Από την αρχή της κρίσης, το 2010, μέχρι σήμερα, ορόσημο στις εξελίξεις είναι συνήθως κάποιο Eurogroup. Ετσι, όταν πέρασε το προηγούμενο ορόσημο, το Eurogroup της περασμένης Παρασκευής, οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης έσπευσαν να ορίσουν ένα νέο, το Eurogroup της 11ης Μαΐου. Μόνο που αυτή τη φορά ενδέχεται να τους προλάβει άλλος, καθορίζοντας δικά του ορόσημα και εκ των πραγμάτων ένα δικό του χρονοδιάγραμμα για τις εξελίξεις: ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) Μάριο Ντράγκι.
«Δεν έχω να προσθέσω τίποτα σε όσα είπατε», είπε ο κ. Ντράγκι όταν ο Γερούν Ντάισελμπλουμ του έδωσε τον λόγο για μια εισαγωγική δήλωση στη συνέντευξη Τύπου μετά το Eurogroup της Παρασκευής.
Λίγο αργότερα, αποδείχθηκε ότι ο πρόεδρος της ΕΚΤ είχε να πει πράγματα, αλλά δεν ήθελε να τα πει απρόκλητος. Περίμενε την κατάλληλη ερώτηση και τότε ξεκαθάρισε ότι όσο περνάει ο καιρός και δεν υπάρχει συμφωνία μεταξύ της κυβέρνησης και των πιστωτών, αυξάνονται οι πιθανότητες η ΕΚΤ να κάνει το επόμενο βήμα, δηλαδή να περικόψει την παροχή ρευστότητας προς το ελληνικό τραπεζικό σύστημα. «Η ΕΚΤ θα συνεχίσει να παρέχει έκτακτη ρευστότητα όσο οι τράπεζες είναι φερέγγυες και έχουν επαρκή ενέχυρα», είπε ο κ. Ντράγκι, για να συμπληρώσει αμέσως μετά ότι όσο συνεχίζονται οι εκροές καταθέσεων και όσο πέφτει η τιμή των ομολόγων, τόσο χάνονται ενέχυρα. Με άλλα λόγια, ο κ. Ντράγκι είπε πως η ΕΚΤ δεν θα συνεχίσει να καλύπτει επ’ αόριστον τις τρύπες που δημιουργεί στο τραπεζικό σύστημα η μη επίτευξη συμφωνίας, που αναγκάζει τους καταθέτες να αποσύρουν τις αποταμιεύσεις και τους επενδυτές να ξεφορτώνονται όσο-όσο τα ελληνικά ομόλογα. Λίγο αργότερα, ο εκπρόσωπος της ΕΚΤ Πέτερ Ερλιχ ανέφερε στον λογαριασμό του στο Twitter ότι το Δ.Σ. της Τράπεζας ενδέχεται «να εξετάσει αλλαγές» σε ό,τι αφορά τα δάνεια του ELA. Δεν έδωσε, όμως, καμία άλλη διευκρίνιση.
Μέχρι στιγμής, παρά τις αντιδράσεις από πολλά μέλη του διοικητικού συμβουλίου, ο κ. Ντράγκι δεν έχει μεταβάλει τακτική και:
1. Κάθε Τετάρτη αυξάνει το όριο του ELA καλύπτοντας τις εκροές καταθέσεων.
2. Μεταθέτει για αργότερα την απόφαση για το εάν θα αυξηθεί το «κούρεμα» της αξίας των ενεχύρων που δίνουν οι τράπεζες για να πάρουν ρευστότητα, ώστε να αντανακλούν την τρέχουσα.
Ωστόσο, σύμφωνα με ανθρώπους που είναι σε θέση να γνωρίζουν τις διεργασίες που βρίσκονται σε εξέλιξη εδώ και αρκετό καιρό στη Φρανκφούρτη, η ΕΚΤ ενδέχεται να μην περιμένει να αθετήσει η Αθήνα κάποια πληρωμή στο ΔΝΤ, αλλά να δράσει προληπτικά. Στο ερώτημα της «Κ», υπό ποιες προϋποθέσεις ο κ. Ντράγκι μπορεί να κάνει όσα υπονόησε την Παρασκευή, η απάντηση ήταν ξεκάθαρη: «Αν δεν βαίνουμε προς συμφωνία». Δηλαδή, δεν θα περιμένει τη ρήξη. Ετσι:
1. Στις 11 Μαΐου συνεδριάζει το Eurogroup.
2. Την επομένη, η Ελλάδα πρέπει να πληρώσει στο ΔΝΤ δόση ύψους 700 εκατ. ευρώ περίπου.
Εάν η ΕΚΤ δει ότι δεν διαμορφώνονται προοπτικές συμφωνίας στο Eurogroup και κυρίως εάν υπάρχει ο κίνδυνος η ελληνική κυβέρνηση να μην πληρώσει τη δόση στο ΔΝΤ, τότε ενδέχεται να σπεύσει να προλάβει. Μια ημερομηνία – ορόσημο μπορεί να είναι η Τετάρτη 6η Μαΐου, όταν συνεδριάζει το Δ.Σ. της ΕΚΤ για να επανεξετάσει το θέμα της ρευστότητας στο τραπεζικό σύστημα και σύμφωνα με πληροφορίες, θα συζητηθεί το θέμα του haircut των ενεχύρων. Κατά τις ίδιες πηγές, η αρμόδια επιτροπή της ΕΚΤ έχει κάνει εισήγηση με τρία εναλλακτικά σενάρια για το μέγεθος του «κουρέματος». Σε κάθε περίπτωση, αν η ΕΚΤ λάβει μια τέτοια απόφαση, αυτό ουσιαστικά σημαίνει ότι οι τράπεζες, λόγω έλλειψης επαρκών ενεχύρων, δεν θα έχουν τη δυνατότητα να πάρουν επιπλέον ρευστότητα μέσω του ELA. Αρα δεν θα μπορούν να χάσουν άλλες καταθέσεις και ο μόνος τρόπος να αποτραπεί αυτό είναι να τεθούν περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων.
Η κυβέρνηση, το προηγούμενο διάστημα, εξέτασε το ενδεχόμενο να καθυστερήσει την πληρωμή δόσης στο ΔΝΤ. Κάποια κυβερνητικά στελέχη, μάλιστα, «απειλούσαν» με αθέτηση πληρωμής στο Ταμείο, προκειμένου να πείσουν την Ευρωζώνη και την ΕΚΤ να δώσουν κάποιας μορφής χρηματοδότηση στην Ελλάδα. Η ΕΚΤ φρόντισε να αντιστρέψει την απειλή.
Με τα αποθέματα ρευστότητας να εξαντλούνται και την κυβέρνηση να μην είναι καθόλου βέβαιο ότι θα μπορεί να πληρώσει τον Μάιο όλες τις βασικές υποχρεώσεις της (μισθούς, συντάξεις, επιχορηγήσεις ασφαλιστικών φορέων και ΔΝΤ) ενδέχεται το ερώτημα «Πληρώνω μισθούς ή το ΔΝΤ;» να επανέλθει. Αυτή τη φορά όχι ως απειλή, αλλά ως πραγματικό δίλημμα. Η μόνη εναλλακτική είναι η επίτευξη συμφωνίας ή τουλάχιστον η προοπτική επίτευξης συμφωνίας, όχι έως την 11η Μαΐου, αλλά πιθανόν μερικές ημέρες νωρίτερα, ώστε να πάρουν τις κατάλληλες αποφάσεις η ΕΚΤ και ο κ. Ντράγκι.