Και οι τρεις είναι άγνωστοι στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό. Είναι όμως γνωστοί στο ρωσικό αναγνωστικό κοινό, αφού παρά το νεαρό της ηλικίας των δύο (του Σεργκέι Σαργκούνοφ, που γεννήθηκε το 1980 και της Αλίσα Γκάνιεβα που γεννήθηκε το 1985) είναι δόκιμοι συγγραφείς στη χώρα τους. Η τρίτη της παρέας, η Ολγα Σλαβνίκοβα, παρότι είναι η πιο μεγάλη (γεννήθηκε στα Ουράλια το 1957) ασχολείται με νέους λογοτέχνες, αφού διευθύνει το πολύ επιτυχημένο στη χώρα της βραβείο νέων λογοτεχνών Debut Prize.
Δημοσιογράφοι – συγγραφείς
Γνωρίσαμε και τους τρεις στη 12η Διεθνή Εκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης και είχαμε μια σύντομη, αλλά πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση. Η Ολγα Σλαβνίκοβα ξεκίνησε τη διαδρομή της ως δημοσιογράφος, μα γρήγορα κατάλαβε ότι ο δρόμος της είναι η λογοτεχνία. Η Αλίσα Γκάνιεβα έχει σπουδάσει στο Ινστιτούτο Λογοτεχνίας «Μαξίμ Γκόρκι» της Μόσχας και συνεργάζεται ως κριτικός λογοτεχνίας με ρωσικά λογοτεχνικά περιοδικά. Οσο για τον Σεργκέι Σαργκούνοφ σπούδασε δημοσιογραφία στο Πανεπιστήμιο της Μόσχας, έχοντας ταξιδέψει ως πολεμικός ανταποκριτής στις εστίες πολέμου της περιοχής του (Τσετσενία, Βόρεια Οσετία, Ουκρανία). Πόσο επηρέασε η δημοσιογραφική ματιά τη γραφή τους ήταν η πρώτη ερώτηση.
Αλίσα Γκάνιεβα: «Η δημοσιογραφική ενασχόληση βοήθησε τη λογοτεχνική μου γραφή. Λειτουργούν διαφορετικά τμήματα του εγκεφάλου. Ξεχωρίζω απολύτως τα δύο είδη, παρόλο που η λογοτεχνία στη Ρωσία σήμερα καθορίζεται από μια ντοκιμαντερίστικη αντίληψη. Η άποψη του δημοσιογράφου πρέπει να είναι σαφής, ενώ ο λογοτέχνης μπορεί να παρουσιάσει πολλές όψεις».
Ολγα Σλαβνίκοβα: «Το πρώτο μου ρεπορτάζ ήταν για τους νέους που ζούσαν σ’ ένα αναμορφωτήριο. Ο συγγραφέας άρχισε ήδη να γεννιέται μέσα μου, γι’ αυτό περιέγραψα το αναμορφωτήριο από διάφορες πλευρές. Κι αυτό δεν επιτρεπόταν τότε, γιατί μέσα από λεπτομέρειες φαίνεται η αλήθεια. Πήρα πολύ χαμηλό βαθμό γι’ αυτό το κείμενο. Τότε αποφάσισα ότι δεν θέλω να είμαι δημοσιογράφος, αλλά συγγραφέας. Νομίζω ότι ο συγγραφέας έχει γενετική προδιάθεση. Γίνεται τρόπος ζωής τελικά. Η μητέρα μου έλεγε ότι όταν δεν έγραφα έμοιαζα με αγελάδα που δεν την έχουν αρμέξει, ήμουν μέσα στα νεύρα, επιθετική. Αν όμως είχα δουλέψει, είχα καλή διάθεση, τη βοηθούσα στις δουλειές…».
Σεργκέι Σαργκούνοφ: «Είμαι αρχισυντάκτης ενός μεγάλου portal. Πιστεύω ότι οι δημοσιογραφικές εμπειρίες μπορούν να βοηθήσουν στο λογοτεχνικό έργο. Η δημοσιογραφία βοηθάει να διεισδύσεις στον κόσμο των ιδεών, να ταξιδέψεις, να βρεθείς σε πολεμικές ζώνες. Ο χαρακτήρας των ανθρώπων αναδύεται μέσα σε μια πυρκαγιά. Οταν γράφω μια στήλη, προσπαθώ να μεταφέρω μια ιστορία. Μ’ αυτή την έννοια, το δημοσιογραφικό κείμενο συνορεύει με το λογοτεχνικό».
Ρωτάω τους τρεις Ρώσους συγγραφείς αν στη λογοτεχνία τους κουβαλούν κάτι από τους Ρώσους κλασικούς, ή διαμορφώθηκαν από τους σύγχρονους συγγραφείς και τη ζωή τους στη σημερινή Ρωσία;
Αλίσα Γκάνιεβα: «Από τα παιδικά μας χρόνια διαβάζαμε τους κλασικούς και όχι μόνο τους Ρώσους. Οταν μπήκα στη σχολή λογοτεχνικής κριτικής, παρακολουθούσα όλους τους πρωτοεμφανιζόμενους και τα σύγχρονα ρεύματα. Αναζητούσα τα κοινά σημεία των κειμένων αυτών με την πραγματικότητα και το πώς αντιδρούν οι συνομήλικοί μου. Αυτό που διέκρινα στους νέους συγγραφείς ήταν ένα αίσθημα μοναξιάς, μια αίσθηση ότι η προηγούμενη γενιά (λογοτεχνική και βιολογική) μας έχει προδώσει, κι ότι είχε χαθεί το κύρος και οι αξίες… Οι σύγχρονοι καταξιωμένοι συγγραφείς δεν προσέχουν τους νεότερους, και ως προς αυτό, το έργο της Ολγας Σλαβνίκοβα, με το Debut Prize, είναι σπουδαίο».
Ολγα Σλαβνίκοβα: «Νομίζω ότι οι σημερινοί συγγραφείς επηρεάζονται ο ένας από τον άλλον. Είναι πολύ φιλόδοξοι, πρώτα διαβάζουν ο ένας τον άλλον, κι έπειτα την προηγούμενη γενιά. Σ’ ένα σεμινάριο ρώτησα αν μπορούν να γράψουν καλύτερα από τον Τολστόι. Και μου απάντησαν: “Και βέβαια είναι εφικτό, και είναι ώρα να το κάνουμε”»! Το επίπεδό τους επιτρέπει να κάνουν τέτοιες δηλώσεις. Η πεζογραφία του 19ου αιώνα είναι γραμμένη με παλιά εργαλεία. Ο σύγχρονος λογοτέχνης έχει άλλη ματιά, άλλα εκφραστικά μέσα».
Σεργκέι Σαργκούνοφ: «Η λογοτεχνία έχει πολλές όψεις. Η αναπαραγωγή των κλασικών μπορεί να εμφανίζεται ως μεταμοντερνισμός ή ως σχολική απόπειρα. Το βάθος των χαρακτήρων, οι καταπληκτικές αποχρώσεις, κ.λπ. υπάρχουν ήδη στον Πούσκιν και στον Γκόγκολ και κάποια κείμενα πρέπει να τα διαβάσουμε προτού διαβάσουμε τον Ναμπόκοφ. Εμένα μ’ έχουν επηρεάσει πολύ οι σύγχρονοι συγγραφείς. Ομως το ενδιαφέρον της λογοτεχνίας έχει στραφεί στον ρεαλισμό. Μπορεί τα θέματα να επιστρέφουν, αλλά παρουσιάζονται με άλλα μέσα».