Νομικά αδύνατη είναι η χρησιμοποίηση των 10,9 δισ. ευρώ που βρίσκονται στη διάθεση του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) για σκοπούς άλλους πέραν της ανακεφαλαιοποίησης και εξυγίανσης των εγχώριων τραπεζών.
Τα σχέδια της κυβέρνησης όσον αφορά τη χρησιμοποίηση των κεφαλαίων αυτών για την αντιμετώπιση του μεγάλου προβλήματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων προσκρούουν στις συμφωνίες της χώρας με τους εταίρους. Οπως προκύπτει από την αρχική Κύρια Σύμβαση Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης (MFAFA) του 2012, από τα Acceptance Notices (που αποτελούν αναπόσπαστα μέρη του MFAFA) και από τον νόμο λειτουργίας του Ταμείου, τα ομόλογα του EFSF ποτέ δεν υπήρξαν διαθέσιμα για οποιαδήποτε άλλη χρήση εκτός της ανακεφαλαιοποίησης και της εξυγίανσης των τραπεζών. Για να αξιοποιηθούν τα 10,9 δισ. ευρώ για άλλους σκοπούς, υπογραμμίζουν τραπεζικές πηγές, θα πρέπει να υπάρξει ρητή σχετική συμφωνία με τους δανειστές. Σημειώνεται ότι τα 10,9 δισ. είναι τα ομόλογα EFSF που είχε το ΤΧΣ στο χαρτοφυλάκιό του (δεν χρησιμοποιήθηκαν στο πλαίσιο της ανακεφαλαιοποίησης) και τα οποία επιστράφηκαν στον EFSF στις 28 Φεβρουαρίου, σύμφωνα με την απόφαση του Eurogroup της 20ής Φεβρουαρίου. Η κυβέρνηση τότε συμφώνησε με τους εταίρους να επιστραφούν άμεσα στον EFSF όλα τα μη χρησιμοποιηθέντα ομόλογα του EFSF που κατείχε το ΤΧΣ. Αν και τα κεφάλαια αυτά έφυγαν από το χαρτοφυλάκιο του Ταμείου και πλέον βρίσκονται στη διακράτηση του EFSF, ωστόσο παραμένουν στη διάθεση του ΤΧΣ για σκοπούς ανακεφαλαιοποίησης και εξυγίανσης τραπεζών εφόσον υπάρξει σχετική ανάγκη.
Σε ό,τι αφορά το περιβόητο «λάθος» αναφορικά με την επιστροφή περισσότερων, απ’ όσα θα έπρεπε, κεφαλαίων (1,2 δισ.) στο EFSF, η κατάσταση έχει ως εξής: το ΤΧΣ είχε συνολικά κεφάλαια 51,8 δισ. για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Από αυτά τα 48,2 δισ. ήταν ομόλογα του EFSF, 1,5 δισ. ήταν το αρχικό μετοχικό κεφάλαιο, ενώ 2,1 δισ. ήταν έσοδα και αμοιβές από διάφορες πηγές. Το ΤΧΣ για την ανακεφαλαιοποίηση – εξυγίανση τραπεζών διέθεσε ομόλογα EFSF ύψους 37,3 δισ. ευρώ (από τα 48,2 δισ.), ενώ χρησιμοποίησε από τα μετρητά του 450 εκατ. ευρώ για την εξυγίανση – ανακεφαλαιοποίηση της Proton (2013), 563 εκατ. ευρώ για την Probank (2013) και 174 εκατ. ευρώ για τρεις συνεταιριστικές τράπεζες (Ιούνιος 2014). Με άλλα λόγια, αν δεν είχαν χρησιμοποιηθεί μετρητά για την ανακεφαλαιοποίηση των παραπάνω τραπεζών αλλά ομόλογα του EFSF τότε στο ταμείο του ΤΧΣ θα βρίσκονταν περισσότερα μετρητά. Ωστόσο η συμφωνία που υπέγραψε η κυβέρνηση ανέφερε ρητά την επιστροφή όλων των αδιάθετων ομολόγων του EFSF. Οπως σημειώνει η διευθύνουσα σύμβουλος του ΤΧΣ κ. Αναστασία Σακελλαρίου, η χρήση των πόρων τα προηγούμενα χρόνια ήταν η καλύτερη δυνατή, βάσει των ενδεδειγμένων πρακτικών συνετούς διαχείρισης διαθεσίμων, δεδομένων των τοκομεριδίων που λάμβανε το ΤΧΣ από τα ομόλογα του EFSF σε αντίθεση με τα χαμηλά ή μηδενικά έσοδα από τους τόκους των καταθέσεών του στην ΤτΕ.
Αναζητείται νέος πρόεδρος
Πρόσκληση ενδιαφέροντος για την κάλυψη της θέσης του μη εκτελεστικού προέδρου καθώς και της θέσης ενός μη εκτελεστικού μέλους του Γενικού Συμβουλίου απηύθυνε το ΤΧΣ. Οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να αποστείλουν τις αιτήσεις τους μέχρι την Πέμπτη 9 Απριλίου. Ο πρόεδρος και το νέο μέλος θα επιλεγούν από μια ειδική επιτροπή, ενώ ο διορισμός τους θα γίνει με απόφαση του υπουργού Οικονομικών, με τη σύμφωνη γνώμη του Euroworking Group. Την προηγούμενη εβδομάδα υπέβαλε την παραίτησή του ο πρόεδρος του Ταμείου κ. Χρήστος Σκλαβούνης, καθώς και το μέλος του Γενικού Συμβουλίου κ. Στέφαν Γουίλκε.
Ως πιθανός νέος πρόεδρος φέρεται ο πρώην εκπρόσωπος της Ελλάδας στο ΔΝΤ και πρώην αντιπρόεδρος του ομίλου Τράπεζας Πειραιώς, κ. Παναγιώτης Ρουμελιώτης. Ωστόσο, δεδομένου ότι υπάρχει περιορισμός ότι η διοίκηση του ΤΧΣ δεν πρέπει να εργάζεται σε τράπεζα για τουλάχιστον 6 μήνες πριν από την ανάληψη καθηκόντων, θα πρέπει να υπάρξει σχετική νομοθετική ρύθμιση.