Η κοινωνία (και η κοινή γνώμη) δεν έχει μνήμη. Παρά τα όσα λέγονται, ξεχνάει. Ενδεχομένως «σβήνονται» κυρίως τα σχετικά πρόσφατα γεγονότα επειδή ζούμε με ένταση το «σήμερα». Γι’ αυτό η υπενθύμιση πρόσφατων γεγονότων είναι πάντα χρήσιμη…
Πριν από ένα χρόνο, τον Απρίλιο του 2014, τα πράγματα ήταν πολύ διαφορετικά σχετικά με τη χρηματοδότηση των αναγκών του Δημοσίου. Σήμερα, που η αγωνία των αρμοδίων είναι αν θα συγκεντρώσουν τα διαθέσιμα των δήμων ή των νοσοκομείων, ακούγεται περίεργο, αλλά πέρυσι, αυτές τις μέρες, οι ξένοι επενδυτές ανταγωνίζονταν να μας δανείσουν!
Το ελληνικό Δημόσιο είχε συγκεντρώσει 3 δισ. ευρώ με τη διάθεση ομολόγων πενταετούς διάρκειας. Το επιτόκιο ήταν σημαντικά υψηλότερο από όσο πληρώναμε στους… κακούς με το Μνημόνιο, 4,95%, αλλά χαμηλότερο απ’ ό,τι εκτιμούσαν οι αναλυτές.
Το εντυπωσιακό ήταν ότι 550 διαφορετικοί επενδυτές είχαν καταθέσει προσφορές, ενώ το σύνολο των κεφαλαίων που είχαν προσφερθεί πλησίαζε τα 20 δισ. ευρώ.
Προφανώς, το ελληνικό Δημόσιο δεν ήθελε να δανειστεί περισσότερα με το επιτόκιο αυτό, αλλά το εγχείρημα ήταν μια «πρόβα τζενεράλε» στην προοπτική να ανοίξουν οι αγορές στα ελληνικά ομόλογα…
Ωστόσο, η ιστορία αυτή, αν την δούμε σήμερα από την πλευρά των επενδυτών που «κατάφεραν» να αγοράσουν ομόλογα με την «εκπληκτική», όπως νόμιζαν, απόδοση, είναι καταστροφή. Αποδεικνύει πόσο λάθος είναι οι επενδυτές ή οι αγορές όταν αγνοούν ή δεν λαμβάνουν υπόψη τον πολιτικό κίνδυνο! Προφανώς, σήμερα, θέλουν να ξεχάσουν το παράτολμο αυτό στοίχημα που τους κόστισε. Θα το έχουν μετανιώσει που πίστεψαν τους Ελληνες και το… παραμύθι τους. Σε ένα χρόνο διέγραψαν όλη την τροχιά του ρίσκου! Από τολμηροί επενδυτές που κερδίζουν με την έγκαιρη τοποθέτηση σε υψηλότοκα ελληνικά ομόλογα, έφθασαν να είναι ανόητοι που «έκαψαν» κεφάλαια σε μια χαμένη υπόθεση, ενώ δεν περίμεναν ούτε την πρωτοβουλία της ΕΚΤ που προσφέρει χρήμα και άλλαξε το τοπίο στις χρηματαγορές. Βέβαια, δεν αποκλείεται στο τέλος της πενταετίας, δηλαδή σε τέσσερα χρόνια, όταν λήξουν τα ομόλογα, να είναι και πάλι ήρωες που «έβλεπαν μπροστά»!
Πάντως, σήμερα η κατάσταση είναι εντελώς διαφορετική. Η Ελλάδα δεν είναι σε θέση να αποσπάσει όποιο ποσό με οποιοδήποτε επιτόκιο. Το τριετές ελληνικό ομόλογο έχει επιτόκιο που πλησιάζει το… 29%, ενώ το πενταετές φθάνει το 13%. Η τιμή του δεκαετούς ομολόγου είναι σήμερα στα 48 λεπτά, δηλαδή αξίζουν λιγότερο από το μισό της «κανονικής» αξίας τους.
Και όλα αυτά ενώ η κατάσταση στην υπόλοιπη Ευρωζώνη εμφανίζεται σχεδόν ειδυλλιακή. Χώρες όπως η Γερμανία, η Αυστρία, η Ολλανδία, η Γαλλία, η Φινλανδία, το Βέλγιο εκδίδουν πενταετή ομόλογα με μηδενικό επιτόκιο. Οι επενδυτές «πληρώνουν» για να αγοράσουν ομόλογα αυτών των κρατών. Ακόμα και η Πορτογαλία, που θεωρείται ο «αδύναμος κρίκος» (μετά την Ελλάδα), εκδίδει δεκαετές ομόλογο με επιτόκιο 2%!
Το συμπέρασμα είναι το προφανές. Η χώρα πρέπει να είναι σε θέση να δανείζεται από τις αγορές. Μόνον έτσι δεν θα έχει εξάρτηση, ασφυκτικό έλεγχο σε κάθε απόφαση και «ενοχλητικές» αξιολογήσεις. Κάθε κίνηση που μας απομακρύνει από τις… κανονικές αγορές μάς οδηγεί σε μακροχρόνια ύφεση και υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου. Ούτε όμως αυτό είναι εύκολο να γίνει αντιληπτό, καθώς η κοινή γνώμη δεν έχει βραχεία μνήμη, αλλά ούτε και κρίση.