Με τη στάση των Ευρωπαίων προς την ελληνική πλευρά να σκληραίνει ιδιαίτερα την τελευταία εβδομάδα και τις δηλώσεις να πέφτουν βροχή από Βρυξέλλες, Βερολίνο και Ουάσιγκτον, είναι πια ξεκάθαρο ότι η ελληνική πλευρά έχει πλέον ελάχιστο χρόνο μπροστά της για μία συμφωνία με τους εταίρους την ώρα που η υπομονή τους εξαντλείται επικίνδυνα.
Συγχρόνως, χωρίς ολοκλήρωση της αξιολόγησης του τωρινού προγράμματος δεν μπορεί να υπάρξει και καινούργια συμφωνία τον Ιούνιο, διαμηνύει Ευρωπαίος αξιωματούχος στην «Κ», δηλώνοντας ότι κάτι τέτοιο έχει ξεκαθαριστεί και στην ελληνική πλευρά, παρά τις δηλώσεις του Ελληνα υπουργού Οικονομικών από την Ουάσιγκτον ότι το ζητούμενο είναι να γίνει «μία καλή συμφωνία» μετά τον Ιούνιο.
Και αυτή η συμφωνία μπορεί να γίνει μόνο αν έχει κλείσει η προηγούμενη αξιολόγηση, καθώς τα κράτη – μέλη δεν θα μπορέσουν να περάσουν ένα νέο πρόγραμμα χωρίς έγκριση από τα Κοινοβούλια μιας σειράς κρατών-μελών (Γερμανία, Φινλανδία, Ολλανδία κ.λπ.). Και ίσως σε αυτό το σημείο μια καινούργια συμφωνία μπορεί να φαντάζει πολύ μακρινό σενάριο, καθώς την εβδομάδα που μας πέρασε, αυτό που έγινε ξεκάθαρο για πρώτη φορά δεν ήταν μόνο η σκλήρυνση της στάσης των εταίρων αλλά και μία κόπωση για τη χώρα και την πορεία των διαπραγματεύσεων. Ευρωπαίος αξιωματούχος έλεγε στην «Κ» ότι για πρώτη φορά συζητείται τόσο έντονα ανάμεσα στους αξιωματούχους των Βρυξελλών ότι «αν δεν αρέσουν οι ευρωπαϊκοί κανόνες στην Ελλάδα, η πόρτα είναι ανοιχτή».
Αν κάποιος δει τα γεγονότα από απόσταση, από τις 20 Φεβρουαρίου που έγινε η συμφωνία παράτασης του ελληνικού προγράμματος, λίγα πράγματα έχουν αλλάξει.
Από την πλευρά των Ευρωπαίων εταίρων επαναλαμβάνεται η ίδια θέση ξανά και ξανά και δεν είναι άλλη από αυτήν που εξέφρασε και ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής την περασμένη εβδομάδα. Οτι δηλαδή «οι συζητήσεις αφορούν το σύνολο των θεμάτων που σχετίζονται με το ελληνικό πρόγραμμα» και όχι μόνο επιμέρους θέματα που προτάσσει η ελληνική πλευρά μέχρι στιγμής.
Και εκτός από τις μεμονωμένες μεταρρυθμίσεις που προβάλλει η ελληνική πλευρά, οι εταίροι επιρρίπτουν ευθύνες στην Αθήνα για το γεγονός ότι δεν είναι απολύτως συνεργάσιμη στις τεχνικές συζητήσεις, ότι οι βασικοί συνομιλητές αλλάζουν, πως δεν υπάρχει μία συνέχεια στις διαπραγματεύσεις και ότι η κυβέρνηση προωθεί νομοσχέδια που συνιστούν μονομερείς ενέργειες μεταξύ άλλων.
Και ενώ τα μηνύματα από την Ευρώπη είναι ξεκάθαρα για μία συμφωνία σε ένα σύνολο θεμάτων, πίσω στην Αθήνα επιμένουν να αφήνουν μέχρι στιγμής ολόκληρες κατηγορίες ανέπαφες, όπως τα εργασιακά αλλά και το ασφαλιστικό, με τον υπουργό Εργασίας, Πάνο Σκουρλέτη, να δηλώνει πως είναι δέσμευση της κυβέρνησης να μην προχωρήσει σε νέα μείωση των συντάξεων, κύριων και επικουρικών.
Η επικεφαλής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, Κριστίν Λαγκάρντ, λίγες μέρες νωρίτερα είχε προειδοποιήσει με δήλωσή της ότι το ελληνικό ασφαλιστικό σύστημα είναι καταδικασμένο να βαρύνει τόσο πολύ την ελληνική οικονομία, που δεν θα είναι βιώσιμο και πρέπει να μεταρρυθμιστεί, τονίζοντας με αυτόν τον τρόπο ότι οι μεταρρυθμίσεις στο ασφαλιστικό δεν μπορούν να αγνοηθούν.
Ισως στον μόνο τομέα που φαίνεται να δείχνει κάποια ευελιξία η ελληνική κυβέρνηση είναι στο θέμα των δημοσιονομικών, με τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών Δημήτρη Μάρδα να αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο αύξησης του ΦΠΑ, αλλά όχι σε μεγάλες κατηγορίες προϊόντων.
Και ενώ από χθες συνεδριάζει το Brussels Group, αυτό που είναι πια σίγουρο είναι ότι στο επόμενο Εurogroup που θα γίνει στη Ρίγα της Λεττονίας στις 24 Απριλίου δεν πρόκειται να υπάρξει μία συμφωνία για την Ελλάδα, απλώς «ένας απολογισμός της προόδου», όπως δήλωσε και ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Βάλντις Ντομπρόφσκις. Ενώ αν δεν υπάρξει επιτάχυνση των διαπραγματεύσεων, Ευρωπαίος αξιωματούχος έλεγε ότι είναι πιθανόν ακόμη και στο Εurogroup στις 11 Μαΐου να μην επιτευχθεί συμφωνία τη στιγμή που τα ταμειακά διαθέσιμα του Δημοσίου εξαντλούνται, και με την κυβέρνηση να αναζητεί τον δρόμο προς αυτό που αποκαλεί «έντιμο συμβιβασμό».
Ταυτόχρονα, ακόμη και ο πιο κοντινός σύμμαχος της Ελλάδας από τους θεσμούς, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, φαίνεται να χάνει και αυτή την υπομονή της με την κυβέρνηση. Ενδεικτική στην αλλαγή στάσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ήταν η δήλωση του εκπροσώπου της κ. Μ. Σχοινά ότι «δεν είμαστε ευχαριστημένοι με την πρόοδο που σημειώνεται και ο ρυθμός πρέπει να ενταθεί πριν το άτυπο Eurogroup συνεδριάσει, όπου και οι υπουργοί θα έχουν την ευκαιρία να καταγράψουν την πρόοδο που έχει γίνει», αποκλείοντας και ο ίδιος το ενδεχόμενο συμφωνίας στις 24 Απριλίου.
Ισως όμως η στάση που θα πρέπει να ανησυχήσει περισσότερο την ελληνική πλευρά είναι του παραδοσιακού συμμάχου της χώρας, του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ, ο οποίος σε κλειστή σύσκεψη στις Βρυξέλλες δήλωσε πως η υπομονή του με την Αθήνα έχει αρχίσει να εξαντλείται.
Δείπνο με Σόρος
Το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής ο υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης είχε την ευκαιρία να συζητήσει τη διαπραγματευτική τακτική της ελληνικής κυβέρνησης με τον γνωστό γκουρού Τζορτζ Σόρος και άλλους διακεκριμένους συνδαιτυμόνες. Το κλειστό τραπέζι έγινε στο Βερολίνο στο ξενοδοχείο Aldon και το βασικό που πήραν μαζί τους οι παρευρισκόμενοι ως συμπέρασμα είναι ότι η Αθήνα θα «μπλοφάρει» μέχρι τέλους, απειλώντας να μην πληρώσει κάποια από τις επόμενες δόσεις προς το ΔΝΤ. Ο κ. Βαρουφάκης είχε μιλήσει στο συνέδριο που οργάνωσε το think tank του κ. Σόρος, με το οποίο συνεργάζονται και όλοι οι βασικοί σύμβουλοι της κυβέρνησης για τη διαπραγμάτευση, οι καθηγητές Τζόσεφ Στίγκλιτζ, Τζέιμς Γκαλμπρέιθ και Τζέφρι Σακς. Οι παλαιότεροι ενθυμούνται πως αυτή ήταν η ίδια άτυπη ομάδα που συμβούλευε τον κ. Γιώργο Παπανδρέου κατά την περίοδο της διαπραγμάτευσης πριν από το Μνημόνιο.