Με έμφαση στη συσκευασία και πηγή έμπνευσης, την παράδοση, οι δημιουργοί της χώρας μας αποδεικνύουν ότι ο κλάδος έχει πάρει τα πάνω του, όπως κατέγραψαν και τα πρόσφατα Ελληνικά Βραβεία Γραφιστικής & Εικονογράφησης.
«Το επίπεδο του ελληνικού graphic design είναι σταθερά καλό τα τελευταία χρόνια. Και αυτό φαίνεται από το γεγονός ότι τα γραφιστικά γραφεία διακρίνονται πια σε διεθνείς διαγωνισμούς», δηλώνει ο ∆ημήτρης Φακίνος, εκδότης του περιοδικού +design και διοργανωτής των Ελληνικών Βραβείων Γραφιστικής & Εικονογράφησης (ΕΒΓΕ). Αφορμή για τη συζήτησή μας η 14η απονομή των βραβείων στις αρχές του μήνα, που επιβεβαίωσαν ότι πρόκειται για έναν ακόμη δημιουργικό κλάδο της χώρας μας ο οποίος έχει πάρει τα πάνω του. Λογότυπα, παραγωγή εντύπων, εικονογραφήσεις, συσκευασίες, αφίσες, εξώφυλλα δίσκων, καταχωρίσεις και ψηφιακές εφαρμογές δίνουν το βαθμό ανάπτυξης καθώς και την έκταση του ταλέντου της εγχώριας παραγωγής οπτικής επικοινωνίας.
O μεγάλος νικητής ήταν το G Design Studio (το οποίο τιμήθηκε με το Μέγα ΕΒΓΕ). Το γραφείο της χρονιάς (το 2013 είχε τιμηθεί ξανά με το ίδιο βραβείο) συγκέντρωσε τις περισσότερες βραβεύσεις, αποσπώντας ακόμη έξι ΕΒΓΕ και επτά επαίνους. «∆ουλεύουμε με το συναίσθημα και αυτό εγγυάται επιτυχία. Είναι σημαντικό να βάζεις ψυχή στην οπτική επικοινωνία», μας εξηγεί ο 49χρονος Μιχάλης Γεωργίου, καθηγητής Γραφιστικής και διευθυντής της πολυβραβευμένης εταιρείας που ιδρύθηκε το 2006. «Οι διακρίσεις αυτές αποδεικνύουν ότι στην περίοδο της κρίσης είμαστε εδώ και δημιουργούμε, προσπαθώντας να δώσουμε τον καλύτερό μας εαυτό», καταλήγει.
«Εκρηξη» στη συσκευασία
Το ντιζάιν είναι ο χώρος που ενώνει την τέχνη και την αισθητική με την οικονομία. Αραγε, πού έχουν περισσότερη έφεση οι Ελληνες σχεδιαστές; «Στη συσκευασία. Ισως επειδή έχει πάει προς τα εκεί η ελληνική αγορά. Υπάρχει έκρηξη ενδιαφέροντος από μικρούς και μεσαίους παραγωγούς, οι οποίοι στρέφονται στο ντιζάιν ως ένα όχημα που θα τους επιτρέπει να εξάγουν με καλύτερο τρόπο τα προϊόντα τους», απαντά ο ∆ημήτρης Φακίνος. Παράγοντες της αγοράς, όμως, σχολιάζουν το φαινόμενο του overdesign, που πολλές φορές έχει ως αποτέλεσμα κάτω από το λουξ περίβλημα να «κρύβεται» το ίδιο το προϊόν. Κάτι τέτοιο γίνεται σε κάποιες περιπτώσεις με τις συσκευασίες του λαδιού.
∆εν είναι τυχαίο, λοιπόν, που το G Design Studio συμμετείχε στο διαγωνισμό με ένα μπουκάλι ξιδιού πάνω στο οποίο έγραφε «Οχι άλλο λάδι». Πρόκειται για ένα έξυπνο σχόλιο γι’ αυτή την υστερία. «Στην Ελλάδα, όταν κάτι έχει επιτυχία, το αντιγράφουν. Οι επιτυχημένες ιδέες καταλήγουν έτσι να γίνονται αποτυχία. Πόσα frozen yogurt μπορούμε να “επικοινωνήσουμε”; Πρέπει εμπορικά να αρχίζουμε να σκεφτόμαστε και άλλα πράγματα», σχολιάζει ο Μιχάλης Γεωργίου.
Η ελληνικότητα «πουλάει»
Η ντόπια γραφιστική δημιουργία διαθέτει, επίσης, τη φαντασία για να ανατρέπει τα κλισέ της παραδοσιακής εικονογραφίας των τουριστικών σουβενίρ. Το Χρυσό Εικονογράφησης απονεμήθηκε στο Yonas Design για τη δουλειά του «Gogreek collectibles»: μπουκαλάκια ούζου απεικονίζουν ανθρώπινες φιγούρες με παραδοσιακές φορεσιές από διάφορες περιοχές της Ελλάδας. «Γενικώς δεν συμμετέχουμε σε διαγωνισμούς», εξηγεί ο δημιουργικός διευθυντής του γραφείου, Γεώργιος Γιώνας. «Ομως αυτή ήταν μια δουλειά που μας άρεσε πάρα πολύ. Ξεκινήσαμε να τη σχεδιάζουμε πριν από 3 χρόνια. Υστερα από μια μακρά περίοδο διερεύνησης και πολλούς πειραματισμούς, καταφέραμε να φτιάξουμε μια συσκευασία που δεν μοιάζει με καμιά άλλη. Καταφέραμε να γίνεται προϊόν η ίδια η συσκευασία (και όχι το περιεχόμενο)». Γιατί η ελληνικότητα «πουλάει» τελευταία στο ντιζάιν; «Η χώρα μας είναι από πλευράς λαογραφίας και ιστορίας μια ανεξάντλητη πηγή έμπνευσης. Ομως, όταν κανείς πειραματίζεται με σύμβολα, οφείλει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικός. Η μεγάλη πρόκληση για εμάς ήταν να σχεδιάσουμε κάτι εμφανώς σύγχρονο, το οποίο, όμως, θα σέβεται απόλυτα την παράδοση», τονίζει ο Γ. Γιώνας.
Βιβλία και εξώφυλλα δίσκων
Η γραφιστική παρουσιάζει τα τελευταία χρόνια ιδιαίτερη άνθηση και στον τομέα του πολιτισμού. Η Εκθεση Βιβλίου της Αθήνας, το Μέγαρο Μουσικής, η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, η Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης και άλλοι πολιτιστικοί φορείς ανταγωνίζονται ο ένας τον άλλο για το ποιος θα έχει το καλύτερο πρόγραμμα ή αφίσα. Τι άλλο παρατηρήσαμε στα φετινά ΕΒΓΕ; Οτι πλάι στους παλιούς δημιουργούς και στα καταξιωμένα γραφεία υπάρχουν φρέσκα δημιουργικά μυαλά που αξίζουν την προσοχή μας. Οπως η περίπτωση της αρχιτέκτονος Βασιλικής-Μαρίας Πλαβού, η οποία απέσπασε δύο ΕΒΓΕ για τον καλλιτεχνικό κατάλογο «Φirma Gypsy Globales» της εικαστικού Μαρίας Παπαδημητρίου. Αλλά και η Ιφιγένεια Βασιλείου, που σπούδασε γραφιστική στα ΤΕΙ και κάνει μεταπτυχιακό στις ψηφιακές μορφές τέχνης στη Σχολή Καλών Τεχνών. Εκείνη κέρδισε το ΕΒΓΕ στην κατηγορία «Εξώφυλλο δίσκου» («Marginalia» των Baby Guru) και πήρε έπαινο για ένα κομψό βιβλίο που παρουσιάζει τους πρωταγωνιστές της κβαντικής επιστήμης (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης).
Πώς εξηγείται, λοιπόν, αυτή η πρόοδος στον ελληνικό γραφιστικό κλάδο; «Ανοιξαν πολλά μικρά γραφεία, των οποίων η δουλειά στηρίζεται στην αγάπη και στο πάθος και όχι στην εμπορικότητα. Επίσης, οι διακρίσεις Ελλήνων δημιουργών στο εξωτερικό βοηθούν να κρατούν το επίπεδο ψηλά», καταλήγει ο 34χρονος Αρης Τούτσας από το Bob Studio, ένα γραφείο που δίνει έμφαση στη φρέσκια και παιχνιδιάρικη εικονογράφηση. drakoulaki