Εύθραυστες ισορροπίες στα Δυτικά Βαλκάνια

Εύθραυστες ισορροπίες στα Δυτικά Βαλκάνια

3' 58" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Το μεταπολεμικό σκηνικό τρίζει επικίνδυνα στα Δυτικά Βαλκάνια. Αλυτρωτικές κραυγές ακούγονται όλο και πιο δυνατά, ανεύθυνοι ηγέτες ποτίζουν τους λαούς τους εθνικισμό για να κρατηθούν στην εξουσία, ομάδες ενόπλων παραστρατιωτικών εμφανίστηκαν στα δάση και ενεπλάκησαν ήδη σε μάχες, χώρες μετακινούν στρατεύματα στα σύνορα με «ευαίσθητες» περιοχές, ο ρωσικός παράγοντας μπαίνει ενεργά στο γεωπολιτικό παιγνίδι, ενώ το εξτρεμιστικό Ισλάμ κερδίζει ταχύτατα έδαφος στους μουσουλμανικούς πληθυσμούς. Θα είναι τα Σκόπια ο «πυροκροτητής» που θα προκαλέσει ανάφλεξη στους συσσωρευμένους εθνικισμούς και ο Νίκολα Γκρούεφσκι ο μοιραίος ηγέτης μιας χώρας, μικρής μεν σε έκταση και πληθυσμό, υψίστης όμως σημασίας για τις εύθραυστες ισορροπίες μιας περιοχής την οποία μπορεί να βυθίσει στο χάος ακόμα και μια πεταλούδα με το πέταγμά της;

Τα αιματηρά γεγονότα στο Κουμάνοβο με τους 22 νεκρούς, αλλά και η εν εξελίξει πολιτική κρίση στην ΠΓΔΜ, έχουν σημάνει συναγερμό στη διεθνή κοινότητα. Η θεωρία ότι οι οπλισμένοι σαν αστακοί Αλβανοί ήταν «βαλτοί» προβοκάτορες από τον Γκρούεφσκι, με στόχο να αποπροσανατολίσουν την κοινή γνώμη της χώρας του από τα σκάνδαλα του ιδίου και της εξουσίας του, δεν δείχνει πειστική.

Ο ίδιος ο πρώην αρχηγός του UCK, ηγέτης των Αλβανών της FYROM, Αλί Αχμέτι, αποκάλυψε ότι γνώριζε από καιρό για κινήσεις ένοπλων ομάδων ομοεθνών του στα ορεινά της χώρας και μάλιστα είπε ότι μερικές ημέρες πριν από το αιματοκύλισμα στενός συνεργάτης του συναντήθηκε με κάποιους από αυτούς και προσπάθησε ανεπιτυχώς να τους πείσει να εγκαταλείψουν τη δράση τους. «Δυστυχώς και σήμερα υπάρχουν ομάδες και σχηματισμοί στις περισσότερες χώρες της περιοχής που δεν έχουν καλές προθέσεις σε σχέση με τις πολιτικές των κυρίαρχων κομμάτων», δήλωσε στην «Κ» ο Αχμέτι.

Τι σημαίνουν όλα αυτά; Βρίσκεται άραγε εν τη γενέσει του κάτι νέο, «εφιαλτικό», παρόμοιο ή συνέχεια εκείνου του 1999 στο Κόσοβο και του 2001 στην Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία, που οδήγησε σε πολεμικές συγκρούσεις; Ξένοι και ντόπιοι παρατηρητές στα Σκόπια, στα Τίρανα, το Βελιγράδι, την Πρίστινα, αλλά και στη Δύση, μολονότι δεν το συζητούν ανοιχτά, κατ’ ιδίαν εκφράζουν φόβους ότι έρχονται στο προσκήνιο νεοεθνικιστικές δυνάμεις στην περιοχή με ατζέντα την εθνοτική ένωση των αλβανικών πληθυσμών στα Βαλκάνια.

Κάπως έτσι, επισημαίνουν, εμφανίστηκε ο UCK στο Κόσοβο και στην ΠΓΔΜ. Οπως λένε, και τότε οι πρώτες ομάδες που εμφανίστηκαν στα βουνά και τα δάση και σκότωναν αστυνομικούς και «προδότες» είχαν χαρακτηριστεί από τον διεθνή παράγοντα, αλλά και την αλβανική πολιτική ελίτ, λαθρέμποροι, συμμορίτες, προβοκάτορες κ.λπ., για να αποδειχθεί στο τέλος ότι επρόκειτο για τον ένοπλο βραχίονα ενός εθνικιστικού κινήματος που διεκδικούσε –και πέτυχε– την ανεξαρτησία του Κοσόβου και τη διευρυμένη αυτονομία του αλβανικού στοιχείου της FYROM.

Καθώς οι στόχοι τότε επιτεύχθηκαν, οι φωνές πλέον για «εθνική ενοποίηση» πληθαίνουν και δυναμώνουν στο αλβανικό τόξο. Μόλις πρόσφατα, ο πρωθυπουργός της Αλβανίας έθεσε το θέμα με τη μορφή εκβιασμού προς την Ευρωπαϊκή Ενωση, δηλώνοντας ότι «ή βάζετε τη χώρα μου μαζί και το Κόσοβο στην Ε.Ε. ή προχωρούμε στην κατάργηση των συνόρων και την ένωσή μας», προκαλώντας θύελλα αντιδράσεων, τόσο στα Βαλκάνια όσο και διεθνώς. Οι Σέρβοι της Βοσνίας έσπευσαν να διακηρύξουν την ετοιμότητά τους να αποσχιστούν και να ενωθούν με τη Σερβία, ενώ ενδεχόμενη ένωση Αλβανίας – Κοσόβου είναι βέβαιο ότι θα προκαλέσει την προσάρτηση των Σέρβων της Μητρόβιτσα από το Βελιγράδι, απ’ όπου θα αποσχιστούν οι Αλβανοί του Πρέσεβο.

Διάβημα Τιράνων

Στο πνεύμα των μεγαλοϊδεατικών δηλώσεων του Εντι Ράμα και της έμμεσης αμφισβήτησης των συνόρων, ενέταξε η Αθήνα και το πρόσφατο διάβημα των Τιράνων να τους χορηγηθούν από την ελληνική πλευρά οι χάρτες για πετρελαϊκές έρευνες στα Ιωάννινα. Η Μόσχα επιχειρεί να εμπλακεί όλο και πιο ενεργά στο βαλκανικό παιγνίδι, με πρώτο στόχο να αποτρέψει την ένταξη στο ΝΑΤΟ και την Ε.Ε. της Σερβίας, του Μαυροβουνίου και της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας και ταυτόχρονα να προωθήσει τα ενεργειακά της σχέδια.

Ο Νίκολα Γκρούεφσκι με την πολιτική του εξαρχαϊσμού σφυρηλάτησε μεν εθνική «μακεδονική συνείδηση» στους Σλαβομακεδόνες, προκάλεσε όμως την ενστικτώδη συσπείρωση και ριζοσπαστικοποίηση του αλβανικού στοιχείου του Τετόβου, ενώ αποσταθεροποίησε τον κυβερνητικό συνεταίρο του Αλί Αχμέτι, ο οποίος στα μάτια των ομοεθνών του έχει ταυτιστεί με τη διαφθορά της εξουσίας. Οικοδομώντας, παράλληλα, ένα απίστευτα αυταρχικό κράτος και κολυμπώντας ο ίδιος και οι περί αυτόν στη διαφθορά, έκλεισε τον δρόμο της χώρας του προς την Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ, γεγονός που έσπρωξε ακόμα πιο μακριά τους Αλβανούς που αποτελούν το 30% του πληθυσμού. Στον πανικό του για παραμονή στην εξουσία και καθώς αισθάνεται ότι οι Δυτικοί τον θεωρούν «τελειωμένο», στρέφει απεγνωσμένα το βλέμμα προς την «αγκαλιά» του Πούτιν, που του απλώνει το χέρι. Μια αλλαγή γεωπολιτικού προσανατολισμού είναι βέβαιο ότι θα βάλει σε τροχιά απόσχισης τους Αλβανούς, που ακούν Ρώσους και ανατριχιάζουν. Και τότε η βαλκανική χιονοστιβάδα θα κατρακυλήσει και πάλι.

Ηδη η Βουλγαρία συγκεντρώνει στρατεύματα στα σύνορα με την ΠΓΔΜ, με τον πρωθυπουργό της Μπορίσοφ να αξιώνει την παραίτηση Γκρούεφσκι και η Σερβία προωθεί στον Νότο επίλεκτες δυνάμεις της αστυνομίας και του στρατού της.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή