Θέλω να διαβάσετε το ερώτημα που ακολουθεί και να το απαντήσετε αφού το σκεφτείτε για μερικά δευτερόλεπτα. «Θα εξουσιοδοτούσατε την κυβέρνηση να υπογράψει μια νέα συμφωνία με τους δανειστές, ακόμη και αν αυτή απέβαινε εις βάρος των ασθενέστερων οικονομικά ομάδων;» Υποθέτω ότι ένας μεγάλος αριθμός, ίσως οι περισσότεροι, θα απαντούσε «όχι». Δείτε, όμως, πώς θα άλλαζε η απάντησή σας αν στην ίδια ερώτηση έμπαινε και η εξής προσθήκη: «Θα εξουσιοδοτούσατε την κυβέρνηση να υπογράψει μια νέα συμφωνία ακόμη και αν αυτή απέβαινε εις βάρος των ασθενέστερων οικονομικά ομάδων ή θα προτιμούσατε την επιστροφή στη δραχμή;».
Εχετε καταλάβει το νόημα του προλόγου. Πρόκειται όχι για το αν θα γίνει το περιβόητο δημοψήφισμα, αλλά σε τι θα μας καλέσει ο κ. Τσίπρας να απαντήσουμε αν εντέλει πραγματοποιήσει τη θρασύτατη απειλή του. Την ονομάζω έτσι γιατί χρειάζεται απύθμενο πολιτικό θράσος να έχεις δώσει τόσες υποσχέσεις επί πέντε χρόνια και ύστερα από 100 μέρες στην εξουσία όχι μόνον να μην ομολογείς ότι απεδείχθησαν ανεφάρμοστες, αλλά να επιζητείς και δικαίωση για την εξόφθαλμη διάψευσή σου.
Δεν είναι, όμως, ο στόχος του παρόντος να αναδείξει πόσο παράλογο είναι η κυβέρνηση να επιζητεί νέα εντολή για να μην εφαρμόσει όσα υποσχέθηκε. Αλλού κρύβεται η παγίδα και παραδόξως δεν έχει αναδειχθεί. Στον τρόπο που θα διατυπωθεί το ερώτημα του δημοψηφίσματος.
Θα έχετε προσέξει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ αποφεύγει με κάθε τρόπο να μας προϊδεάσει, έστω, για την ερώτηση. Ο λόγος είναι προφανής. Κάποια στελέχη του σκέφτονται το δημοψήφισμα ως μια ιδανική ευκαιρία να εκμαιεύσουν από τους πολίτες μια απάντηση την οποία θα μπορούν να αξιοποιήσουν κατά το δοκούν.
Οσοι θεωρείτε απίθανο να τεθεί στο δημοψήφισμα το ερώτημα του προλόγου μάλλον δεν ακούσατε προχθές τον κ. Αλ. Φλαμπουράρη. «Μετά το δημοψήφισμα», είπε, «οι εταίροι πρέπει να δεχθούν τη νέα ετυμηγορία των Ελλήνων και να κάτσουν ξανά στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης»! Με άλλα λόγια, ο μέντορας του πρωθυπουργού αποκάλυψε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ μελετά τη λύση του δημοψηφίσματος όχι για να επιβεβαιωθεί ως τελεσίδικη η απόφαση του 70% των Ελλήνων να παραμείνει η χώρα πάση θυσία στο ευρώ (αυτό το ξέρουμε ήδη από τις δημοσκοπήσεις που δείχνουν ότι αντίθετη γνώμη έχουν μόνον το ΚΚΕ, η Χ.Α. και ο… μισός ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ), αλλά για να κατασκευάσει μια απάντηση την οποία θα χρησιμοποιήσει ως ένα ακόμη μέσο πίεσης προς τους εταίρους.
Αραγε, έχει συνειδητοποιήσει η αντιπολίτευση τον κίνδυνο να τεθεί ένα δημοψηφισματικό ερώτημα που θα εγκλωβίσει και την ίδια σε ένα απόλυτο αδιέξοδο; Διότι τι θα απαντήσουν η Ν.Δ., το ΠΑΣΟΚ και το «Ποτάμι» αν, για παράδειγμα, ο κ. Τσίπρας καλέσει τους Ελληνες να αποφανθούν «αν επιθυμούν μια ευρωπαϊκή συμφωνία που θα τους ζημιώσει ακόμη περισσότερο»;
Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο είναι απορίας άξιον ότι οι κ. Σαμαράς, Βενιζέλος και Θεοδωράκης δεν έχουν ήδη διαμηνύσει στον κ. Τσίπρα το αυτονόητο. Οτι πουθενά και ποτέ δεν έγινε δημοψήφισμα χωρίς ξεκάθαρο ερώτημα που να οδηγεί σε απολύτως δεσμευτικό αλλά και εντελώς σαφές αποτέλεσμα όχι μόνον για μια κυβέρνηση, αλλά για την ίδια τη χώρα. Ετσι έπαυσε η βασιλεία στην Ελλάδα, έτσι απερρίφθη το σχέδιο Ανάν στην Κύπρο, έτσι απετράπη η απόσχιση της Σκωτίας από τη Μ. Βρετανία, με «ναι» ή «όχι». Επομένως, το μόνο ερώτημα που δικαιούται να θέσει ο ΣΥΡΙΖΑ είναι το απολύτως προφανές. «Ευρώ πάση θυσία ή επιστροφή στη δραχμή;» Εξυπακούεται, τέλος, ότι συμμερίζομαι πλήρως τις προβλέψεις όσων πιστεύετε ότι στην παρούσα συγκυρία ένα δημοψήφισμα θα προκαλούσε bank run ήδη από την αναγγελία του, καθώς ουδείς σώφρων πολίτης θα άφηνε έστω ένα ευρώ στις τράπεζες μέχρι να διεξαχθεί. Αλλά επειδή με όσα παράλογα έχουμε ζήσει τους τελευταίους τρεις μήνες δεν θα θεωρούσα απίθανο κ. Τσίπρας να προσπαθήσει να κερδίσει κι άλλο λίγο χρόνο απραξίας μέχρι να αποφασίσει επιτέλους τι θα κάνει με τους Λαφαζάνηδες, κρίνω σκόπιμη και μια υπενθύμιση. Για να είναι έγκυρο ένα δημοψήφισμα, πρέπει να ψηφίσουν τουλάχιστον 4 εκατ. πολίτες και οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ αθροιστικά έλαβαν στις εκλογές 2,5 εκατ. ψήφους. Επομένως, υπάρχει και η εναλλακτική λύση, η Ν.Δ. το ΠΑΣΟΚ και το «Ποτάμι» να διαμηνύσουν από τώρα στην κυβέρνηση ότι θα απέχουν από αυτόν τον παραλογισμό, απονομιμοποιώντας τον για να γλιτώσουμε και τα 110 εκατ. ευρώ που απαιτούνται για τη διεξαγωγή του. Θα μπορούσαν, τέλος, να προτείνουν στον κ. Τσίπρα κάτι πολύ φθηνότερο. Να κάνει το δημοψήφισμα «Ευρώ ή δραχμή» στην Κοινοβουλευτική του Ομάδα, διότι επί της ουσίας αυτό είναι το πρόβλημα της χώρας…