη την ελληνική, ο βασικός στόχος παραμένει η ρήξη και η διαφοροποίηση από το παρελθόν. Πίσω από την εμμονή με τις λέξεις βρίσκεται η υπόθεση διαδοχικών κυβερνήσεων ότι οι έννοιες αυτές δεν είναι ανεκτές από τον ελληνικό λαό. Η μετονομασία τους είναι ένας συμβολικός τρόπος να σηματοδοτήσουν την αλλαγή πολιτικής.

Οπως και η «ελπίδα» που ήθελε να φέρει ο κ. Σαμαράς, έτσι και η αξιοπρέπεια που επαγγέλλεται ο κ. Τσίπρας κάποια στιγμή θα σκοντάψει στη σκληρή πραγματικότητα. Τέτοιου είδους ψυχολογικά πειράματα έχουν τα όριά τους, διότι τελικά οι πολίτες κρίνουν την αποτελεσματικότητά τους με βάση την προσωπική τους οικονομική κατάσταση. Μήπως τελικά η δυσανεξία σε συγκεκριμένες λέξεις είναι μεγαλύτερη μεταξύ των πολιτικών και λιγότερο του λαού; Και μήπως αυτή προδίδει την αδυναμία του πολιτικού συστήματος να επιλύσει την ουσία των προβλημάτων που περιέχονται στις λέξεις;

Φοβάμαι ότι κάτι τέτοιο συμβαίνει στην περίπτωση του Grexident, το οποίο είναι ένας πιο εύσχημος τρόπος να αναφερθεί κανείς στον κίνδυνο εξόδου από το ευρώ. Αυτό που προδίδει η νέα λέξη είναι η άποψη ότι η έξοδος από την Ευρωζώνη δεν είναι μεν επιθυμητή, αλλά μπορεί να προκύψει ως αποτέλεσμα ατυχήματος. Αλλά το Grexit δεν ήταν ποτέ επιθυμητό, ούτε από τους Ελληνες ούτε από τους Ευρωπαίους πολιτικούς―τουλάχιστον όχι δημοσίως. Ετσι, αν συνέβαινε ποτέ, θα ήταν ούτως ή άλλως αποτέλεσμα ενός ατυχήματος. Ποιο το νόημα λοιπόν να εστιάζει κανείς στον κίνδυνο ατυχήματος τώρα; Σαφώς αυτό έχει να κάνει με τη δεινή κατάσταση της ρευστότητας του κράτους και τον κίνδυνο μιας στάσης πληρωμών. Οταν όμως όλοι -και η ελληνική κυβέρνηση και οι Ευρωπαίοι εταίροι- γνωρίζουν τον κίνδυνο και επιλέγουν να μην τον αντιμετωπίζουν φτάνοντας εγκαίρως σε μια συμφωνία, κανείς δεν μπορεί να μιλάει για ατύχημα. Μια δυσάρεστη υπόθεση θα ήταν ότι δεν τους ενοχλεί καθόλου το Grexit.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή