Τα τρία μεγάλα λάθη του Πικετί

Τα τρία μεγάλα λάθη του Πικετί

3' 13" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Ο Ματ Ρόνλι είναι ένας άνθρωπος με χιούμορ και ευφυΐα και ένας μπλόγκερ. Ως διδακτορικός φοιτητής Οικονομικών του ΜΙΤ διατηρούσε ιστολόγιο, αλλά το εγκατέλειψε για να γράφει μακροσκελή σχόλια και ηλεκτρονικές επιστολές σε μπλόγκερ. Ως απόδειξη πως τα ιστολόγια μπορούν να αποτελέσουν σημαντικό μέρος της ερευνητικής διαδικασίας, ο κ. Ρόνλι μετέτρεψε ένα σημαντικό ιστολογικό σχόλιο στην πιο δριμεία κριτική που έχει μέχρι σήμερα διατυπωθεί για το έργο του Γάλλου οικονομολόγου Τομά Πικετί. Να θυμίσουμε πως ο τελευταίος έχει συγγράψει το βιβλίο «Το Κεφάλαιο στον 21ο αιώνα», που κυκλοφόρησε πέρυσι και θίγει το ζήτημα της ανισότητας, και μέσω αυτού έγινε διάσημος. Σε αυτό επιβεβαιώνει πως ο ρυθμός με τον οποίο οι κεφαλαιούχοι αυξάνουν τον πλούτο τους είναι πάντοτε ταχύτερος από τον ρυθμό της οικονομικής ανάπτυξης. Εάν αυτό όντως ισχύει, τότε σημαίνει πως οι πλούσιοι καθίστανται πλουσιότεροι και η ανισότητα επιτείνεται στο διηνεκές.

Ο νεαρός Ρόνλι έχει τρεις παρατηρήσεις οι οποίες θέτουν σε αμφισβήτηση την τοποθέτηση του Τομά Πικετί, ενός από τους λίγους οικονομολόγους με μπεστ σέλερ. Πρώτη παρατήρηση: ο συγγραφέας δεν λαμβάνει υπ’ όψιν του την υποτίμηση. Οσο περισσότερα οχήματα, μηχανήματα και συσκευές σωρεύουν οι καπιταλιστές, όσο περισσότερα οικήματα και κτίσματα και άλλα συναφή περιουσιακά στοιχεία, τόσο περισσότερα πρέπει να πληρώνουν για τη συντήρησή τους. Τα φορτηγά χρειάζονται λάστιχα. Τα γραφεία έχουν ανάγκη ανακαίνισης και αυτό που σημειώνει ο Ματ Ρόνλι είναι ότι αυτό το κόστος συντήρησης αυξάνεται συν τω χρόνω. Σήμερα περισσότερο απ’ ό,τι στο παρελθόν, τα αγαθά υφίστανται υπό τη μορφή ενός υπολογιστή, του λογισμικού και άλλων ειδών υψηλής τεχνολογίας, τα οποία πολύ γρήγορα ξεπερνιούνται. Αρα οι καπιταλιστές χρειάζεται να δαπανήσουν περισσότερα χρήματα για να τα αντικαταστήσουν. Πολλά από τα χρήματα, που θεωρητικά καταλήγουν στις τσέπες των ιδιοκτητών τους, τελικά αφορούν απλώς το αυξημένο κόστος του επιχειρείν. Ανάλογες παρατηρήσεις έχουν κάνει νωρίτερα από τον κ. Ρόνλι οι οικονομολόγοι Τζέιμς Χάμιλτον (Πανεπιστήμιο Καλιφόρνιας – Σαν Ντιέγκο) και Μπέντζαμιν Πρίτζμαν (Γραφείο Οικονομικής

Ανάλυσης).

Βέβαια, ο μπλόγκερ προσθέτει ακόμα δύο ενδιαφέροντα στοιχεία. Η δεύτερη παρατήρησή του έχει να κάνει με το ότι μεγάλο μέρος των εισοδημάτων που καταλήγουν στους κεφαλαιούχους τα τελευταία 60 χρόνια έχει προέλθει από τα κεφαλαιακά κέρδη, δηλαδή από την άνοδο στην τιμή των μετοχών κυρίως και όχι από μία αύξηση της λογιστικής αξίας (της συνολικής καθαρής αξίας των περιουσιακών στοιχείων που κατέχουν οι εταιρείες τους).

Οταν εξετάσουμε τη λογιστική αξία, τότε θα διαπιστώσουμε πως αυτή ήταν πολύ πιο συγκρατημένη. Πιθανώς αυτό, το οποίο μοιάζει με την απαρχή μιας μόνιμης έκρηξης στον πλούτο των μετόχων, να είναι στην πραγματικότητα απλώς το τέλος του φαινομένου που παρατηρήθηκε τον 20ό αιώνα, με τις αποδόσεις των μετοχών κατά τι υψηλότερες από εκείνες των κρατικών ομολόγων – ένα φαινόμενο το οποίο επί δεκαετίες εντυπωσίαζε τους οικονομολόγους.

Ωστόσο, το πιο ενδιαφέρον σημείο είναι η τρίτη παρατήρηση του Ματ Ρόνλι. Οι οικονομολόγοι συνήθως συνδυάζουν πολλά διαφορετικά πράγματα, μιλώντας για «κεφάλαιο», όπως μηχανήματα, κτίρια και γη. Ο μπλόγκερ επισημαίνει πως ως επί το πλείστον όλη η αύξηση στην αξία του κεφαλαίου, κατά τη χρονική διάρκεια που εξετάζει ο Πικετί, προέρχεται από την έγγεια ιδιοκτησία και όχι από άλλες μορφές κεφαλαίου. Με άλλα λόγια, είναι οι γαιοκτήμονες και όχι οι επιχειρηματίες που απομυζούν τον πλούτο της οικονομίας. Αυτή είναι είναι μία οξυδερκής διαπίστωση, η οποία δεν είχε γίνει πριν την διατυπώσει ο Ματ Ρόνλι. Ισως τελικά να πρόκειται για μία εντελώς διαφορετική ιστορία από αυτήν που ξέρουμε.

Μήπως δεν είχαμε απορρίψει στον σκουπιδοτενεκέ της ιστορίας όλους του πανίσχυρους φεουδάρχες όταν καταργήθηκε η φεουδαρχία; Δεν έχουμε τους παραγωγικούς ομίλους να αντικαθιστούν τους φοροεισπράκτορες – γαιοκτήμονες ως η τάξη των πλουσίων στις προηγμένες κοινωνίες; Ισως και όχι. Οι οικονομολόγοι που ασχολούνται με την οικονομία των πόλεων πιστεύουν πως όσο μεγαλώνει η πυκνότητα, τόσο αυξάνεται η παραγωγικότητα. Αλλά όσο πιο πολύτιμο είναι οι άνθρωποι να εργάζονται και να ζουν ο ένας κοντά στον άλλον, τόσο η αξία της γης αυξάνεται. Οι γαιοκτήμονες, που παράγουν όσο και στο παρελθόν αλλά κάθονται σε προνομιούχα εδάφη, αποκομίζουν τεράστια οφέλη.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή