«Υπάρχει ακόμη πολύ κρυμμένο πρόβλημα» παρατήρησε με θλίψη ο πατέρας Βασίλειος Χαβάτζας, σχολιάζοντας χθες στην «Κ» το φιλανθρωπικό έργο της Εκκλησίας τα τελευταία χρόνια, δηλαδή κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης. «Το έργο μας είναι μεγάλο, πάντα βέβαια προσπαθούμε το ακόμη καλύτερο. Αυτά τα χρόνια έχω δει ανθρώπους να τσακώνονται για ένα πιάτο φαγητού, έχω δει νέους να μπαίνουν στην ουρά αναμονής, έχω δει ρυτιδιασμένα πρόσωπα να με κοιτούν στα μάτια και να με ευχαριστούν» συμπληρώνει…
Ουσιαστικά, τα αριθμητικά στοιχεία αποτυπώνουν το μέγεθος της προσφοράς και του κοινωνικού έργου της Εκκλησίας της Ελλάδος, και ταυτόχρονα αποτελούν μία ποσοτική τάξη μεγέθους των προβλημάτων της ελληνικής κοινωνίας τα τελευταία χρόνια. Το 2014 η Εκκλησία της Ελλάδος έδωσε πάνω από 121 εκατομμύρια ευρώ για το φιλανθρωπικό έργο της. Το ποσό αυτό – 121.464.273,13 ευρώ ο ακριβής αριθμός- καλύπτει όλες τις σιτιστικές ανάγκες ώς και τα λειτουργικά έξοδα των Ιδρυμάτων της Εκκλησίας της Ελλάδος. Σε σύγκριση με τέσσερα χρόνια νωρίτερα, το ποσό έχει αυξηθεί κατά 26%, παρόλο που οι πρόσοδοι της Εκκλησίας έχουν μειωθεί και οι αντοχές των πολιτών για οικονομική προσφορά περιορίζονται. Συνολικά κατά το έτος 2010 όλοι οι φορείς της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ελλάδος δαπάνησαν για το φιλανθρωπικό και κοινωνικό τους έργο το ποσό των 96.234.510,47 ευρώ.
Συγκεκριμένα, σήμερα, στην Εκκλησία της Ελλάδος λειτουργούν 58 γηροκομεία, 21 οικοτροφεία, 13 ορφανοτροφεία, 15 ιδρύματα χρονίως πασχόντων ατόμων, 8 ιδρύματα ατόμων με ειδικές ανάγκες, 15 κέντρα ψυχικής υγείας, 15 νοσοκομεία – ιατρεία, 2 άσυλα ανιάτων, 22 βρεφονηπιακοί σταθμοί, 6 παιδικοί σταθμοί, 75 φροντιστήρια σχολικών μαθημάτων, 103 σχολές διαφόρων ειδικοτήτων, 20 ξενώνες, 3 σχολεία, 6 φοιτητικές εστίες, 258 πνευματικά κέντρα, 77 τράπεζες ρούχων και 50 άλλα ιδρύματα. Επίσης, λειτουργούν 51 κατασκηνώσεις, στις οποίες εξυπηρετούνται 16.237 νέοι.
Περνώντας στην επισιτιστική βοήθεια, οι αριθμοί είναι εντυπωσιακοί. Από την Εκκλησία διοργανώνονται καθημερινά 280 συσσίτια (προσφέρουν μερίδες για μεσημέρι και βράδυ), από τα οποία σιτίζονται 499.091 άτομα. Επίσης, λειτουργούν 150 κοινωνικά παντοπωλεία, από τα οποία εξυπηρετούνται 75.588 πρόσωπα, χορηγούνται 1.303 επιδόματα-υποτροφίες και βοηθούνται στο σπίτι 3.502 πρόσωπα. Η Εκκλησία της Ελλάδος έχει σήμερα υπό την εποπτεία της συνολικά 2.070 μονάδες κοινωνικής φροντίδας.
«Η βάση του κοινωνικού έργου της Εκκλησίας είναι η ενορία. Στα κατά τόπους, ενοριακά συσσίτια μπορούμε να δούμε τόσο τις ποσοτικές όσο και τις ποιοτικές διαστάσεις του προβλήματος» λέει στην «Κ» ο πατέρας Βασίλειος, που από τη θέση του γενικού διευθυντή του Φιλόπτωχου Ταμείου της Αρχιεπισκοπής Αθηνών έχει πλήρη εικόνα του κοινωνικού έργου της Εκκλησίας. Συγκεκριμένα, σήμερα στην Αρχιεπισκοπή Αθηνών υπάρχουν 144 ενορίες και οι μισές διοργανώνουν συσσίτια. Ο ελάχιστος αριθμός ανθρώπων που προσφεύγουν καθημερινά στα συσσίτια είναι περί τους 50. Ο περισσότερος κόσμος συγκεντρώνεται στις ενορίες του Αγίου Νικολάου Καλλιθέας, του Αγίου Παντελεήμονα Αχαρνών, του Αγίου Νικολάου Αχαρνών και του Αγίου Νικολάου Πευκακίων.
Επικουρικά λειτουργεί το κεντρικό συσσίτιο στην Ομόνοια (επί των οδών Πειραιώς και Σοφοκλέους) για ανθρώπους που δεν έχουν σταθερή βάση κατοικίας (π.χ. αστέγους). Σε αυτό καθημερινά προστρέχουν περίπου 1.000 άτομα. «Το κεντρικό συσσίτιο οργανώθηκε για πρώτη φορά το Πάσχα του 2010. Τότε η συντριπτική πλειονότητα όσων ήλθαν στο συσσίτιο ήταν οικονομικοί μετανάστες στη χώρα μας. Σήμερα, οι Ελληνες είναι σχεδόν οι μισοί».
Προσφορές
Μεγάλης σημασίας είναι οι προσφορές πακέτων προϊόντων (τρόφιμα, λάδι κ.ά.) στα σπίτια για οικογένειες ή άτομα που δεν μπορούν να καταφύγουν στα συσσίτια. «Παλαιότερα, όσοι προσέτρεχαν στα συσσίτια ήταν μοναχικοί άνθρωποι, που βρέθηκαν στο περιθώριο. Τώρα είναι νέοι άνεργοι, που δεν έχουν βοήθεια από το σπίτι αφού μισθοί και συντάξεις κόβονται, αλλά και άλλοι που πήραν ένα στεγαστικό δάνειο, και τώρα προσπαθούν να το αποπληρώσουν για να μη χάσουν το σπίτι, και δεν έχουν τα προς το ζην» παρατηρεί ο πατέρας Βασίλειος.
Βέβαια, το πιο ανελαστικό έξοδο είναι η αντιμετώπιση των λειτουργικών δαπανών των ιδρυμάτων, αφού οι πόροι της Εκκλησίας (π.χ. ενοίκια) μειώνονται σταθερά σε ετήσια βάση. Κάθε γηροκομείο, ορφανοτροφείο, κάθε μόνιμη δομή έχει ανελαστικά έξοδα. Εκεί αντιμετωπίζουμε δραματικό πρόβλημα, διότι οι τρόφιμοί τους δεν έχουν άλλη διέξοδο βοηθείας» λέει ο πατέρας Βασίλειος, τονίζοντας: «Η Εκκλησία προσπαθεί να τα συντηρήσει με νύχια και με δόντια».