Ζούμε σε μια από τις ομορφότερες χώρες του κόσμου. Γεμάτη αξιοθέατα, ομορφιές, ήλιο και πολιτισμό, αλλά τι γίνεται όταν είσαι ένα άτομο με προβλήματα όρασης και αναζητείς εργασία; Δυστυχώς, οι επιλογές είναι αρκετά περιορισμένες και οι ευκαιρίες για εργασία σχεδόν ανύπαρκτες, όσο κι αν έχεις όραμα και όνειρα να προχωρήσεις και να κάνεις το παραπάνω, το διαφορετικό. Πρέπει να γνωρίζει κανείς πως ένας άνθρωπος –αρτιμελής ή μη– έχει τις ίδιες ανησυχίες, φιλοδοξίες και προσδοκίες.
Φαίνεται, λοιπόν, σιγά σιγά πως η νοοτροπία και στη χώρα μας αρχίζει να αλλάζει προς το καλύτερο, με δειλά δειλά βήματα από τον ιδιωτικό τομέα, ως προς την απασχόληση ατόμων με αναπηρίες. Ενα χρόνο πριν, όμως, βρέθηκε μια ιδιωτική επιχείρηση που πίστεψε σε ένα project διαφορετικό απ’ όσα είχαν παρουσιαστεί στην Ελλάδα κι έτσι έγινε πραγματικότητα και στη χώρα μας το Dialogue in the Dark.
Το Dialogue in the Dark είναι ένα project που ξεκίνησε στη Γερμανία το 1988, στη συνέχεια επεκτάθηκε και σε άλλες χώρες και πόλεις, και στο οποίο απασχολούνται επαγγελματικά και εργάζονται άτομα με προβλήματα όρασης ως ξεναγοί. Για όσους δεν το γνωρίζουν, είναι, λοιπόν, ένα project όπου επισκέπτες χωρίς προβλήματα όρασης μπορούν να κάνουν μια βόλτα για 70 λεπτά στο απόλυτο σκοτάδι με «οδηγό» τους έναν/μία ξεναγό με χαμηλή όραση ή ολική τύφλωση. Το συγκεκριμένο δρώμενο λαμβάνει χώρα στην Αθήνα στο θέατρο Badminton.
Εκεί έχει κατασκευαστεί μια ειδική εγκατάσταση που μικρογραφεί μια πραγματική πόλη. Η έκθεση αποτελείται από ειδικά διαμορφωμένους χώρους στους οποίους μπορείς να αγγίξεις, να ακούσεις, να γευτείς και να ανακαλύψεις πολλά, χωρίς να συμπεριλαμβάνεται η αίσθηση της όρασης.
Από τον Οκτώβριο του 2013, όπου το συγκεκριμένο project τρέχει στην Αθήνα, 10.000 και πλέον επισκέπτες έχουν διαβεί την πόρτα του θεάτρου Badminton (όπου και στεγάζεται η έκθεση), και συνεχίζουν σταθερά. Η ομάδα των ξεναγών αποτελείται από 10 άτομα: αγόρια και κορίτσια, ενώ η τελευταία προσθήκη στο δυναμικό των ξεναγών ήταν η δική μου, όπου, έπειτα από εκπαίδευση από τον επικεφαλής ξεναγό της ομάδας και αφού πέρασα από τη διαδικασία αξιολόγησης των υπευθύνων, εντάχθηκα ενεργά στο προσωπικό. Τώρα λοιπόν, έχοντας συμπληρώσει έξι μήνες πια από την πρώτη μου ξενάγηση και επαφή με τους επισκέπτες, μπορώ να πω ότι νιώθω πολύ τυχερή που εργάζομαι και συμμετέχω σε αυτό το project.
Η δική μου εμπειρία
Ολον αυτό τον καιρό, ξεναγώντας πολλούς επισκέπτες μικρής ή μεγάλης ηλικίας, έχω ακούσει διάφορες απόψεις που έχουν σχετικά με το τι πιστεύουν για τα άτομα με προβλήματα όρασης, καθώς κι έχω δεχθεί και στη συνέχεια έχω απαντήσει σε πολλές ερωτήσεις και απορίες που είχαν πριν από την ξενάγηση ή και άλλες που τους γεννήθηκαν στην πορεία. Μου αρέσει πολύ η δουλειά μου και θεωρώ πως έχει πολλά να προσφέρει όχι μόνο στους επισκέπτες αλλά και σε εμένα την ίδια. Είναι πολύ εποικοδομητικό για εμένα το να μοιράζομαι χρόνο με ανθρώπους που οι περισσότεροι από αυτούς δεν γνωρίζουν πολλά για τη ζωή και την εξέλιξη ενός τυφλού ατόμου.
Υπάρχουν μερικοί που πιστεύουν πως η ζωή και η καθημερινότητα ενός τυφλού είναι απλή, άλλοι υποστηρίζουν πως είναι το δυσκολότερο και χειρότερο που μπορεί να συμβεί σε κάποιον, άλλοι απλώς γνώριζαν μερικά πράγματα και ερχόμενοι στην έκθεσή μας έμαθαν ακόμα περισσότερα. Σίγουρα, δεν περιμένω πως μετά την επίσκεψη στο Dialogue in the Dark και τη βόλτα που θα κάνει ο επισκέπτης θα αλλάξει απόλυτα την άποψη που μπορεί να έχει έως τώρα σχετικά με τα άτομα με προβλήματα όρασης, τις ικανότητές τους και τη ζωή τους, αλλά πιστεύω ότι αυτή η εμπειρία έχει να του δώσει πολλά: να τον «προκαλέσει» να ενεργοποιήσει τις υπόλοιπες αισθήσεις του, να πάρει πληροφορίες για το πώς ζουν και δραστηριοποιούνται τα άτομα με προβλήματα όρασης ή απλά να κάνει μια ιδιαίτερη αλλά και διασκεδαστική βόλτα στην πόλη της Αθήνας με την παρέα του στο απόλυτο σκοτάδι.
* Η κ. Αιμιλία Πυλαρινού είναι καθηγήτρια Αγγλικών στο Κέντρο Εκπαίδευσης και Αποκατάστασης Τυφλών και ξεναγός στην παράσταση Dialogue in the Dark, που παρουσιάζεται στο θέατρο Badminton.