Την αύξηση του ορίου δανεισμού μέσω του Μηχανισμού Εκτακτης Ρευστότητας (ELA) για τις ελληνικές τράπεζες κατά 1,1 δισ. ευρώ αποφάσισε χθες το Δ.Σ. της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) στον απόηχο της προόδου στις διαπραγματεύσεις κυβέρνησης – θεσμών που καταγράφηκε στο Eurogroup της περασμένης Δευτέρας.
Η στάση της ΕΚΤ διατηρήθηκε ουδέτερη. Από τη μια πλευρά δεν υλοποιήθηκε η απειλή για την αύξηση του «κουρέματος» στις εγγυήσεις των ελληνικών τραπεζών, κάτι που θα είχε σοβαρές επιπτώσεις στη ρευστότητα, αλλά παράλληλα διαψεύστηκαν οι προσδοκίες της κυβέρνησης ότι μετά την απόφαση του Eurogroup η ΕΚΤ θα έδινε το «πράσινο φως» για την αγορά πρόσθετων εντόκων γραμματίων από τις τράπεζες, δίνοντας λύση στο χρηματοδοτικό αδιέξοδο της κυβέρνησης.
Το σημαντικό για τις εγχώριες τράπεζες είναι ότι δεν υπήρξε καμία αλλαγή στο ύψος της απομείωσης («κούρεμα») που επιβάλλεται στις εγγυήσεις που καταθέτουν στην ΕΚΤ οι εγχώριες τράπεζες προκειμένου να αντλούν ρευστότητα. Ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες, ορισμένα μέλη της ΕΚΤ επιδίωξαν να γίνει σχετική συζήτηση χωρίς όμως επιτυχία. Η ΕΚΤ φαίνεται ότι έχει ολοκληρώσει τις τεχνικές προετοιμασίες ώστε να προχωρήσει, όποτε το κρίνει σκόπιμο, σε αύξηση του haircut που επιβάλλει στις εγγυήσεις των ελληνικών τραπεζών από περίπου 23% (κατά μέσο όρο) που είναι σήμερα, σε 44% ή 65% ή 80%. Υπενθυμίζεται ότι ο πρόεδρος της ΕΚΤ έχει δηλώσει ότι η ΕΚΤ θα υποστηρίζει τη ρευστότητα του ελληνικού τραπεζικού συστήματος όσο οι εγχώριες τράπεζες παραμένουν βιώσιμες, διαθέτουν τις κατάλληλες εγγυήσεις και υπάρχει πρόοδος στις πολιτικές συζητήσεις για την εξεύρεση λύσης στο ελληνικό πρόβλημα.
Νέα συνεδρίαση
Σημειώνεται ότι η ΕΚΤ θα συνεδριάσει ξανά την επόμενη εβδομάδα οπότε και θα εξετάσει τα τότε δεδομένα.
Πάντως, μετά τη χλιαρή θετική δήλωση της περασμένης Δευτέρας, η ΕΚΤ προχώρησε σε νέα αύξηση του ορίου ρευστότητας που μπορούν ν’ αντλήσουν οι εγχώριες τράπεζες από τον μηχανισμό έκτακτης ρευστότητας. Συγκεκριμένα, το όριο αυξήθηκε στα 80 δισ. ευρώ από 78,9 δισ. ευρώ που ήταν την περασμένη εβδομάδα. Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές μετά τη νέα αύξηση του ορίου διατηρείται το απόθεμα ασφαλείας ρευστότητας ύψους περίπου 3,5 δισ. ευρώ που υπάρχει στο τραπεζικό σύστημα. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές τον Απρίλιο σημειώθηκε επιτάχυνση των εκροών καταθέσεων.
Σημειώνεται ότι μέχρι τώρα έχουν αντλήσει από το ευρωσύστημα συνολικά περίπου 120 δισ. ευρώ που αντιστοιχεί στο 50% του ενεργητικού τους.
Στελέχη τραπεζών σημειώνουν ότι η αύξηση του «κουρέματος» στους τίτλους που προσφέρουν στην ΕΚΤ ως εγγυήσεις για να αντλούν ρευστότητα μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε αποκλεισμό από τις γραμμές χρηματοδότησης του ευρωσυστήματος.
Σημειώνεται ότι το «κούρεμα» επιβάλλεται στην τρέχουσα τιμή των τίτλων που δίνονται ως εγγυήσεις (οι οποίες έχουν υποχωρήσει κατακόρυφα εξαιτίας της αβεβαιότητας) με αποτέλεσμα το τελικό, «πραγματικό» haircut που επιβάλλεται να προσεγγίζει το 40%. Ετσι, μια ελληνική τράπεζα που χρειάζεται πρόσθετη ρευστότητα 60 εκατ. ευρώ μέσω του ELA θα πρέπει να καταθέσει εγγυήσεις 100 εκατ. ευρώ. Κάθε αύξηση του haircut αφορά το σύνολο των εγγυήσεων και όχι τις νέες. Δηλαδή αν το «κούρεμα» φτάσει το 65%, η τράπεζα που έλαβε 60 εκατ. με εγγυήσεις 100 δισ. ευρώ θα πρέπει, για να διατηρήσει την ρευστότητά της, να συμπληρώσει τις εγγυήσεις με 70 εκατ. επιπλέον (170 εκατ. εγγυήσεις μείον 65% «κούρεμα», επαρκούν για 60 εκατ. νέα ρευστότητα). Με την αύξηση του haircut οι τράπεζες θα πρέπει, ουσιαστικά, να παραδώσουν το σύνολο του αποθέματος των εγγυήσεων που διαθέτουν για να καλύψουν την ρευστότητα που ήδη έχουν λάβει με τελικό αποτέλεσμα να μην έχουν πια κατάλληλες εγγυήσεις για να λάβουν νέα ρευστότητα.
Στο τρίμηνο Ιανουαρίου – Μαρτίου 2015 οι καταθέσεις του ιδιωτικού τομέα σημείωσαν «βουτιά» 21,7 δισ. ευρώ, που αποτελεί τη μεγαλύτερη μείωση από το ξέσπασμα της κρίσης. Τον περασμένο Μάρτιο οι καταθέσεις, επιχειρήσεων και νοικοκυριών, διαμορφώθηκαν στα 138,5 δισ. ευρώ έναντι 237,5 δισ. ευρώ που ήταν στο τέλος του 2009.