«Κι εγώ διάβασα κάποτε Αλτουσέρ, αλλά δεν κάνω έτσι», μου έλεγε προχθές παλαιός γνώριμος του κ. Μπαλτά. Κατ’ αρχάς, δυο λόγια περί Λουί Αλτουσέρ. Γάλλος φιλόσοφος, καθολικός και μαρξιστής, ο οποίος ανέπτυξε τη θεωρία περί «επιστημονικής τομής» στη σκέψη του Μαρξ. Η σκέψη του, σχηματικά πάντα, μπορεί να συμπυκνωθεί στην άποψη ότι η θεωρητική πρακτική επεξεργάζεται «θεωρητικά αντικείμενα» χωρίς ποτέ να έρθει σε επαφή με το πραγματικό αντικείμενο που σκοπεύει να γνωρίσει.
Παράδειγμα ο ίδιος ο Αλτουσέρ. Το 1968, όταν τα σοβιετικά τεθωρακισμένα εισέβαλλαν στην Πράγα, ο ίδιος εξέδιδε το έργο του «Ο Λένιν και η φιλοσοφία». Σημασία δεν έχουν τα τεθωρακισμένα, εμπειρικά και υποδεέστερα αντικείμενα, αλλά η ίδια η θεωρία. Ο Αλτουσέρ αντιτάχθηκε στην αποσταλινοποίηση του Χρουστσόφ και την επαναξιολόγηση των σχέσεων μαρξισμού και ανθρωπισμού καθότι η θεωρητική του παραγωγή τον οδηγούσε στην απόρριψη παντός ανθρωπισμού. Εκτός από καθολικός και μαρξιστής ήταν και μανιοκαταθλιπτικός, με αποτέλεσμα σε μια κρίση μανίας να στραγγαλίσει τη σύζυγό του.
Η σκέψη του Αλτουσέρ επηρέασε πολλούς Ελληνες αριστερούς διανοούμενους, με προεξάρχοντα τον Νίκο Πουλαντζά. Εχει επηρεάσει και τον κ. Μπαλτά· αν μάλιστα συνυπολογίσουμε και την επιρροή που του έχει ασκήσει ο Ντεριντά, αντιλαμβανόμαστε την περιφρόνηση με την οποία αντιμετωπίζει την εμπειρική πραγματικότητα της παιδείας. Θεωρητικός, όσο θεωρητικός είναι και ο γιατρός που σου λέει ότι το πρόβλημα δεν είναι η κίρρωση, αλλά το γεγονός ότι υπάρχει το ήπαρ.
Και τώρα στο διά ταύτα: Καταργεί τα Συμβούλια Διοίκησης και επαναφέρει τη συμμετοχή των φοιτητών στη διοίκηση των Πανεπιστημίων. Θα συναποφασίζουν και αυτοί, όπως παλιότερα, ποιοι διδάσκοντες θα κριθούν, ακόμη και τι θα διδάξουν, και πόσοι διοικητικοί χρειάζονται φερ’ ειπείν. Συμμετέχουν στις πρυτανικές εκλογές. Χάρη στην ψήφο τους είχε εκλεγεί ο Θεοδόσης Πελεγρίνης, ο οποίος διέπρεψε ως τραγικός ηθοποιός, για μερικούς απλώς ως κωμικός πρύτανης. Καταργεί την ηλεκτρονική ψηφοφορία. Πώς αλλιώς θα μπορούν οι φοιτητοπατέρες να κλέβουν τις κάλπες και να κρεμούν τα κουρελόπανά τους για να διαφημίζουν την πραμάτεια τους; Και ο ίδιος, ως «αιώνιος» φοιτητής του Αλτουσέρ, επαναφέρει τους περίφημους «αιώνιους».
Η αισιόδοξη εκδοχή είναι ότι ο κ. Μπαλτάς είναι εμμονικός. Εχει μια θεωρητική κατασκευή στο μυαλό του, την οποία, εκμεταλλευόμενος την εξουσία του, θέλει να την εφαρμόσει επί δικαίων και αδίκων. Πώς το έλεγε ο δάσκαλός του; Σημασία δεν έχει το πραγματικό αντικείμενο. Η απαισιόδοξη εκδοχή είναι ότι η κυβέρνηση, διά του κ. Μπαλτά, επιχειρεί να καθησυχάσει όσους την κατηγορούν ότι ετοιμάζεται να συμβιβασθεί. Οσο πιο κοντά πλησιάζει στην απαραίτητη, για την επιβίωση της χώρας, συμφωνία, τόσο θα μεγαλώνει το μπάχαλο στην Παιδεία, τομέα όπου αποδεικνύεται ότι, όπως έλεγε ο Παπαδιαμάντης, «οι Ελληνες απέκτησαν την ανεξαρτησία τους για να αποδείξουν ότι δεν μπορούν να αυτοκυβερνηθούν».