Πρόδρομος Νικηφορίδης
αρχιτέκτονας, μελετητής (μαζί με τον Μπερνάρ Κουόμο) της ανάπλασης της Νέας Παραλίας Θεσσαλονίκης
Οταν πριν από δύο χρόνια σε μία επίσκεψη σύσσωμοι οι δημοτικοί σύμβουλοι της Ζυρίχης ρώτησαν την επικεφαλής του τμήματος συντηρήσεων του Δήμου Θεσσαλονίκης ποιο θα είναι το ετήσιο κόστος συντήρησης της Νέας Παραλίας, αυτή απάντησε ότι θα είναι μηδενικό, γιατί τη συντήρηση θα την κάνει ο δήμος. Μία απάντηση που άφησε άφωνους τους επισκέπτες δημοτικούς συμβούλους. Ακόμα και όταν όλα γίνουν σωστά και οι κατασκευές έχουν τα αναγκαία ποιοτικά χαρακτηριστικά, οι ανάγκες συντήρησης ιδιαίτερα για τον δημόσιο χώρο είναι πολύ μεγάλες, με το αντίστοιχο κόστος, για να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητά του. Οι ανάγκες ξεκινούν την επόμενη μέρα και όχι το επόμενο έτος. Στη Θεσσαλονίκη, οκτώ χρόνια μετά την πρώτη ανάπλαση, ακόμα «ψάχνεται» η δημοτική αρχή για το πώς θα οργανώσει τη συντήρηση, με τα γνωστά αποτελέσματα.
Οποιοσδήποτε σχεδιασμός κατασκευής δημόσιου κτιρίου, διαμόρφωσης δημόσιου χώρου, πρέπει να συνοδεύεται απαραίτητα από το κόστος συντήρησής του και συνεχούς αναβάθμισής του. Και επειδή οι διαδικασίες στο Δημόσιο δεν διακρίνονται από την ταχύτητα και αποτελεσματικότητά τους, οποιαδήποτε απόφαση θα πρέπει να συνοδεύεται από τον αναγκαίο χρόνο.
Εάν σε ένα χρόνο από σήμερα το Ιδρυμα Νιάρχος είναι σε θέση να δώσει κτίρια και δημόσιο χώρο με το κλειδί στο χέρι, θα πρέπει ο υπουργός που θα τα παραλάβει να ξέρει σε ποιον θα τα δώσει.
Νίκος Καζέρος
αρχιτέκτονας, συν-μελετητής της ανάπλασης της πλατείας Μοναστηρακίου
Η αναδιαμόρφωση – αστικοποίηση της περιοχής του πρώην Ιπποδρόμου στο Φάληρο βρίσκεται σε εξέλιξη με την κατασκευή του ΚΠΙΣΝ. Στο έργο ακολουθούνται απαιτητικά πρωτόκολλα σχεδιασμού και εφαρμογής, διασφαλίζοντας την υψηλή αποτίμησή του εδώ και αλλού.
Ανάμεσα στους εντυπωσιακά καλοσχεδιασμένους «πυλώνες» του έργου (Πάρκο, Λυρική Σκηνή, Εθνική Βιβλιοθήκη) διακρίνουμε την κομβική ύπαρξη ενός Κέντρου Επιχειρηματικότητας, που θα εκμεταλλεύεται τη δυναμική των ροών «παιδείας, τέχνης και αναψυχής». Το έργο πραγματώνει μια εκδοχή φαντασιακού (;) για την παράκτια φαληρική περιοχή με τη δημιουργία μιας χερσαίας ελεγχόμενης νησίδας κατανάλωσης ασφάλειας και καθαρότητας, και εντός της, ενός υπερτοπικού παγκόσμιας διασύνδεσης «κόμβου αγοράς». Ομως, το φαντασιακό για την παράκτια περιοχή δεν μπορεί να είναι ούτε μοναδικό ούτε κοινό.
Γι’ αυτό και αναρωτιέμαι: η αναμενόμενη λειτουργία του χώρου θα επηρεάσει τη διαβίωση των κατοίκων των όμορων περιοχών; Θα υποστούν έναν αθηναϊκού τύπου «εξευγενισμό»; Και ακόμα, τι θα είναι στη συνέχεια η Βιβλιοθήκη ή το πάρκο για τον «κόμβο»; Και, τελικά, ποιο ρόλο θα αποδώσει ο τελευταίος στον αναγνώστη, στον καλλιτέχνη, στον κάτοικο, στον επισκέπτη;
Πάνος Δραγώνας
αρχιτέκτονας, καθηγητής Πανεπιστημίου Πατρών
Για τουλάχιστον τρεις δεκαετίες, η ποιότητα των δημόσιων κτιρίων και υπαίθριων διαμορφώσεων υπήρξε απογοητευτική. Το υψηλό κόστος και η χαμηλή ποιότητα κατασκευής, η ανεπαρκής συντήρηση και η κακή χρήση υπήρξαν κατώτερα των προσδοκιών, χωρίς βέβαια να απουσιάζουν και οι ελάχιστες εξαιρέσεις. Ολες οι ενδείξεις συνηγορούν στο ότι το νέο Κέντρο Πολιτισμού του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος στο Φάληρο θα αποτελέσει έργο μεγάλης πνοής για την πόλη. Αυτό δεν οφείλεται μόνο στη γενναιόδωρη χρηματοδότηση, αλλά και στη συνολική διαχείριση της μελέτης, κατασκευής και επικοινωνίας του έργου από το Ιδρυμα. Θα ήταν λάθος να θεωρήσουμε ότι η επιτυχής ολοκλήρωση του Κέντρου Πολιτισμού εξασφαλίζεται με την παράδοση των κτιριακών έργων στο ελληνικό Δημόσιο. Πέρα από την ολοκλήρωση των βασικών εργασιών, προϋπόθεση για την επιτυχία του έργου είναι η εξασφάλιση της υλοποίησης των ευρύτερων πολεοδομικών παρεμβάσεων, αλλά και η παράδοσή του σε κατάλληλα οργανωμένους και στελεχωμένους φορείς διαχείρισης. Η ακύρωση της δημιουργίας του παραθαλάσσιου πάρκου, τουλάχιστον στη μορφή που είχε αρχικά προβλεφθεί, είναι ένα ανησυχητικό γεγονός το οποίο σίγουρα θα υποβαθμίσει την εμβέλεια του έργου. Η εξασφάλιση της παράδοσής του στα κατάλληλα χέρια αποτελεί πολύ πιο κρίσιμο ζήτημα για την επιτυχή αφομοίωσή του στη ζωή της πόλης.